14
2.1.1.1.4. Қарағанды облысындағы макроэкономикалық тұрақтылыққа қол
жеткізудің SWOT-сараптамасы
Ішкі
орта
Оң əсер
Күшті жақтары:
1) Өндірістік өнім өндіру көлемінің артуы;
2) тұрғындардың əлеуметтік маңызды азық-
түлікке
қажеттілігін
қамтамасыз
етуге
арналған аймақтық тұрақтандырылған қор
бар;
3) сыртқы сауда сальдосы жағымды;
4) тұрақты жəне либералды бизнес-климат;
5) жұмыссыздық деңгейі төмен;
6) əрекет етуші кіші жəне орта кəсіпкерлік
субъектілерінің санының артуы.
Теріс əсер
Əлсіз жақтары:
1) Ресейлік,
қытайлық
бəсекелестермен
салыстырғанда
қазақстандық өнімнің бəсекелестігінің
төмен болуы;
2) Тұтынушылық
тауарлар
мен
қызметтерге бағаның өсуі;
3) Облыстағы
кəсіпорындарда
инновациялық өнім көлемі төмендеп
отыр;
4) Шикізат базасының таусылуы
жаңа металдық кен орындарының
аздығы, ресурс дефицитіне алып
келеді;
5) Металлургия өндірісіндегі үнемі
сынулары
мен
тоқтап
тұруға
ұрындыратын
негізгі
қордың
тозуының жоғары болуы (70,74%
аймақтың өңдеу кəсіпорындарында),
яғни
өндірістің
ескіруі
мен
экономикалық тиімділігінің төмендігі;
6) Құрылыс
жұмыстарының
көлемінің төмендеуі.
Сыртқы
о
рта
Мүмкіндіктер
1) Еуразиялық
экономикалық
одақтың
интеграциялық əлеуеті;
2) Басқа
елдерден
біліктілігі
жоғары
кадрлардың көші-қоны;
3) Облыс металлургия саласында өндіру
көлемдері
бойынша
көсбасшы
болып
табылады;
4) Өңдірістерді
автоматтандырумен
байланысты, еңбек өнімділігінің жоғарылауы.
Қауіптер
1) Əлемдегі экономикалық өсудің
жалпы төмендеуі жəне геосаяси
тұрақсыздықдың өсуі;
2) Бағаның төмендеуі жəне металға
деген əлемдік сұраныстың төмендеуі;
3) Қазақстанның
ішкі
нарығына
Қытай мен Ресейден келетін темір
импортының артуы;
4) ҚХР металл өнімдерін өндіру
бойынша өз қуатын арттырып отыр
жəне дайын металл өнімін емес
қазақстандық кенді пайдаланады.
2.1.1.1.5.
Аймақтық экономиканың өзекті мəселелері
1) Тауарлардың бəсекелестікке қабілетінің төмендігі
a. өнімнің энергия пайдалануының жоғары болуы
b. еңбек өнімділігінің төмендігі
c. технологиялардың ескіруі
d. инновациялық жəне инвестициялық белсенділіктің төмендеуі
2) Сыртқы факторларға байланыстылықтың жоғарылығы
15
2.1.1.2. Өнеркəсіп
2.1.1.2.1.
Əлеуметтік-экономикалық мəн
Өндіріс аймақтың экономикасының негізгі қозғаушы күші болып табылады, 2016 жылы:
- ЖӨӨ өндіріс құрылымына – 45,2% (1 678 881,0 млн. теңге) құрайды;
- Өндіріс инвестицияны негізгі пайдаланушы саласы болып отыр - 62% (194 025 млн.
теңге);
- Өндірісте облыстың белсенді тұрғындарының көбі жұмыс істейді (175,8 мың адам)
еңбекке жарамды жастағы барлық экономикалық белсенді тұрғындардың жалпы санынан
алғанда - 26,7%.
2.1.1.2.2.
Динамика
2014 жылдан бері аймақтағы өндіріс көлемінің нақты индекс көлемінің өсуі байқалып
отыр: 2014 жылы – 103,7%, 2015 жылы – 106,8%, 2016 жылы – 105,1% жəне 2017 жылдың 9
айы бойынша – 104,2%.
2014 жылдың қаңтар айынан 2017 жылдың қыркүйегіне дейінгі кезеңде өндірісті
дамытуға негізгі капиталға 728 141 млн. теңге инвестиция бағытталды.
Кесте 3.
Қарағанды облысының өнеркəсібінің негізгі сипаттамаларының динамикасы
Көрсеткіштер
Өлшем
бірлігі
2014ж.
2015 ж.
2016 ж.
2017 ж.
қаңтар –
қыркүйек
Өнеркəсіптік кəсіпорын көлемі
млрд. теңге
1 444,0
1416,7
1947,7
1623,7
Өнеркəсіп өнім көлемінің
нақты индексі, алдыңғы
жылға
%
103,7
106,8
105,1
104,2
ЖӨІ өнеркəсіп өнімінің үлес
салмағы
%
40,7
43,3
45,2
47,4*
* - мəлімет 2017 жылдың бірінші жартыжылдығы бойынша
2.1.1.2.3.
Құрылым
Өндірістің негізін құрап отырғандар ол өңдеу өндірісі жəне таукен өндірісі, онда
өнімнің барлық көлемінің 89% өндіріледі.
Сурет 3.Қарағанды облысының өндірістік өнеркəсібінің құрылым саласының өзгеру
динамикасы, млн. теңге
16
2014-2016 жылдары өнеркəсіп өндіріс шығару құрылымы:
- Өңдеу өндірісін шығарудың үлес салмағы 13% өсті;
- Таукен өндірісі үлесі 19,5%-дан 10,7%-ға төмендеді;
- Электрмен қамтамасыз ету үлесі, газ беру, бу жəне ауа кондиционирлеу үлесі 2016
жылы төмендеді (3,4%-ға);
- Сумен қамтамасыз ету, кəріз жүйесі қалдықты жинау мен бөлуді бақылау үлес салмағы
өзгерген жоқ деуге болады (0,2%).
Өндірістегі негізгі капиталға инвестициялау құрылымы 2014-2016 жылдарға сақталып
отыр:
- Тау-кен өндірісінің үлес салмағы 12,4%-дан 21%-ға өсті;
- Өндіру өнеркəсібінің үлесі 26,3-тен 27,2%-ға дейін өсті;
- Электрмен қамтамасыз ету, газ беру, бу жəне ауа кондиционирлеудің үлес салмағы
0,3%-ға төмендеді (11,1%-дан 10,8%-ға);
- Сумен қамтамасыз ету, канализациялық жүйе, қалдықтарды жинау мен таратуды
бақылау үлесі 0,3%-ға төмендеді (2,7%-дан 3,0%-ға).
Кесте 4.
Қарағанды облысы өнеркəсіп секторының негізгі құралдары жағдайының көрсеткіштер
динамикасы
Сала
2014 ж.
2015ж.
2016ж.
Таукен өндірісі жəне карьерді өңдеу
Тозу деңгейі
44,5
45,7
45,1
Жаңарту коэффициенті
12,7
6,3
14,1
Жою коэффициенті
1,6
0,8
4,0
Өңдеу өндірісі
Тозу деңгейі
46,9
51,7
50,5
Жаңарту коэффициенті
8,2
4,6
6,6
Жою коэффициенті
1,5
1,3
1,0
Электрменқамтамасыз ету, газ, бу беру жəне ауа кондиционирі
Тозу деңгейі
42,1
44,2
36,9
Жаңарту коэффициенті
17,1
4,7
19,0
Жою коэффициенті
0,3
0,5
3,2
Сумен қамтамасыз еиту; кəріз жүйесі, қалдықты жинау мен оны бөлуді бақылау
Тозу деңгейі
33,1
34,0
40,6
Жаңарту коэффициенті
3,8
5,8
5,8
Жою коэффициенті
1
0,4
0,7
Бизнесті қолдау Картасына Қарағанды облысынан 103 жоба қосылған.
Индустрализация мемлекеттік бағдарламасының жүзеге асырылуының басталғанынан
Карта аясында жалпы соммасы 247,9 млрд. теңге құрайтын 80 жоба қолданысқа енгізілді.
Кəсіпорындарда жаңадан 6300 жұмыс орны ашылды.
01.10.2017 жылғы жағдай бойынша енгізілген 80 нысанда жоспарлы қуатты игеру
құрады:
- 74 жоба қалыпты техникалық режимде жұмыс жасауда, 70% артық жоспарлы жүктеуі
орындалды;
- 3 жоба 50%-дан төмен жұмыс жасауда;
- 3 жобада өнім шығару жоспарланбаған («Қарағанды фармацевтикалық кешені» ЖШС –
дəрілерді өндіру процестерінің GМР-ға сəйкестігінің валидациясы жəне технологиясын сынау
жүргізілуде. «Арай KZ» ЖШС – айнымалы қаржылардың жəне тарату нарығының
болмауынан 2017 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында өнім шығару жүргізілмеді. Өнімді
Достарыңызбен бөлісу: |
