Арнайы психолгияның жалпы негіздері

жүктеу 102,96 Kb.

бет	1/44
Дата	21.12.2022
өлшемі	102,96 Kb.
	#40714

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 44

АРНАЙЫ ПСИХОЛОГИЯ СҰРАҚТАР (копия)[1]

Арнайы психологияның зерттелу тарихы

Арнайы психолгияның жалпы негіздері

Арнайы психология – психикалық және дене бітімі жағынан кемістіктері бар, ересек адамдар мен балалардың психикалық даму заңдылықтарын, психикалық қызметтерінің ӛзіндік ерекшеліктерін зерттейтін, психология ғылымының дербес саласы. «Арнайы психологияның жалпы психологиядан ӛз алдына дербес сала ретінде, бӛлініп шығу кезеңі ХХ ғ. 60 жылдарына сәйкес келеді. Бастапқы кезде арнайы психология, жоғары оқу орындары мамандықтарының арасында «Психология» саласына енгізілді. Бірақ, бҧл адамдардың психикалық даму жағдайлары мен механизмдері, тҥрлі патогендік факторлардың әсері туралы,сондай-ақ, компенсаторлық және коррекциялық ҥдерістердің жҥзеге асу заңдылықтары туралы, ғылыми жетістіктер мен практикалық тәжірибелерді жинақтап, ӛз алдына қалыптасқан,қалған арнайы психологияның тек формальды тҥрде, жалпы психология қҧрамына енгізілуі еді».Арнайы психологияның нысаны - туа біткен және жҥре пайда болған,

Арнайы психологияның зерттелу тарихы

Арнайы психология пәнаралық ғылым болғандықтан, оның басқа ғылымдармен байланысын Усанова О. Н. екі деңгейде қарастырады. «Бірінші деңгей – ішкі психологиялық байланыстар, мҧнда жалпы психология, жас ерекшелік психологиясы, клиникалық психология, әлеуметтік психология,педагогикалық психология т.б. кӛптеген салаларымен байланысы. Екінші деңгей – сыртқы психологиялық байланыстар, бҧл деңгей арнайы психология мәселелерінің негізін, философия, әлеуметтану, медицина, педагогика және т.б. адам туралы ғылымдар тҧрғысынан қарастыруды кӛздейді. «Л. С. Выготский жас ерекшелік психологиясын, балалар психологиясын, педагогикалық және арнайы психологияны ӛзара жақындатады. Мысалы, арнайы және жас ерекшелікпсихологиясының зерттеу нысаны бір, ол – дамып, ӛсіп келе жатқан адам. Егер жас ерекшелік психологиясы қалыпты дамудағы психикалық даму онтогенезін, жасқа сай даму динамикасын т.б. зерттейтін болса, арнайы психология ауытқыған дамудағы ҥдерістерді процестерді зерттейді.Педагогикалық психологиямен байланысы мынадан кӛрінеді: арнайы психология даму ауытқуы бар балалардың білім,білік, дағдыларды меңгеру ерекшеліктерін, педагогиалық ҥдеріс заңдылықтарын, оқыту-тәрбиелеу ҥдерісінде психиканың ӛзгеру механизмдерін зерттейді. Сӛйтіп, педагогикалық ҥдеріске бағдар береді.А.Р. Лурия балалар нейропсихологиясын дамыта отырып,«ми мен психика» мәселесін зерттеудегі жаңа сатыны ҧсынады.Нейропсихология саласында, локальды ми зақымдануы бар балалардың жоғары психикалық қызметтерін зерттеуде, олардың ми механизмдерінің ерекшеліктерін анықтау,жоғары психикалық қызметтердің хроногендік локализациясы заңдылықтарын ашты. Қазіргі кезде нейропсихологиялық әдістер,арнайы психологияда кеңінен қолданылады.

жүктеу 102,96 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 44