Алматы облысы Жамбыл ауданы Үңгіртас орта мектебі

жүктеу 2,99 Mb.

бет	8/20
Дата	05.03.2018
өлшемі	2,99 Mb.
	#11697
түрі	Лекция

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 20

Сабақтағы негізгі материал
Бір ортадан екінші ортаға өткенде

11 сынып 10 сабақ

Сабақ тақырыбы: Жарық жылдамдығы, жарық шағылуы. Линзалар.

Сабақтың мақсаты: Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау.

Сабақтағы негізгі материал:

Жарық сәулелері қандай да бір бетке түскен кезде сол өзі шыққан ортада одан жартылай немесе толық шағылады. Дене беті тегіс немесе ұсақ және өте ұсақ ой-қырлары бар кедір-бұдырлы ьолуы мүмкін. Айналық бет деп түскен жарық энергиясының басым бөлігін шағылдыратын, яғни жарық түскен ортаға қайта бағыттайтын бетті айтады.

2. Жарық шағылуының бірінші заңының мәні жайында.

Түскен сәуле мен шағылған сәуле, сәуленің түсу нүктесінен шағылдырушы бетке тұрғызылған перпендикуляр бір жақзықтықта жатады.Шағылу бұрышы түсу бұрышына тең болады.

3. Жарықтың түсу және шағылу бұрышы жайында түсінік беру.

Түскен сәуле мен сәуленің түсі нүктесінен шағылдыратын бетке тұрғызылған перпендикуляр арасындағы α бұрышы түсу бұрышы деп аталады. Шағылған сәуле мен сәуленің шағылу нүктесінен шағылдыратын бетке тұрғызылған перпендикуляр арасындағы β бұрышы шағылу бұрышы деп аталады.

Шағылудың екінші заңын түсіндіру.

Егер жарық сәулесі айналық бетке түссе, онда шыққан шағылу да айналық немесе бағытталған шағылу болады. Егер де бет кедір-бұдыр болса, мысалы қағаз парағы, онда одан шағылғанда жарық шашырайтын болады. Бұндай шағылуды шашыранда немесе диффузиялық шағылу деп атайды.Шашыраған жарық айналық шағылуға қарағанда көзге жағымдырақ, ол көзді көп шаршатпайды.

Б

іртекті ортада жарықтың тузу сызықты таралатыны белгілі.

Бір ортадан екінші ортаға өткенде жарықтың таралу бағытының өзгеруі жарықтың сынуы деп аталады.

Жарықтың сынуын сипаттайтын шамалар: түскен сәуле, сынған сәуле және екі ортаны бөліп тұрған шекарада түсу нуктесінде жургізілген перпендикуляр.

Жарықтың сынуы кезіндегі жарық сәулелерінің қайтымдылығы.

Жарықтың сыну заңының тұжырымдамасы: 1) түскен сәуле, сынған сәуле және екі ортаны бөлетін бетке түскен нүктеден тұрғызылған перпендикуляр бір жазықтықта жатады. 2) Түсу бұрышы синусының сыну бұрышы синусына қатынасы берілген екі орта үшін тұрақты шама болып табылады. п-ортаның салыстырмалы сыну көрсеткіші.

Сыну көрсеткіші түсу бұрышына тәуелді емес және тек шекаралык ортаның оптикалык қасиеттерімен аиықталады. Тәжірибелік жолмен әр түрлі орта шекараларындағы сыну көрсеткіштері анықталып және кестеге түсірілген.
Заттың ауамен салыстырғандағы сыну көрсеткіші "абсолют сыну көрсеткіші" деп аталатын заттың вакууммен салыстырғандагы сыну көрсеткішіне дәлме-дәл сәйкес келеді.

Жарық бір ортадан екшші ортаға өткенде , сәулелердің сыну себебі әр тұрлі ортадағы жарықтың таралу жылдамдығы да әр түрлі болады. Берілген екі дене үшін сыну көрсеткіші п=— формуласымен анықталады.Мұндағы с-жарықтың ауадағы (вакуумдегі) жылдамдығы, ал 9- жарықтың ортадағы жылдамдығы.

Мұндағы «п_г және п_г сәйкесінше, бірінші жоне екіиші ортаның абсолют сыну көрсеткіштері. Абсолют сыну көрсеткіші көп ортаны оптикалық тығыздығы үлкен, ал абсолют сыну көрссткіші аз сртаны оптикалык тығыздығы аз орта деп атайды.

жүктеу 2,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 20