жазылған, қателер бар, қызық емес деген пікірлер де айтылды. Дегенмен
оқушылардың басым көпшілігі кітап- адам үшін рухани байлық, өмірде
жолдас, ақылшы, кітапты көп оқыған адам білімді, жан-жақты болады деген
тұжырымдаманы ұсынды. Ереже бойынша барлық идеялар мен талқылаулар
айтылып біткен соң, берілген тапсырма қайта еске салынды. Бұдан соң жазып
алынған пікірлер оқылды. Осы пікірлер бойынша қандай қорытынды жасауға
болатынын сұрап, бұл әдіс бойынша жұмысты аяқтадым.
Оқушылар «Білім – таусылмас қазына » деген қорытындыға келді.
«Миға шабуыл» әдісі қажеттілігіне қарай тиімді әдіс болып табылады және
мынадай мәселеледір шешуге болады:
-
қысқа мерзім ішінде идяны көптеп жинау;
-
даулы мәселелерді талқылау;
-
талқылауға қатысуға онша сенімді емес қатысушыларды ынталандыру;
«Тест сынағы» әдісі барлық сыныптарда қазақ тілі мен әдебиеті
сабақтарында қолданамын. Әсіресе, 9 сыныптарды ОЖСБ-ға дайындау
сабақтарында өте тиімді әдіс. Тест сынағы әдісінің көмегімен оқушылардың
ақпараттандырылу деңгейін немесе олардың талқыланатын тақырыпқа
қатынасын анықтайды. Тест сынағы сұрақтарының мазмұны дұрыс құрылуы
тиіс: сауатты, анық, ұғынықты тілде жасалуы қажет және оқушылардың
сезімін қорғауы керек.
Егер тест жасырын болмаса, жауаптары сабақтарда немесе топтарда
талқыланады.
Интерактивті оқыту технологиясының мүмкіндіктері өте көп. Әр ұстаз
өз бетінше класпен жұмыстың жаңа тәсілдерін ойлап таба алады. Оқушылар
бір-біріне сұрақ қойып және оған жауап беруді үйрететін, жұптасып жұмыс
істеу әдісін сабақтарда жиі қолданамын. Сонымен бірге, мен өз тәжірибемде
үй тапсырмасы ретінде оқушыларға жаңа тақырып бойынша бірнеше тест
сұрақтарын (жауаптарымен) құрастыруды тапсырамын. Оқушылар келесі
сабақтарда өздері құрастырған тестерімен алмасады, жауап береді. Бірін-бірі
тексереді. Оқушылар құрастырған сұрақтар мен олардың жауаптарын алдын
ала қараймын, тест құраудың талаптарының орындалуын (оқушылар үшін
бастысы – өткен тақырыптар бойынша құрастырылуы және жауаптар
нұсқасының дұрыс болуы) қадағалап, бағалауды ұйымдастырамын. Бұл әдіс
оқушылардың тіл үйренуге деген ынтасын арттырады деген қорытындыға
келдім.
Өз тәжірибемде жиі қолданатын әдістердің бірі – жобалау әдісі.
Жобалау әдісі – оқушыларға әрекеттерін өз бетінше жоспарлауға,
ұйымдастыруға және бақылауға мүмкіндік береді. Бұл әдіс оқушыларға
тақырып таңдауда, мәліметтердің дереккөздерін жинауда және презентация
жасауда өз бетінше жұмыс істеуге жағдай жасайды.
Зерттеу барысында оқушы бойында төмендегідей біліктер
қалыптасады:
-
тақырыпты өзінің қабілетіне және қызығушылығына қарай еркін таңдай
алады;
184
-
алдына қойған міндетіне қарай жұмыс мазмұнына өз бетінше талдау жасай
алады;
-
алдына қойған мақсатына жетудің тиімді жолдарын өз бетінше іздестіреді;
-
мәліметтерді жинақтап, жүйеліп және сараптауға және сыни ойлауға
үйренеді;
-
әдістерді талдау, салыстыру арқылы жұмысына тиімді әдісті таңдай алады;
-
көпшілік алдында сөйлеуге, өз ойын дәлелді және логикалық түрде жүйелі
жеткізе білуге дағдыланады.
Орыс мектептеріндегі қазақ әдебиетін оқытудың тиімді әдісі ретінде
түрлі ойындарды, соның ішінде іскерлік ойын мен рөлдік ойынды атауға
болады. Рөлдік ойын – өмірлік жағдайлардың белгілі бір мінез-құлық немесе
эмоционалдық жақтарын меңгеру ниетінде алдын-ала бөлінген рөлдер
арқылы қатысушы топтардың сахналап ойнауы. Рөлдік ойындар шағын
топтарда жүргізіледі.
Қазақ әдебиеті сабақтарында интерактивті оқыту әдістерін қолдану
төмендегідей нәтижелерге жеткізеді:
-
оқушылардың тіл байлығын дамытады;
-
көркем шығармаларды оқуға деген қызығушылығы артады;
-
көркем шығармалардың түсінеді;
-
оқушылар өз ойын еркін жеткізе алады;
-
оқушылардың жан-жақты ізденуіне мүмкіндік болады.
Интерактивті оқыту тәсілдерін қолдану оқушыларды мәселені бірігіп
шешуге үйретеді. Ал бірігіп жұмыс істеу – әрі жеңіл, әрі тиімді. Оқушылар
бірлесіп үйренуде шағын топтармен, жұппен жұмыс жасауға қалыптасады,
ортақ мәселелерді талқылағанда жаңа пікірлерге шығармашылықпен қарауға
төселеді, жаңалықтар ашу барысында жұмыс істейді. Топ мүшелері өз
ойларын ортаға салып, кесте арқылы көрсетеді. Ойларын дәл, дұрыс қорғап
шығуға күш салады. Бірлесіп жұмыс жасауды ұйымдастырғанда мына
жайларды: басқаны тыңдай білу, қажет жерінде ғана кірісіп сөйлеп кету,
сыйластық, жауапкершілік сияқты дағдыларды қалыптастыру керектігін еске
ұстау керек. Оқытудың бұл әдісінің берері: оқушы белсенді болады, пәнге
деген қызығушылығы оянады, топ мүшелерімен қарым-қатынасы
жақсарады.
Интерактивті оқыту тәсілдерін қолдану оқушылар шығармашылығын
арттыруда ең қуатты ынталандыру құралы болып табылады. Ол үшін сабақ
құрылымы әр түрлі оқу әдістері мен ұстаздың дайындығы, ізденісі жоғары
болуы керек.
Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында интерактивті тақтаның
мүмкіндіктерін қолдана отырып, төмендегі нәтижелерге қол жеткізуге
болады:
-
оқу әдісі мен құралдарын таңдауға мүмкіндік туады;
-
уақыт үнемделеді;
-
сабақтың сапасы көтеріледі;
-
оқушылардың белсенділігі мен қызығушылығы арттады, сондықтан оқу
үлгерімі көтеріледі.
185
Достарыңызбен бөлісу: |
