522
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
компанияның қызметіне қанағаттану болып табылады, яғни онымен байланысы тұрақты
болуы керек.
Тұтынушылардың сақтандыру жөніндегі талабы орындалса, сақтандыру
қоғамының экономикалық және әлеуметтік мәселелері оңай шешіледі. Осылайша,
сақтандыру маркетингі төмендегі негізгі принциптермен байланысты болады:
-
сақтандыру нарығының конъюктурасы, тұтынушылардың сұранысы мен
талаптарын терең және жан-жақты зерттеу;
-
сақтандырушылардың сұранысына жауап беру;
-
тұтынушылар
сұранысының
қалыптасыуына
өндірістік
жақтан
қызығушылық білдіру;
-
инновация жасау.
Сақтандыру маркетингі жоғарыда аталған принциптерге сәйкес жоғары сапалы,
санды және әлеуметтік көрсеткіштерге өз жұмыстарын бағыттайды, яғни келісілген
келісім шарттар саны, пайда көлемі, сақтандырылатын жердің үлесі, сақтандыру
компаниясының көрсететін қызмет сапасы және құрылымына тұтынушылардың
қанағаттау дәрежесі, сақтандырушының ақпаратты құпия сақтайтындығы жатады[2].
Әлеуметтік көрсеткіштерге – компания қызметкерлерінің кәсіби біліктілігін
дамыту, әлеуметтік мәселелерді шешу деңгейлері жатады.
Сақтандыру маркетингінің мақсаттарына төмендегілер жатады:
-
компанияның көп пайда түсіруі;
-
қосымша қызмет көрсету арқылы сақтандырушыдан көп пайда түсіру;
-
сақтандыру қызметінен түскен пайдадан басқа, қойылған мақсаттарды
жүзеге асыра отырып, компания қызметін жалғастыру.
Бірінші мақсат – көптеген сақтандырушылар мен сақтандырушы делдалдардың
өзіне көп пайда түсіруімен байланысты болады. Бірақ бұл оның жалғыз мақсаты ғана
емес, себебі сақтандырушыда сақтандырудың әлеуметтік рөлімен байланысты қосымша
шектеулері болуы мүмкін.
Халық үкімет немесе заң жүзінде сақтандырушылардан кейбір әлеуметтік қызметті
орындауды сұрауы мүмкін, мысалы, жол апатын ұшыраған соң міндетті сақтандыру
жауапкешілігі, өндірісті болған кездейсоқ оқиғалардан соң сақтандыру шығынын төлеу.
Ал нақты емес түрде тұтынушылар сақтандырушыдан өз пайдаларын шектеуді,
кәсіпкерліктің маңызды бір саласына стратегиялық қаржыландыру жүргізсе, ұзақ
мерзімдік мемлекеттік бағалы қағаздарды қаржыландыруды сұрай алады. Мұндай
жағдайда сақтандырушы пайда түсіріп қана қоймай, негізгі әлеуметтік жұмысты
атқаратын қосымша қызмет болып табылады.
Мұндай жағдайдан түскен пайда, тарифтер, сақтандыру жөніндегі келісім шарттар
үкімет тарапынан қатаң қадағалауға ұшырайды. Оған медициналық сақтандыру жақсы
мысал бола алады.
Сонымен жоғарыда аталып өткендерге төмендегілерді қосуға болады.
-
сұранысты реттеу;
-
сақтандыру компанияларындағы жұмыстар жоспары мен шешімдерді дұрыс
басқару;
-
көрсетілетін қызмет, нарық үлесі мен пайдасының көлемін арттыру.
523
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
Сурет 2.Сақтандырушының маркетингтік қызметінің жалпылама сызбасы.
Сақтандыру компаниясындағы басқарудың маркетингтік негізі – тұтынушыға тек
нақты қызметті ұсыну, ал заңсыз қызметті ұсынбау керек.
Сақтандыру маркетингі мен маркетинг арасында тауарды өндіру жөнінде үлкен
айырмашылық бар. Ол ең бірінші сақтандыру бизнесіндегі ерекшеліктермен байланысты
болып келеді, оның ішіндегі негізгілерге төмендегілер жатады:
-
ұзақ мерзімге сақтандырылған өнім, сақтандырушы мен сақтанушы
арасындағы келісім шарттағы мерзіммен анықталатын ұзақ мерзімдік байланыс, мысалы,
сақтандыру жөніндегі келісім шарттың әрекет ету мерзімі 50 жыл және одан жоғары
болуы мүмкін. Нәтижесіндекөп жылдан кейін, оның рентабельділігі мен сақтандырылған
өнімнің қасиеті белгілі болады;
-
тұтынушының сақтандыру компаниясымен байланыста болуы маңызды рөл
атқарады, бірақ сақтандырушы шығынды өтеп беруден бас таруы мүмкін, яғни
сақтандыру өнімін сатып алу барысында оның сапасы дұрыс бағаланбауы мүмкін;
-
сақтандырушы мен сақтандыру қызметі өте тығыз байланысты, себебі
сақтандырушы шығынды өтеуді өз мойнына алғанмен сақтандырылған өнімнің сапасы
уақыт өте субъективті жаққа өзгеруі мүмкін;
-
тауардың өмірлік циклінде дәстүрлі маркетинг оның тәуекелін
қарастырмайды, ал сақтандырудағы маркетинг тәуекелді сақтандыру өнімінің негізгі
бөлігі ретінде қарастырады.
-
сақтандыру бизнесінде мемлекеттік регламентация жақсы дамыған, яғни
сақтандырылған өнім қасиеттеріне қатаң талаптар қойылыды, мысалы, ол көрсетілетін
қызмет бағасын өз еркімен төмендете алмайды, өйткені мемлекеттік органдар
сақтандырушылардың төлемдік қабілеттілігіне жауап беретіндіктен, оны қатаң түрде
қадағалап отырады;
-
сақтандыру нарығында әлеуметтік-экономикалық тұрақтылық болуы керек;
-
сақтандыру өнімдерінде патенттеу жүзеге асырылмағандықтан, жақсы
жасалған бағдарламалар бәсекелестердің қолына оңай түседі;
2 Маркетингтік қызметті
ұйымдастыру жүйесі
2 Маркетингті
жоспарлау жүйесі
2 Маркетингтік
бақылау жүйесі
3 Сақтандыру
қызметінің
бағасы
3 Нарық
3 Сақтандыру
шарттары
3 Пайда
4
Сақтандырушы
1 Демографиялық-
экономикалық орта
1 Саяси-құқықтық
және мәдени орта
1 Технико-экономикалық
орта
1 Әлеуметтік-мәдени
орта
2 Маркетингтік
ақпарат жүйесі
