Елді  мекендер  топырағының  санитарлық  жағдайын  бағалау

Елді 

мекендер  топырағының  санитарлық  жағдайын  бағалау  зертханалық, 

лық,  санитарлық-гельминтологиялық,  санитарлық-энтомологиялық  және 

радиоме-триялық көрсеткіштерге негізделген. 

Санитарлық-физикалық 

зерттеулерге 

топырақтың 

механикалық 

құрамының,  ылғалдылығының  көрсеткіштері  жатады.  Санитарлық-химиялық 

көрсеткіштеріне  топырақ  азотының,  нитраттардың,  хлоридтердің,  экзогенді 

химиялық  заттардың,  сонымен  қатар  топырақ  ауасының  химиялық  құрамы 

жатады. 

Санитарлық-бактериологиялық  зерттеулерге  сапрофитті  бактериялардың 

жалпы санын анықтау (микробтар саны),  ішек таяқшасы титрі, анаэробтар мен 

термофилдер  титрін  анықтау  жатады.  Санитарлық  практикада  көбінесе 

микроағзаларды  -  топырақтың  нәжіспен  ластану  көрсеткіштерін  анықтайды. 

Бұл  ішек  таяқшасы  және  Cl.Perfringens  –  адам  мен  жануарлар  ішектерінің 

тұрақты мекендеушілері. 

Бактериологиялық  және  гельминтологиялық  көрсеткіштер  нәжіспен 

ластану  дәрежесін  және  оның  мерзімін  анықтайды.  Бактериялардың  жалпы 

санының  өсуі  мен  споралық  емес  түрлердің  басым  болуы  топырақтың 

жақында  ластанғандығын  білдіреді.  Гельминт  жұмыртқаларының  көп 

мөлшерде  болуы  жалпы  ластанғандығын  білдірсе,  Cl.Perfringens  түрінің 

топырақта болуы оның бұрыннан ластанғандығын білдіреді.

 

Топырақтың  ластану  дәрежесі  мен  тұрғындар  денсаулығы  үшін 

қауіптілігін  мына  көрсеткіштер  кешенімен  бағалауға  болады:  коли-титр, 

анаэробтар  титрі,  1  кг  топырақтағы  гельминт  жұмыртқаларының  саны,  0,25 

текше  метр  учаскедегі  шыбындардың  дернәсілдері  мен  қуыршақтары  саны, 

Хлебниковтың  сантарлық  саны,  экзогенді  химиялық  заттардың  ШРК-тен 

жоғары  болу  еселігі,  радиоактивті  заттармен  ластану  көрсеткіштері, 

термофилдер титрі.