Алматы экономика және статистика академиясы

49 
 
ауыстыруды орындау. 
- Экрандағы  суретті  қайта  салуды  талап  ететін  жылдамдықты  қондыру 
мақсатында  күрделі  сахнаны  бейнелеудің  сапасын  автоматты  тӛмендеуді 
қамтамасыз етуді деградацияға бейімділеген жетілдірген функция. Алдыңғы 
жоспарда  орналасқан  маңызды  объектілер  сапалырақ  кескінделеді,  яғни 
бақылаушыдан  үлкен  жоюдан  орналасқан,  Бұл  функцияның  тағы  бір 
жетістігі оған берілген параметрлердің сақталатындығы. 
- Men  rey  кӛрсетушісімен  үйлесімді  ореол  құру  үшін  кӛрсетушісінің 
жаңа  эффектісі.  Оның  мағынасы  мынада  сахнаның  кӛрсетушілерінің 
кескіндерінде  оның  геометриялық  денелерінің  айқын  жарықтандырылған 
бӛліктерінде жарқылдаған ореолдың пайда болуы; 

 
Кӛрсетушілік  ақпарат  кеңейтілген  кӛлемдік  проекция  терезесінде 
кӛрсетушілік  кадр кӛрінетін терезесіне сахнаның түрін жақындататын жаңа 
режим.  Бұл  режимді  компьютерде  SМ2.0/3.0  стандартын  қолдайтын  қәзіргі 
видеоадаптер, графикалық ӛңдеудің блогын боялатын модель үшін, сонымен 
бірге  Direct  3D  монитор  драйвері  9.0  версиясы  немесе  одан  жоғары  бар 
болғандабұл режимді жүзеге асыруға болады.   

 
Екі аяқты жандымен жұмыс істеу үшін келесідей жаңа мүмкіндіктер:    
- кейінгі  жылжытуға  және  трансформациялауға  мүмкіндікті,  сонымен 
бірге олардағы звено сандарын реттеу үшін екі аяқты жанды фигурасына кӛп 
звенолы құйрықтық ӛсімшелер қосу; 
- жандының  фигурасының  негізгі  бӛліктерін    бас,  дененің  жоғары 
бӛлігін, сонымен бірге құйрықтық ӛсімшелерді сахна кеңістігінде жылжыту.   
 
Сурет 1. 3D Studio Max программасының терезесі: 

50 
 
 1 
программаның  жүйелік  менюі;  2-программаның  терезесінің 
тақырыптары;  3-  меню  жолдары;    4-  құрал  саймандардың  негізгі  панелі;  5- 
бағдарлама  жүйелік  батырмалары;  6  –  командалық  панель;  7-  проекция 
терезесі;  8-  тректер  жолы;  9-  қалып  күй  жолы;  10-жәрдемдесу  жолы;  11- 
анимация құру элементтері; 12  – анимацияның элементтерін елестетуі; 13  – 
терезелік проекцияларды басқару батырмалары. 
Қосымша  үшін  қарастырылған  3D  Мах  ортасында  жұмыс  істейтін 
программаның  (1)  жүйелік  мәзірі,  (2)  тақырыптары  (5)  жүйелік  батырмалар 
ӛздерінің  стандартты  функцияларын  орындайды.  Дербес  жағдайда  терезе 
тақырыптары  келесі  ақпараттардан  тұрады:  а)  сахнаның  ашық  тұрған 
файлының  атымен;  б)  жұмыс  процессінде  құрылатын  әртипті  файлдарды 
сақтау үшін жасырын қолданылатын папканың толық аты; в) программаның 
ӛз аты; г) қолданылатын монитордың драйвері.   

 
(3)  мәзірі  жолы  программаның  тақырыбының  астында  орналасқан 
және  ӛзінің  тағайындалуы  бойынша  топталған  негізгі  меню  командасының 
15 ашылатын тізімді панельді ұсынады; 

 (4)  -  құрал  саймандар  бір  қатарға  орналасқан  бір  стационарлы  және 
сегіз  жылжымалы  құрал  саймандарды  ұсынады.  Программаның  бастапқы 
құрастыруында экранға тек сационарлы панель Main Toolbar шығарылады; 

 
(6)  алты  командалық  панель  программа  терезесінің  оң  жағына 
орналасады және таңбаша кӛмегімен тізбектей ашылатын қосымша бет түрі 
болады.  Бұл таңбашалар аттарында белгіленгендей құру, ӛңдеу немесе сахна 
объектілеріне  қатынауды  басқару  функцияларын  орындайды.  Ашылған 
командалық панельде экранға свитка деп аталатын жиылатын тізімдегі ӛзінің 
тағайындалуы бойынша топталатын басқару элементтері шығарылады; 

 
(7) терезе проекциясы саны тӛрттен аспайтын, монитордың экранында 
әр  түрлі  проекциялар  түрін  ұсынады,  үшӛлшемді  сахнаға  қатынауды 
қамтамасыз етеді.  Интерфейстің  стандартты  жинақтауында  бірдей ӛлшемді 
тӛрт  терезе  оның  үшеуі  ортографикалық,  ал  біреуі  орталық  проекцияларға 
жатады. 

 (8)  трек  жолы  проекция  терезесінің  астында  орналасады.  Оның 
анимациялық  сахнадағы  ағымдағы  кадрын  кӛрсететін  кадр  шкалалары  бар 
(сырғытпа  кӛмегімен  кадр  селектрі  деп  аталатын),  сонымен  бірге  сахнаның 
еншілі объектілерінің анимацияларының тамға кілті орналасады. 

 
Қалып  күйі  жолы  және  жәрдемдесу  (9)  және  (10)  экранның  сол 
тӛменгі  бӛліктегінде  орналасқан.  Олар  сақына  жай-күйінің  қысқаша 
анықтамалық  ақпараттарды  енгізу  үшін  қолданылады,  сонымен  бірге  жиі 
қолданылатын басқару әрекеттерін орындайды. 

 
Анимациялар  элементтерін  құру  және  қайталау  (11),  (12)  қалып 
күйден және жәрдемдесуден оң жақта орналасады. Бұл элементтердің бірінші 
тобы  анимация  кілттерін  құру  үшін,  ал  екіншісі  анимациялық  сахнадағы 
ағымдағы кадрларды қайталау үшін қолданылады.   

51 
 
Терезе  проекциясы  батырмасын  басқару  (13)  программа  терезесінің 
тӛменгі оң бұрышында орналасады.     
3D  Max  2008  интерфейс  құрамына:  әртүрлі  контексті  меню,  екі  түрлі 
диологты  терезе:  модальды  және  модальды  емес,  сонымен  бірге 
программаның жұмыс істеуі мен  игеруі үшін құралдар кӛмегі кіреді.  
Командалық  панелдер  және  диологты  терезе  әртүрлі  элементтерді 
құрайды,  соның  ішінде  санағыштары  бар  редакциялатын  ӛріс  (ӛрістен  оңға 
қарай  бағытталған).  Санағыштар  ӛрісте  кескінделетін  реттелетін  параметр 
мәнін  үлкейтуге  немесе  азайтуға  мүмкіндік  береді  және  келесі  үш  тәсілмен 
орындалатады:   
-  санағышта тышқанды жүйелі шерту арқылы; 
- санағышта  тышқан  түймесін  басу  және  оны  нұсқағыштың  жағдайын 
ӛзгертпей біршама уақыт ұстап тұру;   
- онда  тышқан  бастырмасын  нұсқағыштың  жоғары  немесе  тӛмен, 
жанына   ығыстырылуын басу арқылы. 
Интерфейсті баптау 
3D  Max  2008  келесі  тӛрт  меню  командысының  кӛмегімен  жүзеге 
асырылатын  пайдаланушының  интерфейсін  баптаудың  кең  мүмкіндігін 
береді.  
Customize  (Баптау),    Customize  Interface  (Пайдаланушы  интерфейсін 
баптау),  Load  Custom  UI  Scheme  (Интерфейс  сұлбасын  енгізу),  Save  Custom 
UI  Scheme  (Интерфейс  сұлбасын  сақтау),  Custom  UI  and  Default  Switcher 
(Параметрлерді жасыру бойынша және интерфейсті ауыстырып қосқыш).  
Біратты  модальды  емес  диалогты  терезе  әрқайсысы  программа 
интерфейстің бапталатын белгілі бір анықталған тобына жататын келесі бес 
қосымша беттен тұрады:  
- Keyboard (Перне тақта) – тез пернетақтаны баптау 
- Toolbars (Құрал сайман панелі) – құрал сайман панелін баптау 
- Quads (Тӛрттік) – тӛрттік контексті менюді баптау 
- Menus Программаның қалған менюі баптау 
- Coolrs әртүрлі элементтердің бояу түстерінің қызыметін баптау 
Құрал саймандар панелін баптау 
Құрал  саймандарды  баптау  диалог  терезенің  Customize  User  Interface 
(пайдаланушы  интерфейсін  баптау)  Toolbars  (Құрал  саймандар  панелі) 
қосымша беттерінде орындалады. 
1.  Осы  операцияларды  орындалуы  бойынша  алдынғы  іс  әрекеттерді 
жүзеге асыратын қосымша бет Toolbars терезесіне кӛшеміз.  
2.  Тізімнен Group элементтерді басқарудың функцияны таңдаймыз. 
3.  Category  тізімінен  элементтер  категориясының  талап  етілетін 
таңдаймыз. 
4.  Келесі іс-әрекеттің нұсқаларының біреуін таңдаймыз: 
Бар  құрал  саймандар  панелінің  біреуінің  редакцияланатын  жағдайында 
Hide жалаушасын босатамыз;