7 класс. №1 жұмыс. Өлшеуіш цилиндр (мензурка)бөліктерінің құнын анықтау. Дененің көлемін өлшеу

жүктеу 3,75 Mb.

бет	23/37
Дата	24.01.2023
өлшемі	3,75 Mb.
	#41008

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 37

зертханалық жинақ дайын

2 жұмыс. Шардың инерция моментін анықтау. Жұмыстың мақсаты
Құрал-жабдықтар

Жұмыстың нәтижесі.
1. Пистолетті 20°, 30^°, 40°,45^°,50°,60^°, 70^° бұрышқа орнатып 3 рет атамыз. Есептеулерді кесте түрінде жазайық.

Бұрыш	ℓ₁,м	ℓ_2,м	ℓ₃,м	ℓ_орт.,м
20°	1,20	1,25	1,27	1,24
30°	1,27	1,41	1,42	1,37
40°	1,32	1,42	1,50	1,41
45°	1,44	1,58	1,59	1,54
50°	1,39	1,45	1,47	1,44
60°	1,00	1,17	1,14	1,10
70°	0,57	0,58	0,60	0,58

Бақылау сұрақтарына жауап беріңдер:

1.Қай бұрышпен атканда шариктің ұшу қашыктығы ең үлкен мәнге ие болады?
45⁰ бұрышпен атқанда ұшу қашықтығы үлкен болады.
2.Қай бұрышпен атқанда ұшу қашықтықтары шамамен бірдей және осы бұрыштардың косындысы неге тең? Бұл ұшу қашықтығын аныктайтын формуламен сәйкес келе ме? 40⁰ және 50⁰ бұрышпен атқанда ұшу қашықтығышамамен бірдей,қосындысы 90⁰ болады.
Қорытынды:Баллистикалық пистолетпен жұмыс жасауды үйреніп, жылдамдықтың модулін бірдей етіп көңіл бөлінді. Есептеулер мен өлшеулерді жүргізе отырып, шариктің түскен қашықтығының орташа мәні табылды. Зертханалық жұмысты орындау барысында баллистикалық пистолетті қолдана отырып, дененің ұшу қашықтығы 45° - та үлкен екеніне көз жеткіздік.
№2 жұмыс.
Шардың инерция моментін анықтау.
Жұмыстың мақсаты: Шардың айналмалы қозғаласының кинетикалық энергиясы мен бұрыштың жылдамдығын білеотырып, шардың инерция моментін анықтау.
Құрал-жабдықтар: зертханалық жұмысқа арналған штатив, доға тәріздес науа, диаметрі және массалары әр түрлі шарлар, өлшеуіш сызғыш, тіктеуіш, көшірме қағаз.
Теориялық түсінік.Шардың инерция моментін анықтау үшін, оның айналмалы қозғалысының кинетикалық энергиясы мен бұрыштық жылдамадығын білу керек, ол W = Jώ²⁄2; J= 2W_айн.⁄ώ²;
Горизонталь В деңгейге қатысты А нүктесінде шар mgh потенциалдық энергияға ие болады. Шар науанының бойымен домалаған кездегі оның потенциялық энергиясы дененің ілгерілемелі қозғалысының кинетикалық W_іл және айналмалы қозғалысының W_айн. кинетикалық энергиясына айналады. Шар үшін В нүктесінде
т gh=W_іл+W_айн.теңдігі орындалады. Осыдан

Мұндағы мен ω – шар центрі массасының сызықтық жылдамдығы мен оның В нүктесіндегі айналмалы қозғалысының бұрыштық жылдамдығы. Науаға қатысты массалар центрінің сызықтық жылдамдығы және шар бетінің айналу осінен барынша қашық нүктесінің сызықтық жылдамдығы

массалар центріне қатысты өзара тең, сондықтан былай жазуға
б олады:мұндағы R – шар радиусы.

Сонда шардың инерция моменті үшін мынадай формула алынады:

_J=mR²(2gh | ² -1)
В нүктесіндегі шардың массалар центрінің сызықтық жылдамдығын табу үшін шардың ұшу қашықтығы ℓ мен оның үстел бетіне дейін қозғалыс уақытын t білу керек ,яғни ұшу уақыты мына қатынастан

табылады: осыдан

Демек,

(13.3)-ті (13.2) –ге қойып, аламыз.
Сонымен шардың инерция моментін табу үшін науаның горизонталь бөлігінің үстел бетінен биіктігін H, шардың сырғанай бастағаннан науаның горизонталь бөлігіне дейінгі h және шардың H биіктіктен құлағандағы горизонталь бойымен қозғалатын қашықтын ℓ өлшеу қажет. Шардың үстелге құлаған ізі қағазға төселген көшірме қағаздың көмегімен белгіленеді.

жүктеу 3,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 37