78
Бала құқықтары туралы БҰҰ конвенциясының ережелеріне және басқа да
халықаралық шарттарға сәйкес балалық шақты құқықтық қорғаудың заңнамалық
базасы қалыптастырылған және жетілдіруде
.
Балалардың құқықтарын және заңды мүдделерін қорғау бойынша
ведомствоаралық ӛзара әрекеттің тиімді жү
й
есі жасалды.
Балалар жағдайын және олардың құқытарын сақтауды жақсарту
мәселелерін шешу үшін қоғамдық бірлестіктердің, үкіметтік емес ұйымдардың
қызметі белсендірілді.
Балалрды оқыту, тәрбиелеу, денсаулығын сақтау, физикалық және рухани
дамуы, отбасыны және балаларды әлеуметтік қамтамасыз ету және қорғау
саласында мемлекеттік саясатты іске асыру үшін басымдық қаржыландыру
айқындалды.
Балалар
мүддесінде
ұлттық
саясатты
іске
асыруға
қазақстан
Республикасының 2011-2020 жылдарға білім беруді және
Денсаулық сақтауды
дамытудың
2011-2015
жылдарға жылдарға арналған
«Саламатты Қазақстан»
денсаулық сақтауды дамыту
мемлекеттік бағдарламалары бағытталған.
Балалық шақты қорғауға бағытталған шаралардың кең кешені іске
асырылуда.
Білім беру жүйесінде ӛсіп келе жатқан ұрпақтың толыққанды физикалық,
зерделі және ӛнегелі дамуы, инклюзивті оқытуды дамыту үшін қолайлы
жағдайлар жасалуда.
Қазіргі заманғы білім беру жүйесі мынадай қағидаттарға негізделген:
міндетті түрде тегін орта білім, мектепке дейінгі және кәсіптік-техникалық
білімге жалпыға бірдей қолжетімділік.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқуға қолжетімділікті қамтамасыз ету үшін
2010-2014 жылдарға арналған «Балапан» бағдарламасын іске асыру жалғасуда.
Бұл Бағдарламаның шеңберінде 2014 жылға дейін мектепке дейінгі білім
берумен балалардың 70%-н қамтуға қол жеткізу жоспарланған. Бүгінгі күнге
балаларды қамту 71,5%-ды құрайды.
Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша мектепке дейінгі тәрбиемен
балалардың 100%-
ы
н қамтуды қамтамасыз ету мақсатында «Балапан»
бағдарламасын іске асыру мерзімі 2020 жылға дейін созылды.
Орта білім беру жүйесінде білім беру мазмұнының сапасын жақсарту
бойынша шаралардың бірқатары қабылданды.
Білім беру желісінің маңызды сипаттамасы оқушылардың әртүрлі білім алу
қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік беретін мекемелер бойынша оның
саралылығы болып табылады.
Кӛп тілде білім беруді ендіру бойынша жоспарлы жұмыс жүргізілуде.
Кӛп тілді білім беретін мектептер саны 33-тен 90 мектепке дейін ӛсті.
Электрондық оқыту жүйесін дамыту білім беру сапасын, оның ішінде
аз
шағын
комплектілі ауыл мектептерінде жоғарылату проблемасын шешуге әсер
етеді.
79
Инклюзивті білім беруды дамыту бойынша жұмыс жалғасуда.
Техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінің құрылымын және құрамын
жаңарту бойынша жұмыс жалғасуда.
Балалардың қоғамдық ӛмірде ӛзін ӛзі кӛрсетуі үшін жағдайлар жасалуда.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 1073 жастар бірлестігі жұмыс істейді.
Қатарларында 1 миллионнан астам балалар мен жасӛспірімдер бар «Жас
Ұлан» және «Жас Қыран» ұйымдарының қызметін
белсендіруге жандандыруға
үлкен р
ӛлоль
бӛлінеді.
Біздің елімізде балалардың мәдени-рухани дамуына, шығармашылыққа,
демалыс пен бос уақытқа құқықтарын іске асыру қосымша білім беру
ұйымдарының желісі арқылы жүзеге асырылады.
ҚР-да әлеуметтік саясаттың басымдық бағыты балалардың денсаулығын
сақтау және нығайту болып табылады.
Балалық денсаулық сақтау медициналық кӛмек кӛрсетудің барлық
деңгейлерінде қолжетімділікті және сабақтастықты қамтамасыз етеді.
Кардиохирургияда, онкологияда, травматологияда, басқа да маңызды
салалар қатарында жоғары технологиялық медициналық кӛмектің қолжетімділігін
қамтамасыз етуге және ең алдымен балаларды емдеген кезде жоғары
медицианлық технологияларды қолдануға ерекше назар бӛлінеді.
Әйелдер мен балаларға жоғары мамандандырылған медициналық кӛмек
ті
кӛрсетудің қолжетімділігін және сапасын жоғарылату мақсатында республикада
қазіргі заманғы, әлем стандарттарына жауап беретін медициналық мекемелер
қызмет етеді.
Тек 2013 жылғы 9 айдың қорытындылары бойынша 2012 жылдың ұқсас
кезеңімен салыстырғанда ана ӛлімі - 24%-ға, бала ӛлімі 17%-ға тӛмендеді
Балаларды тиісті емес ӛмір жағдайларынан және тәрбиеден пәрменді қорғау
тетігін қалыптастыру бойынша жұмыс жүргізілуде. Ата-аналарға ата-аналық
құқықтарын қалпына келтіру туралы соттың шешімі бойынша туған
отбасыларына балаларды қайтарудың оң үрдісі байқалуда.
Мемлекеттік органдар жергілікті атқару органдарымен бірігіп азаматтық
қоғамның, ҮЕҰ-дың қолдауымен балалар үйлерін қайта институционалдау және
әлеуметтік жетімдіктің профилактикасы бойынша шаралар кешені жүзеге
асырылады.
117 асыранды ата-аналар мектебі және
69 Отбасыны қолдау қызметтері
жұмыс істейді. Жетім балаларды және ата-аналарының қарауынсыз қалған
балаларды орналастырудың отбасылық түрлері белсенді дамуда.
Жыл сайын республикада отбасына баланы асырап алғысы келетін
азаматтарды қолдауға және тартуға бағытталған «Ризашылық - Доброта во благо
детям...!», «Қуан, сәби», «Қамқоршы күні» қамқоршылық мерекелері ӛтеді.
Жетім балаларға және ата-аналарының қарауынсыз қалған балаларға
арналған мекемелерінің түлектерін интернаттан кейін бейімдеу үшін оларға білім
алуды жалғастыруға, жұмысқа тұрғызуға, тұрғын үймен қамтамасыз етуге,
