Қайранбеков ғабит дарменбекович тізіп орау білігінде орамның тығыздығын бірқалыптандыру және орналасуын ыңҒайлау мақсатында барабансыз топтамалы тізіп орау машинасындағы механизмдерді зерттеу

Ораманың орау барысында автоматты түрде басқару жүйесін тұрғызуға болатыны көрсетілген.

Жұмыста тізіп орау білікшелеріндегі орама тығыздықтарын радиус бойынша тұрақтандыру үшін автоматты түрде реттеуші жүйенің құрлысы ұсынылып отыр. 1-ші суретте автоматты реттегіштің принципті сұлбасы көрсетілген. Жабдықтың тірегінде 1 тізіп орау білікшесі 3 білігі 2 орнатылған, ал мойынтіректе 5 орнатылған нығыздаушы білікше 4, күйентенің 6 көмегімен күймеге 7 қатаң түрде бекітілген.

Тізіп ораушы білікшемен 3 нығыздаушы білікше 4 қысу күшімен тұйықталатын, фрикционды берілісті құрады. Күйме 7 бағыттаушы рельсте 8 қозғалмалы түрде орнатылған. Күймеде 7 қатаң түрде тісті берілісі бекітілген. Тісті берілістің екі білеуі 9 білікке 11 берік бекітілген тісті дөңгелектермен 10 іліністе. Тісті дөңгелектің 12 жан беті ішпекпен 13 берік бекітілген. Бұл ішпек стакан пішінді, доңғалақ түрдегі кеңістіктегі жұдырықша болады. Жұдырықшаның түбі бірінші тежеуілдеткіш доңғалақ болса, оған айналмайтын, серіпеленген екінші фрикционды тежеуілдеткіш доңғалақ 14 серіппемен қысылады. Серіппе 15 штангада 16 орналасқан. Штанганың 16 ұшында түрткіш өзек 17 бекітіліп, ол стакан 19 ішінде жасалған бағыттаушы ойыққа енеді. Стаканның сыртқы түбіне итергіш 20 берік бекітілген. Ол екіиінді күйентемен 21 байналысқан. Ал екі иінді күйентенің 21 екінші ұшы итергішпен 22 топсалы түрде жалғанып жұдырықшаның шүйделі бетімен әсерлеседі. Жұдырықшаның шүйделі беті копир болып қызмет атқарады.

Құрылым келесі қатармен өзінің жұмысын орындайды.

Тізіп орау кезінде орамның 3 радиусы өсе бастайды да орамға тиісіп тұрған нығыздаушы білікті 4 итеріп жылжытады. Нығыздаушы білікпен бірге горизонталь жазықтықта оңға қарай тісті білеуде 9 жылжиды. Тісті білеу 9 күймемен 7 берік бекітілген, сондықтан олар бірге жылжиды. Күйменің қозғалысы тісті дөңгелекті 10 айналдырады. Тісті дөңгелектің қозғалысына оның пішіні кеңістіктегі жұдырықша болып келетін стакан 13 кедергілейді.

Әрбір стаканның түбі тежегіш доңғалақ қызметін атқарады, өйткені оған фрикционды түрде айналмайтын тежегіш доңғалақ 14 серіппемен 15 қысылады.