іздейді. Олардың мақсаты бір, яғни оқытудың тиімді жолдарын қарастыру.
Оқытудың тиімді жолдары оқытудың әр түрлі әдістері арқылы анықталады.
Бүгінгі таңда оқу процесінде оқытудың қалыптасқан негізгі әдістерімен қатар
оқытудың жаңа әдістері, яғни инновациялық әдістері де жиі
қолданылады. Оқу процесінде оқытудың озық технологиясын қолдану –
бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Сондықтан да біздің мектептің мұғалімдері
үнемі ізденіс үстінде жүреді. Ұстаздарымыз заман талабына сай
оқушылардың білімін тереңдету үшін, тілге деген қызығушылығын арттыру
үшін көп еңбек ету үстінде. Бастауыш сыныптарының басты талабы –
сабақтың сапасын арттыра отырып, сабақ түрлері мен әдістерін танымдылық,
білімділік деңгейге жеткізу. Осы мақсатта бастауыш сынып мұғалімдері
сабақ өту әдістерін толықтырып, әр уақытта ізденісте болады. Қазіргі уақыт
талабына сай мен де өз сабақтарымды жаңаша ұйымдастырып, өзіндік тың
ізденістерге талпынып отырамын. Сабақ өткізу барысында оқушыларды
халық педагогикасы негізінде тәрбиелеп, оқушылардың сабаққа
қызығушылығын арттырып, сабақ беру әдісінің тиімді түрлерін пайдаланып
келемін. Мен қолданатын сабақтың жаңа түрлері де сабақтың мазмұнын,
мақсатына, жүру барысына қарай дамытпалы саяхат сабақ, ертегі, сайыс
сабақ, ойын, жарыс сабағы, жұппен, топпен және де жеке жұмыс түрлерін
жиі қолданамын.
Білім берудің жаңа мазмұны мен нәтижелері білім алушының қоғами
ортадан өз орнын бағдарлауға, білім мазмұны мен пәндерді өзі таңдауына
бағытталған.
Мектепте
балаларды
оқытудың
жекелік
сипаты
мен оқушының мүмкіндіктерін дамыта отырып, өз бетімен білім алуын
ұйымдастыру талаптары жаңа формациядағы мұғалімдерді, олардың жаңаша
ойлау
әрекеттері
мен
зерттеушілік
ұстанымдарын
қалыптастыруды көздейді. Сонымен қатар, жаңа өзгерістер білім беруді
мазмұндық қана емес, әдістемелік және технологиялық қайта құруларды
қамтамасыз ететін логикасын айқындап, білім берудің жаңа нәтижелеріне
сай оларды тиімді ұйымдастыру қызметін белгілейді.
Өткен
оқу
жылынан
бастап
енгізілген
мектептердегі
бастауыш
сыныптың
жаңартылған
білім
беру
бағдарламасы спираль тәріздес құрылымға негізделген. Оқушылар бастау
ыш
сыныпта
оқу
бағдарламасы
аясында
игерілетін
негізгі
дағдыларға
мезгіл-
мезгіл
қайта
оралып
отырады.
Мысалы,
оқу
бағдарламаларындағы кейбір оқу мақсаттары оқушылардың шынайы өмір
де кездесетін мәселелерді анықтап, оларды зерттеуін талап етеді. Оқушы
сыныптан- сыныпқа ауысуына қарай бұл мәселелер күрделене түседі.
Жаттығуларды орындаған кезде оқушылардың алдыңғы сыныптарда және
басқа
пәндер
бойынша алған білімдерін еске түсіруі және қолдана алуы маңызды бол
ып
табылады.
Бұл
оқушыларға өздерінің қол жеткен жетістіктерін бекітуге және бастауыш
сынып пәндері арасында байланыс орнатуға көмектеседі.
174
Білім саласындағы түрлі рефорламарды жүзеге асыру барысында
оқушыларды педагогикалық-психологиялық сүйемелдеу өте маңызды. Оқу-
тәрбие үдерісін педагогикалық-психологиялық сүйемелдеу – оқушының
субъективті тәжірибесі мен жеке қажеттіліктерін ескере отырып, оның жеке-
тұлғалық қасиеттерін оңтайлы қалыптастыруға, танымдық дамуын оқу-
тәрбие үдерісі арқылы қамтамасыз етуге бағытталған педагогтің және оқу-
тәрбие үдерісіне қатысушылардың біріккен іс-әрекетінің жүйесі.Кеңінен
қолданылып жүрген технологиялардың бірі – «Мемлекеттік тілді деңгейлік
оқыту технологиясы». Бұл технология оқушылардың ізденушілік, өзіндік
жұмыс істеу, білімді сапалы қабылдау, шығармашылықтарын арттыра түсуге
бағыттайды, мәселені тиімді шешудің жаңа мүмкіндіктерін анықтайды.
В.П.Беспалько оқу материалын меңгерудің 4 деңгейін ұсынады:
1. Оқушылық (ученический)
2. Алгоритмдік (алгоритмический)
3. Эвристикалық (эвристический)
4. Шығармашылық (творческий)
Ғалым оқушылық деңгейден бастап шығармашылық деңгейге дейінгі даму
кестесін төмендегідей көрсетеді. Оқушылық деңгейде білімнің берілуі,
деңгейлік тапсырмалардың іске асырылуы бағдарлама талабына сәйкестігіне
байланысты.
Алгоритмдік деңгейде оқу материалдарының түсініктілігі, мазмұны
деңгейлік тапсырмалардың күрделене түсуінен аңғарылады. Эвристикалық
деңгейде білімнің берілуі жүйелілігі, сабақтастығы, іздендірушілік
ерекшелігі басым болып, деңгейлік тапсырмалардың танымдық жағынан
жетілуіне, тереңдетілуіне айрықша назар аударылады. Шығармашылық
деңгейде баланың дарындылығы, таланты, тапсырмаларды орындаудағы
ізденімпаздығы
танымдық,
рухани
интелектуалдық
шеберлікке
ұштасады. Сонымен, оқыту технологиясы бұрыннан келе жатқан
классикалық педагогика жетістіктерін пайдалана отырып, оны жаңа
әдістермен байытып, білім алуды оқушының өзіндік іс-әрекеттері арқылы
ұйымдастыруды талап етеді. Сабақ кезінде деңгейлік тапсырмалар орындау
барысында оқушы төменгі деңгейді орындап қана шектелуі мүмкін немесе
бірнеше деңгей тапсырмасын ұқыптылықпен, жауапкершілікпен меңгеруі
мүмкін. Егер аз уақыттың ішінде оқушы көп тапсырма орындап үлгерсе, ол
оқушының іскерлігі, шеберлігі, белсенділігі мен қабілеттілігі жоғары.
Оқушының осындай зеректігін одан әрі дамыту үшін де деңгейлік
тапсырмалар қажет. Мұғалім деңгейлік тапсырмалар арқылы сабақ
кезеңдерінде оқушының танымдық ойын, белсенділігін, икемдігін арттыру
жұмыстарын шеберлікпен жүргізе алады. Деңгейлік тапсырма негізінде оқу
объектілерінің терең де шығармашылық ара қатынасы ескеріледі. Оқушының
өзін-өзі тануына, өз күйін өзі сезінуіне, ізденімпаздық тудыратындай
әлеуметтік – мәдени кеңістік жасау қажет.
Деңгейлік оқыту технологиясын сабақта тиімді қолданамыз.
Оқушыларға деңгейлік тапсырмалар беріледі. Деңгейлік тапсырмалар үш
деңгейде жүргізіледі. Әр сыныпта оқушылардың өз бетімен жүргізген
175
Достарыңызбен бөлісу: |
