43
Сыртқы
о
рта
Мүмкіндіктер
1) А\Ш
жарамды
жер
ресурстары;
2) Жерді тиімді жəне пайдалы
пайдалану шаралары;
3) Салалық
бағдарламалар
мен
мемлекеттік
бағдарламаны жүзеге асыра
отырып мемлекеттік қолдау
көрсету;
4) Облыстағы
сүт
өніміне
деген сұраныстың жоғары
əлеуеті;
5) Елдегі ет өніміне деген
сұраныстың
жоғары
əлеуеті;
6) Аймақаралық байланысты
қалыптастыру;
7) Қазақстан
Республикасының 2017-
2021 жылдарға арналған
агроөнеркəсіптік
кешенді
дамыту
Бағдарламасын
жүзеге асыру;
8) Еркін
кəсіпкерлік
қызметтің артуы.
Қауіптер
1) Күрт континенталды климат;
2) Табиғи катаклизмалар;
3) Ірі А/Ш кəсіпорындарын құруға арналған
бос (жарамды) жердің болмауы;
4) Топырақтың тозуы;
5) Суару, сумен қамтамасыз ету жəне балық
шаруашылықтарына пайдаланылатын кейбір ірі
су көздерінің ластануы;
6) Дайын өнімді сату нарығының болмауы –
макроэкономикалық тəуекелдер, олар саладағы
өнім бағасына əлемдік баға конъюктурасының
құлдырауынан болып отыр;
7) Бірнеше өнімдер түрі бойынша ЖСҰ
кірумен
байланысты
халықаралық
нарық
бəсекелестігінің артуы;
8) Қазіргі
заманғы
Ауылшаруашылық
техникасының қымбаттылығы;
9) Мақсатты сату нарықтарына дейін өнімді
тасымалдау бойынша инфрақұрылымның қатты
тозуы
жəне
осыған
байланысты
жеткізу
бағасының артуы;
10) Малдың, өсімдіктің ауруларының таралуы
табиғи ортаның ластануы;
11) Шағын А/Ш өндірушілерін біріктірудің
нақты механизмдері мен формаларының болмауы.
2.1.1.3.4.
Агроөндірістік кешеннің өзекті мəселелері
1) Мелиорацияланған жерлер сапасының төмендеуі;
2) Ауыл шаруашылығы техникасының бұзылуының жоғары дəрежесі жəне жаңартудың
төмен қарқыны;
3) Жоғары өндірістік күшке ие шетелдік құрылғылардың қымбаттығы;
4) Ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің төлем қабілетілігінің төмендігі;
5) Несиелеу кезінде пайыздық ставкалар жоғары болғандықтан жəне кепілдік
қамтаманың болмауынан екінші деңгейдегі банктердің несиелік қаражаттарының
қолжетімсіздігі;
6) Ауыл шаруашылық дақылдарын игеруге арналған алдыңғы қатарлы технологияларды
ендірудің қарқынының төмендігі;
7) Астықты қазып алу жəне сақтауға арналған материалды-техникалық база жағдайы
нашарлады жəне дəнді қазуға арналған техникалық құрылғылар физикалық тұрғыдан ескірді;
8) Астық өндіруді кеңейту үшін ауыл шаруашылық тауар өндірушілерінің айналым
қаражаттарының шектеулігі жəне несиелік ресурстардың төмен қолжетімділігі;
9) Шағын шаруалардың көпшілігі үшін ликвидті кепілдік қамтаманың жоқтығынан,
екінші деңгей банктерінің жəне КазАгро даму институттарының пайыздық ставкаларының
жоғарылығынан несиелік ресурстар қолжетімсіз;
10)
Қайта өңдейтін кəсіпорындардың толықтай жұмыспен қамтылмауы, негізінен
дайын өнімді сату нарықтарының болмауынан.
2.1.1.4. Сауда
Сауда аймақтағы ірі экономикалық қызметтердің бірі болып саналады. Жыл сайын сауда
секторының облыстың ЖӨӨ құрылымына қосатын үлесінің өсетіндігі байқалады. 2014 жылы
44
сауданың ЖӨӨ құрылымына үлесі 12,5%, 2015 жылы - 13%, 2016 жылы – 14%, 2014 жылмен
салыстырғанда үш пайыздық пунктке өскен.
Аймақ жеткілікті дамыған сауда желілерімен сипатталады: облыста 12131 сауда
нысандары, 1257 қоғамдық тамақтану нысандары жəне 49 нарық бар. Супермаркеттер желісі
жылдан жылға кеңейіп келеді. 2017 жылдың 9 ай қорытындысы бойынша супермаркеттер
саны 2016 жылға қарағанда 4 бірлікке өсті.
Кесте 21.
Қарағанды облысының сауда нысандарын дамыту
Көрсеткіш атауы
Өлшем
бірлігі
2014
жыл
2015
жыл
2016 жыл
сауда нысандары саны, оның
ішінде :
бірлік
8798
12869
13 437
-сауда нысандары
бірлік
7199
11080
12 131
- қоғамдық тамақтану
нысандары
бірлік
1543
1739
1257
- сауда базарлары
бірлік
56
50
49
Дереккөз: ҚР статистика бойынша комитеті
Сонымен қатар, жыл сайын жаңа салынып жатқан сауда нысандар саны артып келеді.
- 2014 жылы инвестиция соммасы 2 млрд. теңгеден көп болатын 75 жаңа сауда
нысандары қолданысқа берілді, 1002 жаңа жұмыс орны құрылды;
- 2015 жылы инвестициясы 3,4 млрд. теңгеге 84 сауда нысандары, 761 жұмыс орны
құрылды;
- 2016 жылы инвестициясы 13,5 млрд.теңгеге 91 сауда нысандары, 1441 жұмыс орны
құрылды;
- 2017 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында 3,8 млрд. теңгеге 60 нысан, 820 жұмыс орны
құрылды.
Бөлшек сауда тауар айналым көлемі жалпы оң динамиканы көрсетті, содан бөлшек сауда
үлесі Қарағанды қаласында аз көлемде – 77,2%, Теміртауда – 9,3%, яғни тұрғындар саны көп
елді мекендерде үлесі көп.
Жалпы республикалық көрсеткіштегі сауданың үлес салмағы орташа 8,8 % (2014 жылы –
8,9%, 2015 жылы – 8,9%, 2016 жылы – 8,7%) болды.
Соңғы үш жылда бөлшек сауда тауар айналым көлемі Алматы, Астана қалалары жəне
Шығыс Қазақстан облысынан кейін облыс 4 орын алып отыр.
Орташа есеппен жалпыұлттық индексі (2013-2015 жылдар) сауда үлесі 9% -ды құрайды.
Бөлшек сауда айналымы облыс тұрғысынан соңғы 3 жыл Алматы, Астана қалалары жəне
Шығыс Қазақстан облысының кейін 4-ші орында тұр.
Кесте 22.
Қарағанды облысында сауданы дамыту көрсеткіші
Көрсеткіш атауы
Өлшем
бірлігі
2014
жыл
2015 жыл 2016 жыл 2017 жыл
(қаңтар -
қыркүйек)
Жалпы бөлшек сауда көлемі.
Оның ішінде:
млрд.
теңге
561,5
581,6
690,3
571,2
- ЖК жəне базар айналыстары
(жалпы бөлшек сауда көлемінен
үлес салмағы, %)
млрд.
теңге
328,6
(58,5%)
371,2
(63,8%)
448,5
(65%)
348,5
(61%)
Достарыңызбен бөлісу: |
