Бол жам
Жа ңа ақ па рат
Та қы рып бой ын ша бұ рын нан не
бі ле мін? Бұл ту ра лы не бі луім ке рек?
Бұл ту ра лы ен ді не біл дім? Қан дай
ма ңыз ды сәт тер ді мен ен ді анық та дым?
5.
Жыр ға «Рафт (рөл/ауди то рия/фор ма/та қы рып)» әді сі ар қы лы ба ға
бе рің дер.
Рөл
Ауди то рия
Фор ма
Та қы рып
Ға лым
Пар ла мент
Үн деу
«Күл те гін» жы ры ның бү гін гі
таң да ғы ма ңы зы
Оқу шы
Мә де ни ет
ми ни ст рлі гі
Хат
«Күл те гін» жы ры – әде би мұ ра
6.
Мәң гі лік ел бо лу ға Күл те гін ба тыр өз үле сін қо са ал ды ма? Күл те гін-
нің аты нан өз ой ла рың ды біл ді ріп кө рің дер.
Артықболмасбілгенің
1958 жылы моңғолчехословак бiрiккен ғылыми экспедициясы Күлтегiн ескерткiшiнiң
орнына қазба жұмыстарын жүргiздi. Бұған басшылық еткен чех археологы Л.Иисль
болатын.БұлВ.В.Радловтанкейiнгiжасалғанқазбажұмысыедi.Қазбажұмыстарыбары
сындақорғанастынанекiкiсiнiңтасқаәдемiлепойылыпжасалғанбасмүсiнiнтапты.Оның
бiрiКүлтегiннiң,екiншiсіәйелiнiңмүсiнiекеніанықталды.
Күлтегiнгеарналғанескерткiшпирамидатәрiздi.Биiктiгi–3,15метр,енi–1,24метр,
қалыңдығы–0,41метр.Ескерткiштiңжоғарғыжағыбесбұрышты,қырларындаайдаһардың
суреттерi мен қаған таңбалары бейнеленген. Екiншi жағында ескерткiштiң орнатылған
күнi–«1тамыз,732жыл»депжазылған.
Ескерткіштіңнегізгібетінде40жолжазубар,олескерткіштіңсолжақбетіндегі13жол–
жазудыңжалғасы.
Ескерткiш,негiзiнен,табғаш(қытай)жәнекөнетүркiжазуыментолтырылған.Ескерткiш
бетiндегiқытайжазуы732жылыҚытайимператорыХусенЦунгтарапынанбедерленген.
Мұнда қытайша ескерткiштiң қысқаша мәнi айтылған. Қытай жазуы алғаш орысша,
французша,соданкейiннемiс,ағылшынжәнекейiнгiкездерiтүрiктiлдерiнеаударылды.
Жазудыңүстiндеқытайшабiрсөйлембар.Онда«МарқұмКүлтегiнжазуы»делінген.
«Ежел гі дәу ір әде бие ті»
Достарыңызбен бөлісу: |