біліммен қаруландыру – ұстаздың айнымас мақсаты. Қазіргі қазақ тілі
сабақтарында тілдік қатынас жасау мәселесіне басымдылық берілуі – тілдің
адам болмысы мен бірлігіне сүйеніп жасалған жаңа қадам. Сонау ХХ
ғасырдың басында Ж. Аймауытов: «Сабақ беру –үйреншікті жай ғана
шеберлік емес, ол – жаңадан жаңаны табатын өнер» деген екен. Сондықтан,
қазіргі таңдағы педагогика жаңалықтарын, қазіргі қолданып жүрген пән
ерекшелігіне қарай қолдана білу – оқыту мақсатына жетудің бірден-бір
жолы.
БІЛІМ МАЗМҰНЫН ЖАҢАРТУДЫ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚПЕН
ҰШТАСТЫРУДЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ, ШЕШУ ЖОЛДАРЫ
Мустапаева З.Т.
Алматы облысы, Ұйғыр ауданы,
Тасқарасу орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Қазақстан өз тарихында жаңару мен жаңғыру кезеңдерін бастан
өткеріп жатыр. Елбасы өзінің Қазақстан халқына Жолдауларында ел
дамуындағы маңызды мәселелерге тоқтала отырып, білім берудің бәсекеге
қабілетті болуына ерекше басымдық береді.
Мемлекеттік тіл мәселесі - өте маңызды, мемлекеттік мәні бар мәселе.
Осы орайда мемлекеттік тілді дамыту, оның қолдану аясын одан әрі кеңейту
және мәртебесін көтеру мәселесін барлық жерде кеңінен қолға алып, тікелей
ұйымдастыру іс-шараларын жүргізу қажеттігін тұрақты күн тәртібіне қою
керек. Қазақ тілін оқыту әдістемесі туралы сөз болғанда бұл проблеманың
ішінен басқа ұлт өкілдеріне қазақ тілін оқыту мәселесін жеке бөліп
қарастырмаса болмайды.
Фундаментальды білімнен функционалды білімге ауысу кезеңінде
әрине, көзқарастар қайшылығы орын алатыны айқын. Дегенмен бүгінгі
күннің талабы осы. Қаншалықты күрделі үдеріс болғанымен, бірақ осы
өзгерістер, түбегейлі жаңарулар - қажеттілік. Білім мазмұнының жаңаруы
өзге ұлт өкілдеріне қазақ тілі мен әдебиетін оқытудың жаңа механизмдерін,
озық тәсілдерін қалыптастыруға мүмкіндік беріп отыр.
Жалпы оқушылар соның ішінде өзге ұлт сыныптар арасында жаңа
бағдарламаны қалай қабылдап жатыр? Қандай ерекшеліктер байқалады?
Көңіл қойып, ой түйетін маңызды сәттер ерекше: шиыршықты оқытудың
мазмұны, жаңа бағдарлама бойынша әр сабаққа қысқа мерзімді жоспар
құрастыру, аудармасыз оқытудың тәсілдері, төрт дағды бойынша (айтылым,
тыңдалым, жазылым, оқылым) оқып үйренген тренингтер біздің
педагогикалық білімімізді тереңдете түсті. Жалпы оқушылар жаңа
бағдарламаны дұрыс қабылдау үшін қазақ тілі сабақтарында оқыту әдісін
дұрыс
таңдау
-
ең
басты
мақсаттардың
бірі.
Тілді үйренуде жетістікке жету білім мен түсінік бірлескен уақытта ғана
қолжетімді болады. Яғни ішкі түсінік, қажеттілік қалыптаспайынша тіл
меңгеру қиынға соғады. Қазіргі уақытта үш тілді қатар алып жүру қажеттілігі
253
туындап отыр. Орыс тілінде оқытатын мектептердегі қазақ тілін оқытудың
негізгі бағыттары- тіл үйренудің төрт дағдысына баса назар аудартуы.Білім
мен ақпарат дамыған қоғамда білім беру жүйесі инновациялық
экономиканың негізгі бөлігі болып табылады.Білім берудің негізгі мақсаты-
білім мазмұнының жаңаруымен қатар, оқытудың әдіс-тәсілдері мен әртүрлі
құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді. Тіл байлығы - сөз
байлығы. Ал сөз байлығы әр адамның лексикасындағы қолданылатын
сөздердің санымен байланысты болғанымен, негізгі байлық – ой байлығы,
сол сөздерді қиюластырып, әсем де әсерлі ой мұнарасын қалай білуде. Себебі
сөзді көп біліп, бірақ оны орынды, ойлы, образды жұмсай алмасаң, одан не
пайда? Ал сөзге көп мағына сыйғызып, әр сөздің мән-мазмұнын, стильдік
бояуын дөп басып беру ойлау қабілетімен, оның шығармашылық сипатымен
ұштасып жатады. Ал ой байлығына жету үшін тіл дамуының кешегісі мен
бүгінгісін, лексикалық қабаттың баю, толығу жолдарын, тілде пайда болған
жаңа құбылыстардың өміршеңдігін, бір сөзбен айтқанда, тілдің ішкі, сыртқы
мүмкіншілігін жақсы меңгеріп, оған қамқорлықпен, жанашыр көзбен
қадағалап отыру керек. Ұстаздарға үлкен жауапкершілік міндеттелді.
Оқушылардың бойына ХХІ ғасырда өмірдің барлық салаларында табысты
болу үшін, қажетті дағдыларды дарыту үшін, мұғалімдер тынымсыз
еңбектену керек. Жаңартылған оқу бағдарламасы аясында тек өз пәнін, өз
мамандығын шексіз сүйетін, бала үшін ұстаз ғұмырын құдіретті деп
санайтын білімді мұғалімдер ғана жұмыс істей алады.Елбасы
Н.Ә.Назарбаевтың биылғы Жолдауында тіл мәселесіне аса маңыз аударылды.
Қашанда ана тіліміздің ең үлкен жанашыры Елбасының өзі екені бүгінде
айшықтала түсті. Мемлекеттік тіл меңгергендердің үлес салмағының артуын
тәуелсіздігіміздің орасан зор жетістігі екенін атап өтіп, 2017 жылға дейін
олардың санын 80 пайызға арттырып, ал 2020 жылы 100 пайызды қүрау
керектігін қадап айтты. «Біз бүкіл қазақстандықтардың басын біріктіретін
басты фактор - мемлекеттік тіл, қазақтардың туған тілін дамыту үшін барлық
күш-жігерімізді жұмсауымыз керек» деген Елбасының ұлағатты әңгімелері
мемлекеттік тілді құрметтеудің, дамытудың бүгінгі ең басты қүралына
айналды.
Ата-бабамыз «Оқу – инемен құдық қазғандай» демекші, шығармашыл,
ізденімпаз ұстаз ғана табысты болады, нәтижеге жетеді
МАҚСАТТЫ БІЛІМ БЕРУ – ТҰЛҒА ДАМУЫН ЖҮЗЕГЕ АСЫРАТЫН
МӘСЕЛЕ
Раймгожаева М.
Алматы облысы, Жамбыл ауданы,
Бердіқұлов атындағы орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Бүгінгі таңда елімізде білім беру мазмұны жаңа бағытқа бет бұрды.
Елбасы Н.Назарбаев өз сөзінде: «Біз қазір «білім-ғылым-инновация» атты
үштік үстемдік құратын постиндустриялық әлемге қарай бағыт алып
254
Достарыңызбен бөлісу: |
