Әдебиет:
Қазақ грамматикасы., Алматы., 2002.
Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Морфология. Алматы., 1993.
Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында анықтағыш. 1996.
Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. Алматы. 1988.
СӨЖ мазмұны:
Қазақ орфографиясы грамматиканың синтаксис саласымен байланыса ма ?
Әдебиет:
Қазақ грамматикасы., Алматы., 2002.
Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Морфология. Алматы., 1993.
Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында анықтағыш. 1996.
Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. Алматы. 1988.
15 – жұма:
№15 Дәріс
Тақырыбы: Қорытынды дәріс
Дәріс мазмұны:
Қазақ орфографиясының сауатты жазуда алатын орны.
Курсты оқи отырып, нені меңгердік, неге қол жеткіздік ?
Әдебиет:
Аманжолов С. Новый алфавит орфография казахского литературного языка. Проект. Алматы, 1940.
Балақаев М. Қазақ тілінің мәдениеті. 1971.
Балақаев М. Емле сөздігі. Алматы, 1948.
Балақаев М. Вопросы казахской графики и орфографии. Алматы, 1952, 1957.
Қазақ тілі орфографиялық негізгі ережелері. 1967.
Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында анықтаған. 1960.
Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. Редколлегия. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ.
Оралбаева Н. Қазақ графикасы мен орфографиясының негіздері. Алматы, 1968.
ОЖСӨЖ мазмұны:
Бір-біріне сұрақтар қою арқылы алған білімді бекіту.
Әдебиет:
Жұбанов Қ. Қазақ тілінің емлелері мен әріптеріне кіргізілетін өзгерістердің жобасы. Қазақ оқу әдістерін басқаратын халық комиссариантының бюллетені. 1965, №1, май.
Жұбанов К. Қосар ма, дара ма ? Бұл да сонда.
Басымов Х. Қазақ әрпін өзгерту туралы. Соц. Қазақстан. 1968, 5 январь. №4.
Сарыбаев Ш.Х. Емле жүйелері. Қазақ әдебиеті. 1935, 17/Х 19 1965.
Кеңесбаев І. Өңделген қазақ жазуы. Соц. Қазақстан. 1957, 9 июнь, №134.
Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Алфавит пен емле ережелерінің кейбір өзгерістері туралы. Халық мұғалімі. №7, 1957.
Қордабаев Т. Орфографиялық кейбір мәселелері. Қаз, мұғалімі, 1963, 23 март, №13.
Жолымбетов К.И. V-VI класс оқушыларында кездесетін орфографиялық қателерді түзету және болдырмау жолдары. 1958.
СӨЖ мазмұны:
Өзін-өзі бағалау парағын толтыру.
Әдебиет:
Бағалау парағы.
Негізгі және қосымша әдебиет тізімі.
1. Жұбанов Қ. Қазақ тілінің емлелері мен әріптеріне кіргізілетін өзгерістердің жобасы.
2. Қазақ оқу әдістерін басқаратын халық комиссариантының бюллетені. 1965, №1, май.
3. Жұбанов К. Қосар ма, дара ма ? Бұл да сонда.
4.Басымов Х. Қазақ әрпін өзгерту туралы. Соц. Қазақстан. 1968, 5 январь. №4.
5. Сарыбаев Ш.Х. Емле жүйелері. Қазақ әдебиеті. 1935, 17/Х 19 1965.
6. Кеңесбаев І. Өңделген қазақ жазуы. Соц. Қазақстан. 1957, 9 июнь, №134.
7. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Алфавит пен емле ережелерінің кейбір өзгерістері туралы. Халық мұғалімі. №7, 1957.
8. Қордабаев Т. Орфографиялық кейбір мәселелері. Қаз, мұғалімі, 1963, 23 март, №13.
Жолымбетов К.И. V-VI класс оқушыларында кездесетін орфографиялық қателерді түзету және болдырмау жолдары. 1958.
Аманжолов С. Новый алфавит орфография казахского литературного языка. Проект. Алматы, 1940.
Балақаев М. Қазақ тілінің мәдениеті. 1971.
Балақаев М. Емле сөздігі. Алматы, 1948.
Балақаев М. Вопросы казахской графики и орфографии. Алматы, 1952, 1957.
Қазақ тілі орфографиялық негізгі ережелері. 1967.
Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында анықтаған. 1960.
Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. Редколлегия. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ.
Оралбаева Н. Қазақ графикасы мен орфографиясының негіздері. Алматы, 1968.
Қазақ грамматикасы., Алматы., 2002.
Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Морфология. Алматы., 1993.
Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында анықтағыш. 1996.
Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. Алматы. 1988.
Сарыбаев Ш.Ш. Қазақ тіл білімі мәселелері. Алматы., 2000.
Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында анықтағыш. 1996.
Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. Алматы. 1988.
Оралбаева Н. Қазақ графикасы мен орфографиясының негіздері. Алматы, 1968.
Жексенбаев Т. Қысқарған сөздер және олардың орфографиясы мен орфоэпиясы. «Өрелі өнер», Алматы, 1976.
3. Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі.
№
|
Жұмыс түрі
|
Тапсырма мақсаты және мазмұны
|
Ұсынылатын әдебиет
|
Орындалу ұзақтығы
|
Балл
|
Бақылау түрі
|
1
|
Реферат, баяндама
|
Негізгі баяндама, өз бетімен тақырып бойынша ғылыми басылымдардан ақпарат жинау
|
Дәріс
тақырыбына сәйкес
|
Апталық бөлу кестесіне сәйкес
(барлығы 6 баяндама)
|
12
|
ОЖСӨЖ-де реферат және баяндама
|
2
|
Тақырып б/ша жазбаша сауалнама
|
Оқу мате-
риалын игеру деңгейіне сәй-
кес, болашақ-
тағы жұмыс формасына сәйкес
|
Дәріс
тақырыбына сәйкес
|
ОЖСӨЖ соңынан
10 минут
|
7.5
|
Жазбаша жауап
|
3
|
СОӨЖ тапсырмаларын орындау(барлығы 15 тапсырма)
|
Аналитикалық және танымдық қабілеттерді дамыту
|
Дәріс
тақырыбына сәйкес
|
ОЖСӨЖ –ға бөлінген уақыт кестесіне сәйкес
|
15
|
Сұрақтарға жауап беруін, тапсырманың орындалуын тексеру
|
4
|
Аралық тестілеу түріндегі бақылау
|
Оқу материа-
лын игеру, логикалық ойлау қабілеттерін тексеру
|
1-тестілеу
1-7 тақырыптарға, 2-тексеру
8-15 тақырыптарға сәйкес
|
-
|
18
|
Тест бланкілерін тексеру
|
5
|
Емтихан
|
Білімді кешенді тексеру
|
15 аптаға негізгі әдебиет
|
Семестр бойы
|
40
|
тест
|
4. Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы.
№
|
Әдебиет атауы
|
Барлығы
|
Ескерту
|
Кітап-ханада
|
Кафе-драда
|
Студент-тердің қамтылу пайызы
%
|
Элек-тронды түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1.
|
АманжоловС. Новый алфавит орфография казахского литературного языка. Проект. Алматы, 1940.
|
3
|
-
|
1%
|
-
|
|
2.
|
БалақаевМ. Қазақ тілінің мәдениеті. 1971.
|
1
|
-
|
0,5 %
|
-
|
|
3.
|
Балақаев М. Емле сөздігі. Алматы, 1948.
|
2
|
-
|
1%
|
-
|
|
4.
|
Балақаев М. Вопросы казахской графики и орфографии. Алматы, 1952, 1957.
|
5
|
-
|
3%
|
-
|
|
5.
|
Қазақ тілі орфографиялық негізгі ережелері. 1967.
|
7
|
-
|
5%
|
-
|
|
6.
|
Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында анықтаған. 1960.
|
10
|
-
|
8%
|
-
|
|
7.
|
Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. Редколлегия. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ.
|
4
|
-
|
2%
|
-
|
|
8.
|
Оралбаева Н. Қазақ графикасы мен орфографиясының негіздері. Алматы, 1968.
|
3
|
-
|
1%
|
-
|
|
9
|
Жұбанов Қ. Қазақ тілінің емлелері мен әріптеріне кіргізілетін өзгерістердің жобасы.
|
6
|
-
|
4%
|
-
|
|
10
|
Жұбанов К. Қосар ма, дара ма ? Бұл да сонда.
|
5
|
-
|
3%
|
-
|
|
11
|
Басымов Х. Қазақ әрпін өзгерту туралы. Соц. Қазақстан. 1968, 5 январь. №4.
|
10
|
-
|
8%
|
-
|
|
12
|
Сарыбаев Ш.Х. Емле жүйелері. Қазақ әдебиеті. 1935, 17/Х 19 1965.
|
20
|
-
|
18%
|
-
|
|
13
|
Кеңесбаев І. Өңделген қазақ жазуы. Соц. Қазақстан. 1957, 9 июнь, №134.
|
5
|
-
|
3%
|
-
|
|
14
|
Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Алфавит пен емле ережелерінің кейбір өзгерістері туралы. Халық мұғалімі. №7, 1957.
|
7
|
-
|
5%
|
-
|
|
15
|
Қордабаев Т. Орфографиялық кейбір мәселелері. Қаз, мұғалімі, 1963, 23 март, №13.
|
3
|
-
|
2%
|
-
|
|
16
|
Жолымбетов К.И. V-VI класс оқушыларында кездесетін орфографиялық қателерді түзету және болдырмау жолдары. 1958.
|
6
|
-
|
4%
|
-
|
|
17
|
М.Әуезов. Абай жолы. Алматы., 2002.
|
10
|
-
|
8%
|
-
|
|
18
|
Ә.Нұрпейісов. Қан мен тер. Алматы., 1998.
|
10
|
-
|
8%
|
-
|
|
19
|
Ә.Кекілбаев. Үркер. Алматы., 2009.
|
8
|
-
|
7%
|
-
|
|
20
|
С. Мұқанов. Аққан жұлдыз. Алматы., 1974
|
7
|
-
|
6%
|
-
|
|
21
|
Сарыбаев Ш.Х. Қазақ тіліндегі үтірдің жазылатын орны. Тіл мәдениеті. Жинақ 2. Алматы, 1996.
|
12
|
-
|
10%
|
-
|
|
22
|
Басымов Х. Сөйлемнің тыныс белгілерін дұрыс жаза білетін халық мұғалімі. №1, Алматы, 1939.
|
5
|
-
|
3%
|
-
|
|
23
|
Сарыбаев Ш.Х. Сызықшаның бастауыш пен басқа мүшелер арасына жазылуы. Ауыл мектебі. №5. 1938.
|
1
|
-
|
1%
|
-
|
|
5. Дәрістік кешен (дәріс тезистері, көрнекілік, таратылу материалдары, қажетті әдебиеттер)
1.Тақырыбы: Кіріспе. Графика ұғымы туралы түсінік, мақсаты мен маңызы, басты мәселелері.
2.Қарастырылатын сұрақтар:
Графика туралы түсінік, мақсаты мен маңызы .
Графиканың басты мәселелері: Бас әріп, азат жол, басқа графикалық белгілер.
Қазақ әліпбиі, оның пайда болуы, таралуы, әріптердің орналасуы.
3. Дәрістің мақсаты: Жалпы графика ұғымымен, соның ішінде қазақ графикасы оның даму жолы, түрлерін көрсете отырып, бүгінгі күнмен байланыстыру.
4. Дәріс мазмұны: Графика тілдің графикалық жүйесіндегі ең кіші единица екендігін айта отырып, қазіргі қазақ графикасы, жазу графикасы және баспа графикасы болып бөлінетіндігін, графиканың басты мәселелерінің бірі- әліпбидегі әріптердің құрамы, жазуы бар халықта ол тілдің дыбыстық ққұрамын жазудағы белгілейтін түрлі таңбалары: бас әріппен жазу, жаңа жолдан бастап жазу, сөздерді ықшамдау, кейбір сөздерді айшықтандыру т.б. шартты белгілерінің болатындығынан мәлімет беру. Қазақ әліпбиі, кериллица жазуының негізінде қалыптасуы, әліпбиге қойылатын талаптар, әліпбидегі әріптердің орналасу тәртібі т.б. сөз ету.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
Графика дегеніміз не?
Графикалық таңбаларға нелер жатады?
Қазақ әліпбиін алғаш жасаған ағартушы-ғалым?
Қазақ әліпбиі бастан кешкен кезеңдер, олардың тарихи маңызы?
6. Пайдаланатын әдебиеттер: 1, 4, 8, 14
2. 1. Тақырыбы: Жазудың адамзат мәдениеті тарихындағы ролі.
2. Қарастырылатын сұрақтар:
Жазудың түрлері.
Жазудың ең дамыған, жетілген түрі - дыбыстық жазу.
Қазіргі қазақ графикасының басты құралы - әріптер және түрлі тыныс белгілері.
3. Дәрістің мақсаты: Жазу, оның түрлерінен соның ішінде жазудың ең дамыған, жетілген түрі дыбыстық жазу туралы кеңінен әңгімелей отырып, жазудың бүкіл адамзат үшін ерекше маңызы бар екендігіне көз жеткізу.
4. Дәріс мазмұны: Жазу болу үшін, қандай да болмасын таңба керек екендігі, ол таңба ойды хабарлау үшін қолданылатындығы, жазудың пиктографиялық, идеографиялық, буын және дыбыстық жазу түрлеріне бөлінетіндігін, ең дамыған және жетілген түрі-дыбыстық жазу екендігі әңгімеленеді.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
Жазудың түрлерін ата?
Жазу болу үшін ең басты белгі не?
Қазіргі қазақ жазуы қандай жазуға жатады?
Пиктографиялық жазу мен идеографиялық жазудың айырмашылығы неде?
6. Пайдаланатын әдебиеттер: 1, 2, 8, 11, 13, 14
3. 1.Тақырыбы: Бас әріптің графикадағы ролі.
2. Қарастырылатын сұрақтар:
Бас әріптің қолданылатын орындары.
Бас әріпті алу туралы ҚОАК-ның қаулысы.
3. Дәрістің мақсаты: ҚОАК-ның 2.06.1930 жылғы 45-қаулысын орындау үшін Халық ағарту Комиссариаты қабылдаған 13 пункттен тұратын қаулымен таныстыра отырып, бас әріптің графикадағы ролін көрсету.
4. Дәріс мазмұны: Қазақ жазуында бас әріптің қолданылуы латын әліпбиіне көшкеннен бастап жүзеге асқанын, ол туралы ҚОАК-ның 2.06.1930 жылғы 45-қаулысын басшылыққа алу.
5. Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
Бас әріп қашан қолданыла бастады?
2.06.1930 жылы қабылданған қаулы туралы не білесің?
6. Пайдаланатын әдебиеттер: 2 ,5 ,9 ,11 , 14
4. 1. Тақырыбы: Орфография, оның негізгі принциптері.
2. Қарастырылатын сұрақтар:
Орфография туралы түсінік.
Қазақ орфографиясының негізгі принциптері:
а) Фонетикалық принцип
б) Морфологиялық принцип
в) Дәстүрлі принцип
3. Дәрістің мақсаты: Қазақ орфографиясының негізі, морфологиялық-фонематикалық және фонетикалық принциптер екендігін дәлелдеу.
4. Дәріс мазмұны: Қазақ орфографиясының негізгі принципі-морфологиялық принцип күллі түркі тілдері үшін қолайлы принцип болып саналатындығын, қосышалардың жазылуы мен түбір сөздердің жазылуында фонетикалық принциптің қолданылатындығы, сондай-ақ бірқатар сөздердің дәстүрлі принципке бағынып жазылатындығы сөз етіледі.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
Орфография қандай сөздерден алынған, қай тілден енген?
Фонематикалық принцип дегеніміз не?
Қазақ тілінде морфологиялық немесе фонетикалық принциптің қайсысы көп қолданылады?
Дәстүрлі принципке мысал келтір?
6. Пайдаланатын әдебиеттер: 5, 6, 7, 8, 15 ,16
5. 1. Тақырыбы: Дауысты және кейбір дауыссыздардың жазылуы.
2. Қарастырылатын сұрақтар:
Дыбыстардың алмасуының жазуда еленбеуі.
Еріндік үндесудің орфографияға қатысы.
3. Дәрістің мақсаты: Қазақ тіліндегі дауысты және дауыссыз әріптердің емлесі туралы айта келіп, қазақ тілінде қолданылатын ілгерінді ықпал бойынша, бірсыпыра дыбыстардың сөзде басқа дыбыстармен алмасып айтылуы, бірақ түбірі сақталып жазылатындығы, сондай-ақ еріндік үндесудің орфографияға қатысын көрсету.
4. Дәріс мазмұны: Дауысты ә, о, ө, ұ, ү, ы, і, я, ю әріптері мен дауыссыз ф, х, в, ч, ц, щ әріптердің емлелеріне тоқтала отырып, ертедегі түрік тілінде дауыстылардың ерін үндесуі болғанын ал қазіргі түрік тілдерінен бұл заңдылықтың әртүрлі орын алатындығы, қазақ тілінде сөздердің негізінен түбірі сақталып жазылатындығына көз жеткізіледі.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
Ассемилляция дегеніміз не?
Дыбыстардың алмасуы жазуда елене ме?
Щ әрпі қазақтың қандай байырғы сөздерінде жазылады?
Буын талғайтын әріптерге мысал келтір?
Я, Ю әріптерінің қазақтың байырғы сөздерінде жазылуына мысал келтір?
6. Пайдаланатын әдебиеттер: 3, 5, 7, 8, 10, 12
6. 1. Тақырыбы: Түбір сөздің жазылуы.
Достарыңызбен бөлісу: |