|
А = в + = с = д + = е шарты орындалатын болса, А, В, С, Д, е сандарын салыстырыңыз= = 4 смКіші дөңгелектің радиусы = = 1 см
|
бет | 5/19 | Дата | 20.10.2022 | өлшемі | 0,7 Mb. | | #39757 |
| À 1 â 2 ñ 3 ä 4 å 5 øàðòû îðûíäàëàòûí áîëñà, À, Â, Ñ-engime.= = 4 смКіші дөңгелектің радиусы = = 1 см
а кесіндісінің ұзындығы үлкен және кіші дөңгелектер радиустарының айырмасына тең:
- = 4 см – 1 см = 3 см
Жауабы: 3 см
vk.com/dostykteam
ABC теңбүйірлі үшбұрыш, АС- табаны. CD-биссектриса, ∠ ADC = 150°.
Бұрыш B=?
А) 120°
В) 140°
С) 145°
D) 100°
E) 160°
Шешуі:
∠ DCA = х болсын, онда ∠ DСВ = х себебі CD-биссектриса, ал ∠ A = 2х өйткені ∠ ВCA = ∠ A
ADC қарастырайық:∠ ADC + ∠ A + ∠ DCA = 180°
150° + 2x + x = 180°
3x = 30°
x = 10°∠ A = 2х = 20°
AВC қарастырайық:∠ ВCA + ∠ A + ∠ В = 180°
20° + 20° + ∠ В = 180°
∠ В = 140°
Жауабы: 140°
vk.com/dostykteam
Шешуі:
Алдымен 90 гүлді 10 гүлден тең бөліп отырғызу үшін қанша кішігірім алаңға бөлу керектігін анықтайық.
90 : 10 = 9 тең ұшбұрыштарға бөлу қажет.
1 – тәсіл. Сурет салып табу. Үлкен ұшбұрышты өзара тең 9 кішкентай ұшбұрыштарға бөлейік.Суреттен көріп отырғанымыздай, әрбір қабырғаны 3-ке бөлу керек.
9 метр : 3 = 3 метр
2 – тәсіл. Ұқсастық коэффициенті арқылы шешу.= = 9 ⤇ k= 3
= k⤇ = 3 ⤇ = 3 см
3 – тәсіл. Аудан арқылы шешу. Үлкен тең қабырғалы ұшбұрыштың ауданы S = = =
Кішкентай үшбұрыштардың әрқайсысының ауданы : 9 = -ге тең болу керек ⤇ = 9 ⤇ a= 3 метр
Жауабы: қабырғалары 3 метрге тең ұшбұрыштарға бөлу керек
Гүл алаңының пішіні тең қабырғалы үшбұрыш түрінде жасалынған. Қабырғасының ұзындығы 9 метр. Осы гүл алаңына 90 гүлді, 10 гүлден тең бөліп отырғызу үшін қабырғалары неше метрге тең ұшбұрыштарға бөлу керек?
А) 3 В) 4,5 С) 1,5 D) 4 E) 3,5
12
3
45
6
87
9
vk.com/dostykteam
Қыры 3 дм болатын текшені қыры 1 см болатындай кішкене текшелерге кесті де, олардан тік етіп мұнара жасады. Жасалған мұнараның биіктігі
А) 3 м
В) 300 м
С) 2700 дм
D) 900 м
E) 27 дмШешуі: Текше ауданының формуласы:
3 дм = 30 см
= 27000 ,
Текше мен мұнара бірдей кішігірім
текшелерден құралған, сондықтан
олардың көлемдері бірдей.
Мұнара табанының ауданы қыры
1 см-ге тең шаршының ауданына тең.
= 1
Мұнараның биіктігі мұнара көлемін оныңауданына бөлгенге тең:
Һ = = = 27000 см = 2700 дм
Жауабы: жасалған мұнараның биіктігі 2700 дм-ге тең.
vk.com/dostykteam
Шешуі:BE : ЕС = 3:2 ⤇ BE = 3x, ЕС = 2х
2 (BE + ЕК), ECDK- квадрат болғандықтан ЕС = ЕК
2 (3x + 2х) 30
5х 15х 3
BE = 9 см, ЕК = ЕС = 6 см
AECD – трапеция
ЕС және AD – табандары, АD = BE + ЕС = 9 +6 = 15 см
∙ ЕК ∙ 6 63 см2
Жауабы: 63 см2
АВЕК тік төртбұрышының периметрі 30 см. ECDK - квадрат.
BE : ЕС = 3:2. AECD-ның ауданын
табыңыз.
А) 60 см2
В) 65 см2
С) 63 см2
D) 70 см2
E) 72 см2vk.com/dostykteam
Тік бұрышты параллелепипедтің бір төбесі ортақ үш жағының аудандары: 35 см2, 21 см2, 15 см2. Тік бұрышты параллелепипедтің көлемін табыңыз.
A) 145 см3 B) 125 см3 C) 105 см3
D) 205 см3 E) 245 см3Шешуі:
параллелепипедтің көлемі оның қабырғаларының көбейтіндісіне тең
V= abc
Бірінші жағының ауданы а мен b, екінші жағының ауданы b мен с, ал үшінші жағының ауданы а мен с қабырғаларының көбейтіндісіне тең.
= ab=bc = acБарлық аудандарын көбейтетін болсақ , онда қабырғалар квадраттарының көбейтіндісі шығады: ab∙bc∙ac =
Параллелепипедтің көлемін табу үшін қабырғалар квадраттарының көбейтіндісін түбір астынан шығарамыз: V=
V = = = 7∙3∙5 = 105 см3Жауабы: V=105 см3
vk.com/dostykteam
Мына жұлдызша төрт теңқабырғалы үшбұрыштан және радиусы 3-ке тең шеңберлерден құралған. Жұлдызшаның периметрін табыңыз.
А) 72
В) 108
С) 216
D) 162
E) 144
Шешуі:
Шеңберлердің радиустары 3 см тең болса, олардың диаметрлері D = 3 ∙ 2 = 6 см.
Теңқабырғалы ұшбұрыштың бір қабырғасының ұзындығы 3 шеңбердің диаметріне тең: 6 ∙ 3 = 18 см
Жұлдызша өзара тепе-тең 8 қабырғадан құралған, оның периметрі
P = 8∙18 = 144 см
Жауабы: P = 144 см
vk.com/dostykteam
vk.com/dostykteam
Арбаның алдыңғы дөңгелегінің радиусы см, артқы дөңгелегінің
радиусы см. Арбамен 32 км жол жүргенде бір алдыңғы және бір артқы дөңгелегі қанша рет толық айналым жасайтынын табыңыз.
А) 14000; 18000 В) 20000; 12000 С) 16000; 16000
D) 20000; 10000 E) 16000; 18000Шешуі: берілген жауаптардың ішінен тек D варианты сәйкес келеді, себебі екі дөңгелек ұзындықтарының қатынасы 2-ге тең (: = 2 ).
Дөңгелектер жасаған айналым сандарының қатынасы да 2-ге тең болу керек
(20000 : 10000 = 2)Толығымен шешетін болсақ:
шеңбердің ұзындығы формуласымен есептеледі.Алдыңғы дөңгелектің ұзындығы = 160 см
Артқы дөңгелектің ұзындығы = 320 см
Айналым санын анықтау үшін жүрген қашықтықты дөңгелектердің ұзындықтарына бөлу керек.
Қашықтықты см-мен өлшейік: 32 км = 32 000 м = 3200 000 см
Алдыңғы дөңгелектің жасаған айналым саны N= = 20 000
Артқы дөңгелектің жасаған айналым саны N= = 10 000
Жауабы: 20000; 10000
Яғни α + 4х+20°=180° β + 5х=180°.
α және β бұрыштарын х арқылы өрнектейік.
Сонда α = 160° - 4х, β = 180°- 5х
α +β +х = 180°
160° - 4х +180°- 5х +х = 180°
Өрнекті ықшамдаймыз
8 х =160°
Жауабы: х бұрышы 20 градусқа тең.
Егер m және n түзулері параллель болса, онда белгісіз х бұрышын табыңыз.
А) 40° В) 20° С)30° D) 10° E) 60°
αβ
Шешуі: х бұрышын қалыптастыратын кесінділерінің қиылысу нүктесінің бойымен m және n түзулеріне параллель тағы бір түзу жүргіземіз.
Пайда болған бұрыштарды α және β деп атайық. α бұрышы 4х+20 бұрышымен, ал β бұрышы 5х бұрышымен ішкі тұстас болып келеді, ал паралель түзулерді үшінші түзумен қиғанда пайда болған ішкі тұстас бұрыштардың қосындысы 180° тең.
vk.com/dostykteam
Даурен 100 және 20 теңгелерді қағаз бетіне қойып, айналдыра сызып шыққанда екі шеңбер пайда болды. Үлкен шеңбердің ұзындығы 24 π. Кіші және үлкен шеңберлердің радиустарының қатынастары 3:4-ке тең. 20 теңгенің радиусы нешеге тең?
24
8
9
20
18
Исмаил 100 және 50 теңгелерді қағаз бетіне қойып, айналдыра сызып шыққанда екі шеңбер пайда болды. Үлкен шеңбердің ұзындығы 24 π. Кіші және үлкен шеңберлердің радиустарының қатынастары 2:3-ке тең.
50 теңгенің радиусы нешеге тең?
A) 9 B) 12 C) 10 D) 18 E) 8
Шешуі:
Үлкен шеңбердің ұзындығы = 2π24 π = 2π
= 12=
=
= 12 ∙ = 8
Жауабы: 8
100 теңге
50 теңге
vk.com/dostykteam
Суреттегі көпбұрыштың периметрін табыңыз
A) 35 см
B) 45 см
C) 40 см
D) 50 см
E) 20 смШешуі:
P = 2(7 + 8 +5) = 2 ∙ 20 = 40Жауабы: 40 см
vk.com/dostykteam
Квадраттың ауданы 16 м2. Квадратқа іштей сызылған шеңбер берілген. Боялған бөлігінің ауданын табыңыз
(π ≈3,14).
A) 0,43 м2
B) 0,86 м2
C) 3,44 м2
D) 1,72 м2
E) 0,5 м2
Шешуі:
= а = = 4
= π R= a = 2= 3,14 ∙ = 12,56
= = = 0,86
Жауабы: 0,86 м2
vk.com/dostykteam
Суреттегі BED үшбұрыштың ауданы ABCD квадраты ауданының неше процентін алатынын анықтаңыз.
A) 50% B) 75% C) 10%
D) 25% E) 20%
Шешуі:
1) АЕ = ЕD, AB биіктігі ортақ, яғни BEА
мен BED үшбұрыштарының аудандары бірдей және ABCD квадраты ауданының ¼ бөлігін, яғни 25 пайызын алып жатыр. 2) Толық шешетін болсақ:
= = = 64
= ED∙AB = ∙ 4 ∙8 = 16
64 – 100%
16 – х%
х = = 25Жауабы: 25%
4
4
8
vk.com/dostykteam
Суреттегі фигураның боялған бөлігінің берілген ауданы бойынша шаршының кабырғасын табыңыз.
A) 1 см
B) 9 см
C) 2 см
D) 4 см
E) 6 смШешуі:
Шаршының ауданы = 9 ∙ 4 = 36= а = = 6
Жауабы: 6 см
1
2
43
vk.com/dostykteam
ABCD төртбұрышының ауданын табыңыз.
Мұндағы шаршы тордың қабырғасы 1-ге тең.
A) 18
B) 20
C) 24
D) 26
E) 16
Шешуі: = + +
= = = 16
= = ED∙AЕ = ∙4∙2 = 4
= 16 + 4 + 4= 24
Жауабы: 24
О
Е
vk.com/dostykteam
ABCDE дұрыс бесбұрыш, АВР теңқабырғалы үшбұрыш.
∠ РВС бұрышын табыңыз.
A) 60°
B) 45°
C) 48°
D) 54°
E) 72°
Шешуі: ∠ РВС = ∠ АВС – ∠ РВА
АВР теңқабырғалы үшбұрыш
болғандықтан, ∠ РВА = 60°
∠АВС = = 108°
∠ РВС = 108°– 60° = 48°
Жауабы: 48°
?
Дұрыс көпбұрыштың бұрышын анықтау формуласы:
=
vk.com/dostykteam
Сымнан қабырғасы 16 см теңқабырғалы үшбұрыш құрастырылды. Егер осы сымды жазып, одан квадрат жасаса, онда оның ауданын табыңыз.
A) 36 см2
B) 100 см2
C) 64 см2
D) 81 см2
E) 144 см2
Шешуі:
= 16 ∙3 = 48 см48 : 4 = 12 см
= = 144 см2
Жауабы: 144 см2
⤇
vk.com/dostykteam
Шешуі:
Р = 7 ∙ 4 рет ∙ х
28х= 112 х= 4 м
Кішкентай шаршының ауданы S= х2= 42 = 16 м2
1-4 фигуралар 4 кішкентай шаршылардан тұрады, олардың жалпы ауданы
S = 4∙ 4 ∙ 16 = 256 м2
5-фигура – қабырғасы
4 ∙ 3 = 12 м тең шаршы,
оның ауданы S= 122 = 144 м2
= 256 + 144 = 400 м2
Жауабы: 400 м2
Көпбұрыш тәрізді алаңнын периметрі 112 м, көпбұрыштың барлық кабырғалары тең, барлық
бұрыштары тік болса, оның
ауданы неше м2 болатынын
табыңыз.
A) 400 B) 360 C) 440
D) 436 E) 39212
3
45
6
73
2
14 рет
5
4
Санап жататын болсақ, көпбұрыш
28 қабырғалы болып келеді, әрбір қабырғасының ұзындығы 4 м. Оны ауданы 42 кішкентай шаршыларға бөлетін болсақ, олардың саны
25 болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|