88
Обьекмді анимацияның негізін салған адам ол ресейлік режисер,
суретші және оператор Владислав Старевич (1882–1965) болды.тарихтағы
бірінші куклалы фильм болып Прекрасная Люканида киносы есептеледі,
немесе Кровавая война рогачей и усачей (1912).
Әдебиеттер: 1 нег. [58-72] , 2 нег. [48-64]
Бақылау сҧрақтары:
1. Анимацияның даму кезеңдерін атаңыз?
2. Алғашқы аниматорлар
Дәріс 13.
Жазық анимация
Жазықтық анимация
Дэкрнада 10-12 минуттық мультфильм кӛрсету үшін обьектінің әр
қимылын кӛрсететін кӛп суреттер салу керек. Белгілі бір қимылды сурет
арқылы кӛрсету үшін, оны белгілі бір фазаларға бӛлу керек. Мысалы, жүріп
бара жатқан адамды киноаппаратпен түсіргеннен кейін, оның пленкасын
лабаратоиялық ӛңдеуден ӛткізгеннен кейін біз оның әр кадрында адамның әр
қимылының фқозғалыс фазаларын кӛреміз. Проектордың кӛмегімен немесе
әр бейненін проекторының кӛмегімен әр қозғалысты ақ қағаз бетіне кӛшіріп
салса, онда сол қимылдарды киноаппаратпен түсіруге болады. Экранда жүріп
бара жатқан адамның салынған суреті шығады.
Балдақпен жүрген адамды ӛңдеу арқылы циркульдің қозғалысының
фазаларын, пілдің жүрісінің арқасында тірілген столдын жүрісін салуға
болады және т.б. кӛптеген қозғалыстар циклдік және бір қимыл бірнешерет
қайталана беретін фазалардан тұрады.
сурет 34. Жүгіріп бара жатқан адамның қозғалысының циклдік фазалары
Сонымен жүгіріп бара жатқан адамның цикілі негізгі 11 фазадан
тұрады (сурет 34), бұғының шабысынын циклі де негізгі 11 фазадан тұрады.
(сурет 35).
89
сурет 35. Бұғының шабысынын циклдік қозғалысынын бейнесі
Ал түйеқұстың жүрсінің циклі негізгі 6 фазадан тұрады. (сурет 36) .
қозғалыстың циклі фазалаарды салуды әжептәуір жеңілдетеді. Салынған
фазалардың бір циклін ала оытырып обьектінің қозғалысын ақырсыз ұзақ
етуге болады.
сурет 36. Түйеқұстың қозғалысының циклі
Бірдей қозғалыстарды қайта қайта ӛңдемес үшін кӛптеген
киностудияларда адамдардың, жануарлардың, және т.б. обьектілердің
90
қайталанатын қозғалыстары бар таблицалар-альбомдар қолданады. Сондай
альбомдар суретшінің фантазиясына байланысты тірі және ӛлі денелердің әр
алуан қозғалыстарын салуға мүмкіндік береді. Салынған фазаларды
дайындаудың кӛптеген жолы бар. Соның қарапайымы альбомдық түрі.
Қозғалыстың фазалары графикалық сызықтық сурет ретінде слынады.
Кеіпкер жүрген фон және түгел құрамы сондай шартпен салынады. Фонды
және фазаларды бір бетке салады. Суреттерді үйлестіру үшін айна стол
қолданылады. (сурет 37). Сондай дайындалған беттерді тәртіп бойынша
реттейді және сол рет бойынша фильм де түсіріледі.
сурет 37. Салынған фазаларды ӛңдеуге арналған құрылғы
Альбомдық тәсілдің ең басты кемшілігі ол статикалық фонды негізгі
обьектін қозғалыс санына байланысты қайталау керек болады. Сондықтан
фонды жеке салып алып оның үстінен салынған негізгі обьектінің фазаларын
қоятын болды. Осындай жағдайда фонды күрделі қылып салуға болады.
Суретті салуды жеңілдету үшін обьектінің әр мүшелерін қиып алады,
мысалға бастың бір кесіндісі немесе дененің бір қалыптағы қолдың кесіндісі.
Сондай қиылған элементтер шарнирлі сым арқылы бір обьектіге біріктіріледі
сурет 38).
сурет 38.Шарнирлік фигуркалар
91
Шарнирлік фигуркаларды жасау тәсілі қарапайым. Фигураның барлық
бӛліктерін (бастары, қолдары, аяғы т.б.) жеке жеке сәулелі столда салып
картон қағазға салады және кеседі. Кесілген бӛліктерді сым арқылы
біріктіреді. Эмоциялық күйді кӛрсету үшін кейбір кездерде басты салынып
алынатын қылып етеді.Шарнирлік загатовкаларды техникалық мультиктерде
қолдануға болады. Ол 39 суретте кӛрсетілген. Шарнирлік загатовкалар
кӛмегімен іштен тұтанатын мотордың жұмыс істеу принципін кӛрсетуге
болады.
сурет 39. Іүтен тұтанатын мотордың жұмыс істеу принципін кӛрсету үшін
шарнирлік загатовкалар:
а
–
мультипликациялық
загатовканың
негізгі
бӛліктері;
б – құрастырылған күйіндегі шарнирлі мультиплекациялық загатовкасы;
Кӛптеген жағдайларда фотографилық бастырулар тәсілін қолдануға
болады, олар бірінші түсірілген финоның негізінде орындалады. Мысалға
шынайы ӛмірден бір обьектіні киноға түсіріп алып, оның қозғалыс фазалары
мен ӛзін қиып алып мультиплекацияға қосса онда шынайы ӛмірдегі обьектісі
бар мультик шығады. Ол үшін фотоотпечатоктар түсі, ӛңі жағынан бірдей
болып еш техникалық ақаулары болмау керек. Фотографияларды қиған кезде
түсіру кинооаппаратынан суреттерді салған қағаздың қалындығы кӛрінбеу
крек.
Түсірілімді бастамаш бұрын, түсіру парағын дайындап алу керек, онда
әр қозғалыстың неше фзасын және басуларн салу керек. 1 секунде 16 немесе
24 кадр ойналып ӛтеді деп есептелінеді.
Әдебиеттер: 1 нег. [73-85] , 2 нег. [65-72]
Бақылау сҧрақтары:
1. Анимация түрлері.
2. Анимация жасау технологиялары қандай?
92
Дәріс 14.
Кӛлемді анимация
Кӛлемді мультипликация
Кӛлемді мультиплекацияның жұмыс істеу принципі ол қуыршақтардың
немесе обьектілердің қимылдарын обьемді түрде кезекпен түсіру болып
табылады.
Кӛлемді мультиплекацияларды түсіруді макетті түсірулердің біріне
жатқызуға болады. Сонымен қатар обьемді мультиплекацияда қозғалысты
анализдеу және синтездеу принциптері мен қозғалысты уақыт пен кеңістікте
есептеу салынған мультиплекациядағы сияқты.
Кӛлемді мультиплекацияда сурет салуды басты қиыншылығы ол
образдардың жарықтандыруын дұрыс қамтамасыз ете алмайды. Егер де
салынған мультиплекацияда суретші кӛлеңкені обьектіден бӛле алады немесе
оны мүлде жойып жібереді, ал обьемді обьектілерді түсіргенде олай істеуге
мүмкін емес.
Осындай кино түсіру кезінде жарықтың маңызды екенін кӛреміз,
осыдан байқайтынымыз оператордың жұмысының күрделілігі. Кӛлемді
мультиплекациялық фильмдерді қуыршақтықпен шатастыруға болмайды,
бірақ ол екеуінде де негігі обьектілер қуыршақтар болып келеді. Бірақ ол
қуыршақтар әр түрлі. Айырмашылығы олардың құрылысында ғана емес,
сонымен қатар оларды түсіру ерекшелігінде. Кӛлемді мультипликациялық
қуыршақты кадрлық реттілікпен түсіреді, және әр кадрда да оны суретші
мультипликатор қозғалтып отырады. Ондай қуыршақты кез келген түрде
түсіре беруге болады. Қуыршақты фильмдерде театрлық қуыршақтарды
түсіреді, және олармен театр әртістері жұмыс істейді. Бірақ ондай
қуыршақтарды толық планмен түсіруге болмайдв, кеңістікте қозғалтқанда
олардың аяқтарын кӛрсетуге де болмайды. Сондықтан оларды тек орташа
және толық үлкейтілген планда ғана түсіреді. Тағы кішкене қуыршақтар бар.
Олардың қозғалысын жіңішке растяжкалар арқылы жасайды. Ол
қуыршақтарды толық бойымен түсіруге болады. Растяжка жіптер жалпы
планда онша байқалмайды ал үлкейтілген планда олар байқалып тұрады.
Кӛлемді мултипликацияны түсірудің техникасы оның спецификасына
байланысты, яғни ұзақ уақыт ішінде кадрларды кезектеп түсіру. Кадрларды
кезектеп түсіру ұзақ уақытты алады, сол аралықта оның жарығы сапасы
ӛзгеріссіз қалу керек. Жарықты мүлтіксіз түсіру ол қуатты реттеу
құрылғылары немесе реттелетін автотрансформаторлар мен вольтметрлердің
кӛмегімен жүзеге асады. Суреттін жарығының ұрыс болуы ол жарық түсіргіш
құрылғылардың дұрыс орнатылуында. Егер жарық түсіргіш құралдар
стендерде немесе тӛбелерде орналасса жақсы болар едеі, олар факетке
камераның келуіне кедергі жасамаушы еді. Жарықты дұрыс түсіру үшін
жарық түсіргіш құрылғыларда сәйкесінше пердешелер, тартқыш торлар,
тубустар және басқа да қосымша құрылғылар болуы керек.
Достарыңызбен бөлісу: | 
