Ағылшын тілі: лексика, грамматика, СӨйлеу, Қарым-қатынас



жүктеу 1,76 Mb.
бет2/10
Дата01.01.2018
өлшемі1,76 Mb.
#6250
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5

1.6 Мектепте негізгі сабақтармен қатар, мен дағдыларды ............... үйрендім.

Along with classes at school I obtained/acquired/got skills of...................

2.7 Менің үлкен/кіші әпкем/сіңлім/қарындасым .............университетте/ ............. мектепте/ .............колледжде;

1/2/3 курста/ ...................сыныпта оқиды.



My elder/younger sister studies/learns at…………….university/at ……………school/at college;

She is a first/second/third year student/

She is a pupil of the first/second/third grade/form

3.6 Бөлмеде үстел/ диван/ керует/ пианино/кітап сөресі/орындық/киім шкафы/айна/магнитофон бар.

There is a writing table/a sofa/a bed/ a piano/book shelf/a chair/a wardrobe/ an armchair/a mirror/ a tape-recorder in my room.



4.10 Атақты қазақ/орыс/ағылшын жазушылардың нақыл сөздері

«В человеке все должно быть прекрасно» А.П. Чехов

‘A man is never too old to learn.’ Thomas Middleton

‘No man is useless while he has a friend’ Robert Louis Stevenson

«Ғылым таппай мақтанба, адам болам десеңіз» Ыбырай Алтынсарин


/gain necessary information on urgent issues.

5.6Университеттің спорттық өмірі өте қызықты. Спортпен студенттер де,оқытушыларда шұғылданады.).



1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5

1.7Қосымша музыкалық/көркем/спорт

...............мектебінде оқыдым. ....мектеп бітіргені жөнінде куәлік алдым.



Additionally I studied at music/art/sports...............school. I acquired diploma of...............school.

2.8 Менің мінезім әкеме/шешеме (ағама, әпкеме) ұқсайды.

Менің түрім әкеме/шешеме (ағама, әпкеме) ұқсайды.

Менің әкеммен/шешеммен (ағаммен, әпкеммен) қарым-қатынастарым жақсы.

I (my brother, sister) took after my mother/father.

I (my brother, sister) look like my mother/father.


3.7 Сондай менің үйімде қонақ бөлмесі/жатын бөлме/ас үй/жуынатын бөлме/дәретхана бар.

Also there is a drawing –room/a bed-room/ a kitchen/ a bathroom/a toilet/a lavatory.





Спорттық залымен қатар университет аумағында үлкен стадион бар. Стадион аумағында тренажер залы/бокс залы / интеллектуалдық спорт түрлері үшін залдар (шахмат, тоғызқұмалак).

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5

1.8 Тоқуды/ тігуді/жүзуді білемін.....................

I am good at knitting/sewing/swimming...............

I can knit/sew/swim...............

2.9 Біздің отбасы классикалық/поп/ұлттық музыка тыңдаймыз, демалыс күндері табиғатқа/ саяхатқа шығамыз/ кинотеатрға/мұражайға/ көрмелерге барамыз/ коньки мен шаңғы тебуге барамыз/саңырауқұлақ жинауға/жүзуге/балық аулауға барамыз.

All my family like to listen to classical/pop

/folk music, travel/ go to the countryside at the weekend/go to the cinema/visit museums/

exhibitions/go skiing and skating/picking up mushrooms/swim/go

fishing

3.8 Біздің қонақ бөлмесі үлкен/кішкентай. Қонақ бөлмесінде көп жиһаз бар/жиһаз көп емес. Жиһаз ескі сәнді/ /қазіргі сәндегі/ыңғайлы емес/ыңғайлы.

Мұнда диван/ екі кресла/торшер/теледидар/сурет/кілем/ журнал үстелі/ стерео жүйесі бар.



Our drawing-room is large/small/cozy/comfortable/convenient.





University sports life is very fascinating. Both teachers and students are keen on sport. Along with gym class there is large stadium. In the territory of the stadium there is fitness room/room for boxing/room for intellectual



1 кестенің жалғасы

1

2

3

4

5







There is a little/much/old-fashioned/luxurious/modern/uncomfortable/comfortable furniture in the drawing –room.

The furniture is fashioned/luxurious/modern/uncomfortable/comfortable.

There is a sofa/two arm-chairs/ standing lamp/ TV set / a picture/ a carpet/ a coffee table/a stereo system.




kinds of sport (chess, togyzkumalak5.7 Бас корпуста үлкен акт залы бар. Онда республикалық деңгейдегі әртістер мен әншілер / дарынды студенттер мен оқушылар сахнаға шығады.

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5













Әсіресе біз Естай атындағы студенттік оркестрімен мақтан етеміз Естай Беркімбаев Павлодар облысында туып-өскен атақты қазақ ақыны-импровизаторы.

In the main building there is a big assembly hall.

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5













In this hall republican and singers and artists/gifted students and schoolchildren often perform. Especially we are proud of our student orchestra named after Yestai. Yestai Berkimbajev is a famous Kazakh poet-improvisator, who was born and lived in Pavlodar region.

1 кестенің жалғасы

1

2

3

4

5













5.8 Біздің ЖОО Қазақстан бойынша жазғы еңбек студенттік қозғалысының ұйымдастырушысы болып табылады.

Our university is an originator of student movement on arrangement of summer labor in Kazakhstan

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5

1.9 ......................................... компьютерлік бағдарламаларды меңгердім

I can use ...............computer programmes.

2.10 Мен өз отбасымды жақсы көремін. Отбасым үлкен/тату/көңілді.

I love my family. I have got big/friendly/cheerful.

3.9 Ата-анамның жатын бөлмелерінде комод/ керует/ киім шкафы/ туалет үстелі/ тумба/ айна/кітап сөресі бар.

In the bed-room of parents` there is a chest of drawers/ a bed/ a wardrobe/ a dressing table/ a bedside table/ a bookcase.




5.9 С.Торайғыров ат. ПМУ-де Баянаулда Сабындыкөл көлінің жағасында өзінің туристік базасы бар. Онда жазғы және қысқы демалыстарда оқытушылар мен студенттер демалады.

1 кестенің жалғасы

1

2

3

4

5














PSU named after S.Toraigyrov has its own camp site in Bayanaul on the lake Sabyndykol. Teachers and students can have rest there during summer an winter vacations.

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5

1.10 2/3 тілдерді меңгердім: қазақ, орыс, ағылшын, неміс................

I Know two/three languages: Kazakh, Russian, English, German…………..

2.11 Өкінішке орай, менің отбасым толық емес. Мен анаммен/әкеммен/әжеммен/атаммен тұрамын.

Менің отбасым үлкен /кішкентай. Біздің туысымыз көп /аз.



Unfortunately, I have got one-parent family. I live with my mum/dad/granny/grandpa. I have got extended family.

I live in big/small family. We have got many/few relatives.

3.10 Ас үйде ас жиһазы бар: шкафтар/тоңазытқыш/ ас үстелі/орындықтар/қысқа толқынды пеш/плита/ыдыс-аяқ/раковина.

Ыдыс-аяқ әр түрлі: таба/ кәстрөл/шай сервизі/ тәрелкелер/шанышқылар/қасықтар (шай/асханалық)/ пышақтар/орамалдар/ сүлгілер/шәйнек/ мұздатқыш/микротолқынды пеш/ыдыс жуатын машина/ас үй комбайны.






5.10 Университетте халықаралық қызметтес Департаменті бар. Ол студенттерге сайыстарға қатысуға және шетелде оқуға халықаралық гранттар жеңіп алуға көмектеседі. ПМУ Ұлыбританияның, АҚШ-тың, Германияның,

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5







In the kitchen there is suite of furniture: cupboards/ a fridge/ a kitchen suite/ chairs/microwave oven/cooker/dishes/sink.

We have got different kitchen utensils: a frying pan/a saucepan/ tea set/ plates/forks/spoons (tea/table)/ a knife/ a tea towel/napkins/ a kettle/ a freezer/ an oven/ a dishwasher/ a food processor.




Францияның, Канаданың, Монғолияның, Қытайдың, Ресейдің, Украинаның, Беларусияның, Өзбекістанның және т.б. жоо-мен қызмет етеді.

In the university works Department of foreign relations. It helps students to participate in contests and

1 кестенің жалғасы

1

2

3

4

5













win international grants on studying abroad. PSU collaborates with universities of the USA, Great Britain, Germany, France, Canada, Mongolia, China, Russia, the Ukraine, Belarus, Uzbekistan, and etc.

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5

1.11 ............ университетіне, ...............факультетіне түстім. «...........» мамандығын таңдадым.

I have entered...............university, ...............faculty. I have chosen the specialty «...........».

2. 12 Менде әжем/атам бар. Олар бөлек/ бізбен бірге тұрады.

Менің әжемнің/менің атамның аты.................

Ол......................жаста.

Олар жұмыс істейді/зейнеткерлер.

Мен барып тұрамын, үй шаруасына көмектесіп тұрамын.

I have got granny/grandpa. They live separately/together with us.

My granny`s/grandpa`s name is……………….

He/she is………………..years old.


3.11 Бізде жуынатын бөлме үлкен/кіші.

Ванна ақ/сары /көгілдір/жасыл түсті.

Жуынатын бөлменің қабырғасы кафельмен жабылған.

Еденде кілемше жатыр.

Бұрышта кір жуатын машина тұр. Сөреде әр түрлі құралдар /сабын/орамал/ шампунь тұр.

Дәретхана үлкен емес.







5.11 ПМУ студенттері үздік оқыған және қоғамдық өмірге белсенді қатысқан үшін университеттің гранты бойынша тегін оқуға мүмкіндіктері бар.

For excellent and active public life students receive


1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5







Our bathroom is a large/small.

The bath is of white/ beige/blue/ light-green colour.

The walls of bathroom are tiled. There is a rug on the floor.

In the corner there is a washing machine. There is some soap/ toothpaste/toothbrush on the shelf.

Our toilet is not large.




an opportunity to study free on base of university grant.

1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5

1.12 Қазір мен 1 курста оқимын.

Currently I am a first-year student.

2.13 Менде тәтем/ағам/немерем ағам/әпкем/ анам жағынан/ әкем жағынан бар. Біз жиі/сирек көрісіп тұрамыз. Мен өзімнің туыстарымды жақсы көремін/жақсы көрмеймін.

I have got an aunt/uncle/cousin/ by mother`s/father`s side. We often/rarely see each other. I like/dislike my relatives.

3.12 Үйдің ауласында кішкентай/үлкен/ бақша бар. Онда алма/алмұрт/ өрік/жидектер (қарақат, таңқурай, құлпынай, шиповник)/ көкөністер(қияр, қызанақ, картоп, шалғам, пияз, сәбіз, қызылша, бұршақ).

Бақшаның ортасында үй бар. Біз бақшада демалғанды жақсы көреміз.








5.12 Университеттегі өмір қызық және многогранна. Университеттің жоғары білікті оқытушылар құрамы қазақстанның аймақтарын бағалы кадрларымен қамтамасыз етеді.


1 кестенің жалғасы



1

2

3

4

5







In the yard of our house there is a small/large/fertile/flourishing garden. There are apple/pear/ plump trees/ berry (blackberry/ raspberry/strawberry/dog rose)/ vegetables (cucumber, tomatoes, potatoes, radish, onion, carrot, beet root, peas) are grown.

In the middle of the garden there is summerhouse. We like having a rest in the garden.




Life in the university is very interesting and multifaceted. Skilled academic staff of university provides region and even Kazakhstan with valuable personnel.

«Мен және менің айналам» ФСК (функционалдық- семантикалық кесте) бойынша тапсырмалар
1 Практикалық тапсырма
1.1 «My biography» тілдік тақырып

1.1.1 Фонетикалық-орфоэпиялық жұмыс:

- кестенің бірінші қатардағы берілген сөздер мен сөз тіркестерін тыңдаңыз;

- оқытушыдан кейін дауыстап айтыңыз (жанды дауыс және аудиожазба).

1.1.2 Лексикалық немесе орфографиялық жұмыс:

- дәптерге өзіңіздің туған күніңізді, өз мұғаліміңізді, мектеп атауын жазыңыз (жұмыс оқытушының жетекшілігімен орындалады);

- өз жазуларыңызды дауыстап оқыңыз;

1.1.3 Аудару және сөйлеу бойынша жұмыс:

-Бірінші қатардағы сөздерді қолданып, оқытушының сұрақтарына жауап беріңіз (Қашан тудың? Қайда тудың? Мектепке дейін немен айналыстың? Мектепте қай кезеңде оқыдың? Бірінші мұғалімнің аты кім? Сенің дамуыңа әсер еткен кім?)

1.1.4 ФСК сүйенбей өзіңіздің өмірбаяныңызды жазбаша түрде құрастырып көріңіз;

1.1.5 Жазуға сүйенбей өз өмірбаяныңызды құрастырып көріңіз.
1.2 «Family relationships» тілдік тақырып

1.2.1 Фонетикалық-орфоэпиялық жұмыс:

- Екінші қатардағы берілген сөздер мен сөз тіркестерін тыңдаңыз;

- оқытушыдан кейін дауыстап оқыңыз (жанды дауыс немесе аудиожазба);

1.2.2 Лексикалық және орфографиялық жұмыс:

-дәптерге әкеңнің, анаңның, ағаңның, әпкеңнің, туыстарыңыздың мамандықтарының атауын жазыңыз («Субъект және оның біліктілік мінездемесі» мағыналық типтегі сөйлемді белсенді түрде қолдануға үйрету: My father/mother is a doctor/teacher (оқытушының жетекшілігімен орындалады);

- өз жазуларыңызды дауыстап айтыңыз.

1.2.3 Аудару және сөйлеу бойынша жұмыс:

- екінші қатардағы сөздерді қолданып, оқытушының тапсырмаларын орындаңыз (Өзіңнің әкең туралы айтып бер. Өзіңнің анаң туралы айтып бер. Өзіңнің ағаларың мен әпкелерің туралы айтып бер) («Субъект және оның сандық мінездемесі» сөйлеуде белсенділік жұмысы : I have two brothers and one sister.)

1.2.4 ФСК сүйенбей өзіңіздің туыстарыңыз туралы жазбаша түрде монолог құрастырып көріңіз;

1.2.5 Жазуға сүйенбей өзіңіздің отбасыңыз туралы монолог құрастырып көріңіз.
2 Практикалық тапсырма
2 «House. Flat» тілдік тақырып

2.1 Фонетикалық-орфоэпиялық жұмыс:

- үшінші қатардағы берілген сөздер мен сөз тіркестерін тыңдаңыз;

- оқытушыдан кейін дауыстап оқыңыз (жанды дауыс немесе аудиожазба);

2.2 Лексикалық және орфографиялық жұмыс:

- дәптерге қала/ауыл/ауданның және сіздің мекенжайыңызды жазыңыз (оқытушының жетекшілігімен орындалады);

- өз жазуларыңызды дауыстап айтыңыз;

2.3 Аудару және сөйлеу бойынша жұмыс:

- үшінші қатардағы сөздерді қолданып, оқытушының тапсырмаларын орындаңыз (Өзіңнің үйің/өзіңнің пәтерің туралы айтып бер. Пәтерді/бөлмені сипаттап бер. «Субъект және оның сыны» семантикалық типтегі сөйлемдерді белсенді түрде қолдануды үйрену: My house / flat is large)

2.4 ФСК сүйенбей өзіңіздің үйіңіз/пәтеріңіз туралы жазбаша түрде әңгіме құрастырып көріңіз.

2.5 Жазуға сүйенбей өзіңіздің үйіңіз/пәтеріңіз туралы әңгіме құрастырып көріңіз.
3 Практикалық тапсырма
3 «Friends» тілдік тақырып

3.1 Фонетикалық-орфоэпиялық жұмыс:

- төртінші қатардағы берілген сөздер мен сөз тіркестерін тыңдаңыз;

- оқытушыдан кейін дауыстап оқыңыз (жанды дауыс немесе аудиожазба);

3.2 Лексикалық және орфографиялық жұмыс:

- дәптерге достарыңыздың есімдерін жазыңыз (оқытушының жетекшілігімен орындалады);

- өз жазуларыңызды дауыстап айтыңыз;

3.3 Аудару және сөйлеу бойынша жұмыс:

- төртінші қатардағы сөздерді қолданып, оқытушының тапсырмаларын орындаңыз (Өзіңнің досың/құрбың туралы айтып бер. Оның түрі мен мінезін сипаттап бер. «Субъект және оның сыны» сөйлеуде белсенділік жұмысы:: My friend is tall, nice. He is kind, honest.)

3.4 ФСК сүйенбей өзіңіздің досыңыз/құрбыңыз туралы жазбаша түрде монолог құрастырып көріңіз;

3.5 Жазуға сүйенбей өзіңіздің досыңыз/құрбыңыз туралы монолог құрастырып көріңіз.
4 Практикалық тапсырма
4 «Study» тілдік тақырып

4.1 Фонетикалық-орфоэпиялық жұмыс:

- бесінші қатардағы берілген сөздер мен сөз тіркестерін тыңдаңыз;

- оқытушыдан кейін дауыстап оқыңыз (жанды дауыс немесе аудиожазба);

4.2 Лексикалық және орфографиялық жұмыс:

- дәптерге өзіңіздің мектебіңіз/университетіңіз туралы, (оқытушының жетекшілігімен орындалады), оқуыңызбен немесе университетпен байланысты оқылатын пәндер атауын, географиялық атауларды жазыңыз

- өз жазуларыңызды дауыстап айтыңыз;

4.3 Аудару және сөйлеу бойынша жұмыс:

- бесінші қатардағы сөздерді қолданып, оқытушының тапсырмаларын орындаңыз (Өзіңнің мектебің/университетің туралы айтып бер. Мектебің/университетіңді сипаттап бер. «Субъект және оның сыны» сөйлеуде белсенділік жұмысы: My school/university is prestigious.)

4.4 ФСК сүйенбей өзіңіздің мектебіңіз/университетіңіз туралы жазбаша түрде әңгіме құрастырып көріңіз;

4.5 Жазуға сүйенбей өзіңіздің мектебіңіз/университетіңіз туралы әңгіме құрастырып көріңіз.
5-8 сабақтарының мақсаттары
Мақсат: «Мен және менің айналам» тақырыбының тілдік грамматикалық дағдыларын қалыптастыру.

Міндеттер:

- Сөйлеуде жіктеу, сілтеу, сұраулық, белгісіз, тәуелді есімдіктерді қолдануды үйрету;

- мекен және қозғалыс предлогтарын қолдануды үйрету;

- тілде есептік пен реттік сан есімдерді белсенді түрде қолдануды үйрету;

- артиклді дұрыс пайдалануды қалыптастыру (белгілі, белгісіз,

нөлдік); Жалқы есімдермен артикль қызметінің ерекшелігіне студенттердің назарын

аудару;


- қарапайым сөйлемдердің семантикалық типтерінің негізінде студенттер тілінің грамматикалық құрылымын байыту («субъект және оның қимылы», «субъект және оның сипаты»,«субъект және оның сандық мінездемесі (жас ерекш.)», «субъект және оның біліктілік мінездемесі (кәсібі));

5 Практикалық сабақ
« Hello, nice to meet you! » тілдік тақырып

Грамматикалық тақырып: Тілде есептік, реттік сан есім мен

хронологиялық даталарды, жікті және тәуелді есімдіктерді пайдалану.

5 Сан есімдерді сөйлеу барысында қолдану дағдысын қалыптастыру бойынша жұмыс:

5.1.1 0-ден 100-ге дейін сан есімдерді атаңдар (кестеге қараңдар)

5.1.2 Сен/ағаң/әпкең/әкең/шешең/туыстарың нешеде екенін айт.

5.3 1-ден 100-ге дейін сан есімдерді реттік сан есіміне айналдыр.

5.4 Туған күніңді ата (сан)



5.5 Туған жылыңды ата.
2 кесте – Есептік сан есімдер

1

2

English

Kazakh

zero

нөл

one

бір

two

екі

three

үш

four

төрт

five

бес

six

алты

seven

жеті

2 кестенің жалғасы

1

2

eight

сегіз

nine

тоғыз

ten

он

eleven

он бір

twelve

он екі

thirteen

он үш

fourteen

он төрт

fifteen

он бес

sixteen

он алты

seventeen

он жеті

eighteen

он сегіз

nineteen

он тоғыз

ttwenty

жиырма

thirty

отыз

forty

сорок

fifty

елу

sixty

алпыс

seventy

жетпіс

eighty

сексен

ninety

тоқсан

one hundred

жүз

Note: 1. 13 – 19 туынды сан есімдерді жасау үшін –teen арнайы суффиксі қолданылады (оның мағынасы орыс тіліндегі –надцать суффиксіне сәйкес келеді), қазақ тілінде бұл мағына екі сан есімнің қатар қойылуы арқылы беріледі (11- eleven - он бір) –ty арнайы суффиксі ондықтарды атауға арналады (оның мағынасы орыс тіліндегі – дцать, -десять суффикстеріне сәйкес келеді).

2. 20-дан 100 – ге дейінгі күрделі сан есімдер екі сан есімдер қосылуы арқылы жасалынады. Ағылшын тілінде бұл күрделі сан есімдер дефис арқылы жазылады. Мысалы: 25 – twenty-five; 39 – thirty-nine; 41 – forty-one.

3. Жыл мағынасы есептік сан есімдерімен жасалынады және ағылышын тілінде ерекше оқылады (алдынғы екі сан содан соң соңғы екі сан оқылады):

1900 год = 1900 (nineteen hundred)

1066 год = 1066 (ten sixty-six/ ten hundred and sixty-six)

1905 год = 1905 (nineteen oh five/ nineteen zero five/ nineteen hundred and five)

921 год = 921 (nine twenty-one/ nine hundred and twenty-one)

1786 год = 1786 (seventeen eighty-six/ seventeen hundred and eighty-six)

4. Реттік сандар ағылшын тілінде –th [θ] суффикс санды сан есімге қосылуы арқылы жасалынады: four – the fourth; seven – the seventh; thirteen – the thirteenth; fifteen – the fifteenth және т.б.

Бірінші сан есімдердің жасалауы ереженің ерекшесі болып табылады: one – the first; two – the second; three – the third.

5-ші, 8-ші, 9-ші, 12-ші реттік сандардың жасалуы олардың түбірі

өзгереді: five – the fifth; eight- the eighth; nine – the ninth; twelve – the twelfth.

20 дан бастайтын реттік ондықтардың жасалуы -у соңғы әріпі - iе әріптереге өзгереді содан соң –th суффиксі қосылуы арқылы жасалынады: twenty – the twentieth [`twentiiθ]; sixty – the sixtieth [`sikstiiθ].

Бірнешеден сандардан тұратын күрделі реттік сандардың тек соңғы сан реттік санға айналады, алдындағы сандар қазақ тілінде сияқты есептік сандар болып табылады: the twenty-third - жиырма үшінші

one hundred and eighty-seventh - жүз сексен жетінші


3 - кесте – Есімдіктердің түрлері

Personal pronouns

Жіктік есімдіктер



Possessive pronouns

Тәуелді есімдіктер



Objective pronouns

Нысанды есімдіктер



Absolute pronouns

Тәуелді есімдіктердің абсолюттік формасы



1

2

3

4

I – мен

My – менің

Me –мені/маған/ мен туралы

Mine - менің

You – сен


Your – сенің, сіздің

Yo– Сізді,сені/Сізге,саған/Сіз,сен туралы

Yours – сенің, сіздің

He – ол

His – оны

Him – оны/ол туралы/ оған

his - оның

She – ол

Her – оның

Her – оны/ол туралы/оған

Hers – оның

3 кестенің жалғасы



It – ол

Its – оны

It – оны

Its - оның

We – біз

Our – біздің

Us – бізді/бізге/біз туралы

Ours - біздің

You – сендер

They - олар



Your – сендердің

Their - олардың



You – сендерді/ сендерге/сендер туралы Them – олардың/оларға/олар туралы

Yours - сендердің Theirs - олардың

Тілде есімдіктерді қолдану дағдыларын қалыптастыру бойынша жұмыс:

5.2 Жіктік есімдіктері

5.2.1 көршіңнен оның туған күнін сұра (you (сен, сендер)– екінші жақ, жекеше және көпше түрі);

5.2.2 Айтыңыз, сіздің ағаңыз /әпкеңіз қашан туды (he, she (ол) – үшінші жақ, жекеше)

5.2.3 Айтыңыз, екінші курс студенттері мектепті қашан бітірді. Жауапта they (олар) есімдігін қолданыңыз.

5.3 Тәуелдік есімдіктері:

5.3.1 Парталас көршінен оның атын сұраңыз. (my, your)

What is your first name?



My first name is……………………….

What is your last name/surname?



My last name/surname is……………………….

5.3.2 Парталас көршіңнен оның әкесінің/ағасының/досының атын сұраңыз.

What is your father`s/brother`s/friend`s name?

His name is………………………..

5.3.3 Парталас көршіңнен оның анасының/ әпкесінің/құрбысының атын сұраңыз (her)

What is your mother`s/sister`s/friend`s name?

Her name is………………………..

5.3.4 Парталас көршіңнен оның ата-анасының/ ата мен әжесінің/ жолдастарының/ туыстарының атын сұраңыз.

What are your parents`/grandparents`/friends`/relatives` first names?

Their first names are……………………….

What are your parents`/grandparents`/friends`/relatives` last names/surnames?



Their last names/surnames are……………………….

Әр түрлі формадағы жиі қолданатын етістіктерді оқимыз.

4 - кесте – Қалау райындағы етістіктер


Инфинитив

Қалау рай

To write - жазу; write

Write me / him /her/us/them– маған /оған/бізге/оларға жазып бер

To give – беру

Give me /him/her/us/them – маған /оған/бізге/оларға беріңіз

To borrow - уақытша пайдалануға беру

Borrow me /him/her/us/them – маған /оған/бізге/оларға қарызға бер

To speak - айту

Speak to me /him/her/us/them – маған /оған/бізге/оларға айтып бер

To tell - әңгімелеу, айту

tell me /him/her/us/them - маған /оған/бізге/оларға әңгімелеп бер

To read - оқу

Read me /him/her/us/them – маған /оған/бізге/оларға оқып бер

To listen to - тыңдау

Listen to me /him/her/us/them – мені/ оны/ бізді/оларды тыңда

To say - айту

Say to me /him/her/us/them - маған /оған/бізге/оларға айт

To phone – телефон шалу

Phone me /him/her/us/them – маған /оған/бізге/оларға телефон шал

To ask - сұрау

Ask me /him/her/us/them - мені/ оны/ бізді/оларды сұра

To answer – жауап беру

Answer me /him/her/us/them - маған /оған/бізге/оларға жауап бер

To repeat – қайталау


Repeat after me /him/her/us/them – менен/одан/бізден/олардан кейін қайтала

To look at

Look at me/him/her/us/them – маған/оған/бізге/ оларға қара

5.4 Кестеде берілген қалау райындағы жекеше түріндегі есімдіктерді қолданып, қасыңыздағы адамға өтінішіңізді білдіріңіз.

Мысал: Could you borrow me a pen?

Tell us about your family/ friend/ flat/room/.

5.5 Грамматикалық тест. Есімдіктердің қажетті формасын таңдаңыз:

1. She promised to phone……………..

A) my;


B) I;

C) mine;


D) myself;

E) Me.
2. …….parents bought……..a car

A) their, his;

B) my, me;

C) her, our;

D) me, its;

E.) his, her.
3. ……..looked at a picture

A) their;

B) us;

C) he;


D) me;

E) himself.


4. ………answered all………questions

A) their, my;

B) us, our;

C) he, her;

D) me, mine;

E) himself, themselves.


5. …………names are James and Beth

A) their;

B) us;

C) he;


D) me;

E) himself.


Home task:

1. Сөйлемдерді ағылшын тіліне аударыңдарыңыз(үйге тапсырма)

Сен қашан тудың?

Мен 1991 жылы 4 қарашада тудым.

Қашан сенің әпкең/ағаң/анаң/әкең туды?

Ол…………………………………….туды.

Сенің ата-анаң/әжең мен атаң/туыстарың қашан туды?

Олар ………………………………… туды.

Менің әкемнің аты/оның фамилиясы…………..

Ол 1964 жылы туды.

Ол 19 тамызында туды.

Ол (мұғалім/инженер/дәрігер болып) істейді.

Ол (мектепте/зауытта/ауруханада) жұмыс істейді.

Менің анамның аты/оның фамилиясы…………..

Ол 1964 жылы туды.

Ол 19 тамызында туды.

Ол (мұғалім/инженер/дәрігер болып) істейді.

Ол (мектепте/зауытта/ауруханада) жұмыс істейді.
2. Сабақтың белсенді лексикасын қолданып, аудиторияда ауызша диалогқа дайындал.
6 Практикалық сабақ

«My family» тілдік тақырып

6 Грамматикалық тақырып: өздік, белгісіз, сұраулы, сілтеу есімдіктерін қолдану.


    1. «Туыстық байланыстар» тақырыбы бойынша лексиканы

жаттаймыз:

Uncle - ағай

Aunt – тәте

Cousin – немере ағайынды аға/іні/әпке/сіңлі/ қарындас

Great-grandfather – үлкен ата

Great-grandmother – үлкен әже

Grandson – немере ұл

Granddaughter – немере қыз

Grandchildren - немерелер

Great-grandson – шөбере

Great-granddaughter – шөбере қыз

Son-in-law – күйеу бала

Daughter-in-law – келін

Sister-in-law – қайын апа/сіңлі/свояченица

Brother-in-law - жезде

Father-in-law – қайын ата

Mother-in-law – қайын ене

Stepfather - өгей әке

Stepmother - өгей шеше

Stepchildren – асыранды балалар

Stepson - өгей ұл

Stepdaughter – өгей қыз

Nephew - жиен

Niece – жиен қыз


6.1.2 Өткен материалды бекіту:

жаттығудағы сөздерді туыстық сипатта топтаңыз. Зат есімдерді жікті/тәуелді есімдіктеріне ауыстырып, өз туыстарыңыз туралы екі сөйлеммен айтып беріңіз.

Example: My aunt is 32.- She is a doctor.

My cousin is a student. – His name is Alex.


6.1.3 Ағылшын және қазақ сөздерінің мағыналық сәйкестігін табыңыз:

Nephew қыз

Aunt немере ағайынды cousin аға/әпке

Daughter өгей шеше

Uncle жиен

Brother-in-law үлкен ата

Stepmother тәте

Great-grandfather ағай

Niece жезде

жиен қыз
6.2 Кестеде берілген есімдіктерді оқытушыдан кейін дауыстап айтыңыз.


5 - кесте – Сұраулы және сілтеу есімдіктер

Сұраулық

Сілтеу

Who? (кім?)

This (ана/анау)

What? (не?)

These (аналар)

Where? (қайда? қайдан?)

That (сол/)

How? (қалай?)

those (солар)

Why?(неге?)




Which (қайсы)



6.2.1 Қажетті есімдіктерді астын сызыңыз this/that/these/those:

1) This forceful first novel set a new path for American novels at the end of the nineteenth century.

2) My family goes back all back to one of those first groups of people that I have told you before.

3) He asks me to compare these texts.

4) “I also found other papers,” she said quietly, not mentioning where those other papers had been found.

5) The news of this strange marriage dumbfounded him; he couldn’t even respond to it.

6) Do you see those little boys in the street?

7) Put these plates on the table, please.
6.2.2 Сұраулы және сілтеу есімдіктерді дұрыс қолдануды үйреніңіз.
6.2.3 Үлгіні оқыңыз және айырмашылықты түсіндіріңіз this/ these және that/those

1. Look at this boy, he is my friend. 2. Do you like these cats?

3. What’s that on the table. 4. Come and look at these photos. 5. These are my sisters Asel and Laura. 6. Do you remember those wonderful days we spent in Borovoe. 7. Who’s that standing in the corner of the room? 8. Stop that noise. 9. These shoes are too small for me. 10. This isn’t a good idea.
6.2.4 Қажет есімдікті қойыңыз this/ these және that/those:

1) Why am I living in ___ country?

2) Who are __ people over there?

3) Did you hear __ terrible noise last night?

4) How much are __ carrots?

5) ___ was a great party!

6) Come___ way, please.

7) Look at __ pictures!

8) Will you take __ newspapers, please.
6.2.5 Қажет есімдікті қойыңыз which/ what/ who/ where/ when:

1) We’ve got red wine and white- ___ will you have?

2) __ books did you read for last year’s English class?

3) __ of the books on the list have you already read?

4) __ ‘s your name?

5) __ kind of car have you got?

6) __ one is yours?

7) __ subject do you prefer, chemistry or physics?

8) __ are you waiting for?

9) __ did you finish school?

10) __ can I see you again?

11) __ are you good at?

12) __ do you usually go on week-end?

13) What is the name of the young man __ luggage disappeared in

the airport?

14) He deposited two saucepans, one of __ contained spaghetti and

the other a red sauce smelling of garlic.

15) __ music do you like to listen to?


6.3 Кесте бойынша белгісіз және болымсыз есімдіктерді қолдану ерекшеліктерін оқыңыз.
6 - кесте - Белгісіз және болымсыз есімдіктер

белгісіз есімдіктер

болымсыз есімдіктер

Some

any

not .........any

No

Бірнеше, бірнешеуі, қаншасы бар

мағынасы бар келісім сөйлемдерде



Бірнеше, бірнешеуі, қаншасы бар мағынасындағы сұраулы сөйлемдерде

Болымсыз сөйлемдерде


Болымсыз сөйлемдерде


Somebody/someone – біреуі-біреу

Anybody/anyone – біреуі

not…. anyone - ешкім

Nobody/ no one - ешкім

Something – бірдеңе/

Anything - бірдеңе

not… anything -ештеңе

nothing /none – ештеңе

Somewhere – қайда болмасын/бір жерде

Anywhere – бір жерде

not… anywhere - ешқайда

Nowhere - ешқайда

Note:


1) none of есімдігі жалпы және жалқы зат есімдермен көпше түрінде қолданылады.

2) Болымсыз сөйлемдерде белгісіз есімдіктер етістіктен кейін тұрған not шылау қолданылады.

3) Болымсыз етістіктер not болымсыз шылаудың етістікке қосылусыз қолданылады.

I haven`t got any sisters. I have no sisters. – Менде әпкелерім жоқ..


6.4 Белгісіз және болымсыз есімдіктердің қолдану ерекшеліктеріне назар аударыңыздар. Сіздің байқауларыңызды нұсқау түрінде (алгоритм) қорытындылаңыз.

1) Is anybody in your family good at English? («біреу»мағынасында – сұраулық сөйлемде) – There isn`t anybody good at English in my family. («ешкім» мағынасында – болымсыз сөйлемдерде)

2) Can anybody in your family swim/sew/knit/play tennis/football/basketball?

3) Does anybody in your family look like your mother/father/brother/at/uncle?

4) Has anyone in your family been anywhere?

5) Are there any armchairs in your room? («қанша болса» мағынасында – сұраулық сөйлемде) – There aren`t any chairs in the living-room. («ештеңе» мағынасында – болымсыз сөйлемдерде)

6) Is there any fridge in your kitchen? - ( «қанша болса» мағынасында – сұраулық сөйлемдерде) – There isn`t any cupboard in the kitchen. ( «ештеңе» мағынасында – болымсыз сөйлемдерде)

7) Is there any computer in your room? («қанша болса» мағынасында – сұраулық сөйлемдерде) – There isn`t any mirror in a bath-room. («ешқанша» мағынасында – сұраулық сөйлемдерде).

She listens to something.

They write nothing.



No-one asks me.

My grandfather goes nowhere.

I have not got/haven`t got (менде жоқ) any sisters.

He has not got anything.

I do not go anywhere.
6.5 Келесі сұрақтарға жауап бер:

1) anybody есімдігін қай кездерде қолданамыз

А) біреу

Б) ешкім мағынасында

2) any есімдігін қай кездерде қолданамыз

А) қанша болса

Б) ештеңе мағынасында

6.6 Ағылшын тілінің қандай есімдіктері қазақ тілінің есімдіктеріне сәйкес келеді ештеңе және бірдеңе.

6.7 Ағылшын тілінің қандай есімдіктері қазақ тілінің есімдіктеріне сәйкес келеді ешқайда және қай жерде болмасын /где-нибудь/.

6.8 Дұрыс жауаптың астын сызыңыз:

1) I have no/anything computer.

2) There is anybody/nobody in my house.

3) Nobody/somebody can speak English language.

4) They tell nothing/anything.

5) My grandparents look nowhere/anywhere.

6) They live somewhere/anywhere in London.

7) I haven`t got any/some friends.

8) I have got no/any time.

9) A: How much time have we got?

B: None/any.


Home task:

6.9 anything, nothing, something, somebody, nobody, nowhere, anywhere, somewhere есімдіктерді қолданып, «Үй. Пәтер», «Достар», «Оқу» тақырыптары бойынша сөйлемдерді жазбаша түрде құрастырыңыз.


7 Практикалық сабақ

Грамматикалық тақырып: Өздік есімдіктер

Reflexive pronouns

7.1 Осы есімдіктерді оқыңыз:


Жекеше Көпше

Singular form Plural form
1 жақ: I- myself - мені, мені өзімді; өзіне // We – ourselves - өзіміз, өзіме

2 жақ: You-yourself- өзіңді; өзіңе// You- yourselves - өздеріңді, өздерімізді, -ся, өзімізге

3 жақ: He – himself - өзін; өзіне // They – themselves – өздерін, өздеріне, өздері

She – herself - өзін, өз-өзіңді; өзіне // They – themselves – өздерін, өздеріне, өздері

It – itself - өздерін; өздеріне // They – themselves – өздерін,өздеріне , өздері
7.2 Тілде қолдану ерекшеліктеріне назар аудара отырып, өздік есімдіктерді табыңыз (жіктеу және өздік есімдіктердің контекстіне сәйкес сөйлемдегі орны)
Theodore Dreiser, the American author best known for the novel Sister Carrie (1912), introduced a powerful style of writing that had a profound influence on the writers that followed him, from Steinbeck to Fitzgerald and Hemingway. It was in Sister Carrie that Theodore Dreiser created a fictional account that laid bare the harsh reality of life in the big city and in which Dreiser established himself as the architect of a new genre.

Dreiser was born in 1871 into a large family whose fortunes had in the recent past taken a dramatic turn for the worse. Before Theodore’s birth, his father had built up a successful factory business only to loose it to a fire. The family was rather thrust into poverty, and Theodore spent his youth moving from place to place in the Midwest as the family tried desperately to reestablish itself financially. He left home at the age of sixteen. After earning some money, he spent a year at Indiana University but left school and returned to Chicago.

Dreiser first tried his hand at fiction by writing short stories rather than novels, and the first four short stories that he wrote were published. Based on this, he was encouraged to write a novel that would accurately depict the harsh life of the city, and the novel Sister Carrie was the result of his effort. This novel chronicles the life of Carrie Meeber, a small-town girl who goes to Chicago in a quest for fame and fortune. As Carrie progresses form factory worker to Broadway star by manipulating anyone in her path, Dreiser sends a clear message about the tragedy of life that is devoted purely to the quest for money.

(From TOEFL Preparation Course)


7.3 Осы сөйлемдерде сәйкес өздік есімдіктерді қойыңыз:

1) None of them was quite knew what she meant, but everybody was sure she couldn’t bring___ to do it.

2) The group Don’t Make a Wave Committee renamed____ to reflect the broader goal of creating a green and peaceful world.

3) I tried to concentrate, but as I felt cold I could think only of a warm room with a fireplace and an armchair in front of it where I can settle ___.

4) It refers to the ways ancient Greeks spoke, worshipped, understood the nature of the physical world ___ , organized their governments, made their livings, entertained ____, and related to others who were not Greek.

5) Dead loads include the weight of the building ___ and all major items of fixed equipment.

6) You and I may now consider ___ as tête-à-tête; Sir Nicolas won’t be much in our way. He hears and sees nothing but ___.

7) He thought it over and over and came to the conclusion that it was not in ___ bad.


7. 4 Сөйлемдерде жіктеу, тәуелдік, өздік, белгісіздік есімдіктерді қойыңыз:

1.I’m really looking forward to spending __ pension. 2. How

important do you think it is for young people to visit different places before __ go to university or college? 3. Do you often use the Internet? Does everyone in __ family use the Internet? 4. What sort of advantages are there to reading about a country before you visit it? Do you think there are __ advantages? ___ people choose to have a guide, when they go to a very unfamiliar place. 5. Students can get more personal attention when they are taught on ___ own. 6. He found that three writers could be recognized by the way ___ wrote. 7. Mr. Black took off __ hat and holding __ in front of __ with both hands, he advanced nervously a few paces, paused and stood looking around __, searching the faces of the lunchtime crowd.
7.5 «Бір-бірімізді тексереміз» тексеру тестін орындаңыз

1) He was pleased with ___ because ___of them noticed ___.

A) him, nobody, anything;

B) himself, any, nothing;

C) them, no one, nothing;

D) himself, none, anything;

E) his, any, nothing.


2) Mr. Smith wanted to talk to ___ after classes

A) I;


B) me;

C) my;


D) myself;

E) mine.
3) There are __ letters for your mother

A) some;

B) an;


C) something;

D) anything;

E) somebody.
4) I don’t know why Ted hasn’t invited ___ to ___ birthday


жүктеу 1,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау