№№5-12(95-102), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 2015



жүктеу 2,63 Mb.
Pdf просмотр
бет12/81
Дата20.11.2018
өлшемі2,63 Mb.
#22201
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   81

№№5-12(95-102), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 2015 ISSN 2307-017X 
Ġylymi zertteuler a̋lemì – Mir naučnyh issledovanij – World of scientific research 
___________________________________________________________________ 
 
 
26 
Osmanlı-Rus  Savaşı‟nda  Ahıska  bölgesi  Osmanlı  İmparatorluğu‟nun  yönetiminden 
çıkmasıyla birlikte bölgenin Ahıskalı Türkleri Osmanlı İmparatorluğu‟nun sınırları dışında 
yaşamak zorunda kalmışlardır. Fakat Rusya‟nın boğazlara hakim olma ve sıcak denizlere 
inme  amacı  tarihin  her  safhasında  şiddetlenerek  devam  etmiştir.  Türkiye  için  gerek  kan 
bağı  gerekse  stratejik  öneme  sahip  Ahıska  bölgesi  1944  yılında  Sovyetler  Birliği‟nin 
Ahıskalı Türkleri zorla, insanlık dışı usüllerle, gerekçeli bir sebebe dayandırılmadan Orta 
Asya‟ya  (Türkistan)  sürgün  etmiştir.  Böylece  sınırlar  dışında  kalan  bölge  Türklüğü 
sürgünle  birlikte  Kafkasya  ve  Orta  Asya  (Türkistan)  ile  bağlantı  kurmayı  sağlayan  Türk 
halkı  da  kalmamıştır.  Bütün  bu  yaşanan  olaylar  göz  önüne  alındığında  Ahıskalı  Türkler 
aracılığıyla  Türkiye  ile  Kafkasya  ve    Orta  Asya  (Türkistan);  aynı  şekilde  Orta  Asya‟nın 
Türkiye,  Balkanlarda  ve  başka  yerlerde  yaşayan  Türk  halklarıyla  bağlantısı  yani  Türk 
Dünyası‟nın  birbirleriyle  kara  bağlantısı  kesilmiştir.  Aynı  zamanda  bölgede  bulunan 
kaynaklar  da  buraların  sadece  stratejik  değil  ekonomik  öneme  de  sahip  olduğunu 
söyleyebiliriz.  1944  yılına  kadar  Ahıska  bölgesinde  yaşayan  Ahıskalı  Türklerin  ve 
Ahıska‟nın  Türk  Dünyası  için  ne  kadar  önemli  olduğu  anlaşılmaktadır.  Ahıska  Türkleri 
meselesi  Türkiye‟nin  ve  Türk  Dünyası  Devletleri‟nin  milli  politikası  ve  sorunu  olarak 
algılanıp çözüm yolları uluslararası arenada gündeme getirilerek sunulması uygun olabilir. 
 
Kaynakça 
1 Yunus Zeyrek, Ahıska Bölgesi ve Ahıska Türkleri, Ankara, 2001. 
2  Prof.  Dr.  M.  Fahrettin  Kırzıoğlu,  Yukarı-Kür  ve  Çoruk  Boyları‟nda  Kıpçaklar, 
Türk Tarih kurumu Basımevi, Ankara, 1992. 
3  Yrd.  Doç.  Dr.  Ahmet  Ender  Gökdemir,  Cenub-i  Garbi  Kafkas  Hükümeti, 
Yükseköğretim Kurulu Basımevi, Ankara, 1998. 
4 Prof. Dr. Svetlana Oreshkova, Osmanlı I, Rus-Osmanlı Savaşları:Sebepler ve Bazı 
Tarihi Sonuçlar, Ankara, Semih Ofset, Balkan Ciltevi, 1999. 
5  Yrd.  Doç.  Mehmet  Ali  Çakmak,  Osmanlı  I,  VIII.  Yüzyılda  Kafkasya,  Ankara, 
Semih Ofset, Balkan Ciltevi, 1999. 
6  Uzman  Hüseyin  Tosun,  Möntrö  Boğazlar  Sözleşmesi  (Boğazlar  Sorununda  Son 
Aşama), http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/810/10302.pdf (erişim tarihi: 11.10.2014). 
7  http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c01/c010569.pdf  cilt:  01;  sayfa:  527 
AHISKA - İdris Bostan, (erişim tarihi: 14.11.2015). 
8  Matthew  Smith  Anderson,  Doğu  Sorunu  1774-1923  Uluslararası  İlişkiler  Üzerine 
Bir İnceleme, Çeviren İdil Eser, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2001. 
9 Mustafa KALKAN, Ahıska Türklerinin Menşei ve Tarihi Gelişim Seyirleri, Abay 
Üniversitesi,  Kazak  Filoloji  Fakültesi,  Orta  Asya  Tarihi  ve  Türk  Dili  Bölümü  Öğretim 
Görevlisi, bilig 7 güz 98. 
10 http://www.mustafacetin.org/tr/ayastefanos-antlasmasi(erişim tarihi: 25.12.2015). 
11 
http://www.hakkindabilgi2016.com/ayestefanos-antlasmasi-1878-onemi-
maddeleri-sonuclari-18036.Aspx (erişim tarihi: 06.01.2016) 
12  Fatima  Devrisheva,  Ahıska  Türkleri  sözlü  kültür  bağlamında,  (Yüksek  Lisans 
Tezi), Ankara, 2006. 
13 Habib İsmaylov, 1954, yazılı kaynak taraması dışında yöreninn kültürlü insanları 
ile görüşme yapılarak Ahıskalı Türkler‟in sürgünleri hakkında bilgi alınmıştır. 
14 http://www.iie.kz/userfiles/ibraeva.doc  (erişim tarihi: 05.11.2015). 
 
 
 
Тҥйін 
 


№№5-12(95-102), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 2015 ISSN 2307-017X 
Ġylymi zertteuler a̋lemì – Mir naučnyh issledovanij – World of scientific research 
___________________________________________________________________ 
 
 
27 
АХЫСҚАНЫҢ ЖӘНЕ АХЫСҚАЛЫҚ ТҤРІКТЕРДІҢТАРИХТАҒЫ ОРНЫ 
МЕН МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ 
 
АЙДЕМИР Метин, 
Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-тҥрік университеті 
Гуманитарлық ғылымдар фақультеті «Тарих» қафедрасының 
2 курс магистранты, Тҥркістан қаласы, Оңтҥстік Қазақстан облысы, 
Қазақстан Республикасы 
 
Ахысқа  аймағы  Түркияның  Солтүстік-шығысында,  Ардаһан  қаласымен 
шекаралас  Грузияның  Оңтүстік-батысында  орналасқан.  Бұл  аймақты  Түркияның 
Кавказдар және Орта Азиямен (Түркістан) шектесуі, Түрік  Дүниесімен байланысуы 
үшін  маңызды  кӛпір  іспеттес  деп  айтуға  болады.  1944  жылға  дейін  аймақ  бұл 
қызметін атқарып келгені анық. Ол сонымен қатар Ресейдің ыстық теңіздерге ӛтуіне 
кӛмектесетін  бір  жол  секілді  маңызды  рӛл  атқарады.  Осындай  ерекшелігі 
болғандықтанРесейдің тарихтан келе жатқан ыстық теңіздерге ӛту және бұғаздарды 
(Стамбұл,  Чанаккале)  иемдену  жолында  қажетті  стратегиялық  аймақ  деп  кӛруі 
табиғи жағдай еді. 
Бұл  мақалада  жалпы  Ахысқа  аймағының  және  Ахысқалық  Түріктердің 
тарихтағы орны және маңыздылығы түсіндіріледі. 
Кілт сӛздер:Ахысқа аймағы, Ахысқалық Түріктер, Көшіру, Ресей, Стратегия, 
Түрік Дүниесі. 
 
Summary 
 
THE ROLE AND IMPORTANCE OF AHISKA AND THE AHISKA 
TURKS IN HISTORY 
 
AYDEMİRMetin, 
Khoja Ahmet Yassavi International Turk-Kazak University, Humanities Faculty, 
Department of History, Postgraduate, 2. Class 
 
Region  of  history  is  situated  in  the  northeast  of  Turkey,  at  the  border  of  Ardahan 
province in the southwestern Georgia. It can be said that the region serves as an important 
bridge  in  terms  of  connecting  Turkey  to  Caucasian  and  Central  Asia  (Turkistan)  and 
connecting Turkish world to each other. It is clear that the region served this role of bridge 
in an active manner even until 1944. It is also a route that will pave the way for the reach 
of  Russia  at  warm  seas.  Therefore  it  is  natural  that  Russia  has  seen  it  as  a  geopolitical 
region  to  be  seized  for  its  historical  aim  to  reach  warm  seas  and  have  a  control  over  the 
straits. 
In  this  article  the  role  and  importance  of  Ahıska  region  and  the  Ahıska  Turks  in 
history will be dealt with in general. 
Key Words: Akhaltsikhe Region, Ahiska Turks, Exile, Russia, Strategy, The Turkish 
World. 
 
 
 
 
ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ТӘЖІРИБЕСІ – 
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА ОБУЧЕНИЯ 


жүктеу 2,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   81




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау