390200 му к лаб раб по неорганической химии

К.Х. Жапаргазинова

химиялық технологиясы мамандықтарының студенттері үшін

оқу құралы

Павлодар

ББК 24.1я73

Б38
ҚР Білім және ғылым министрлігінің республикалық оқу-әдістемелік кеңесінің химиялық-технологиялық мамандықтары бойынша оқу-әдістемелік бөлімінің шешімімен баспаға ұсынылған (Хаттама №1, 1.03. 2006 ж)
Пікірсарапшылар:

Н. О. Джакипбекова - М. Әуәзов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекетттік университетінің проф., т. ғ. д.;

Ж. К. Шоманова – Павлодар мемлекеттік педагогикалық институның жаратылыстану факультетінің деканы, доцент., х.ғ. к.;

К. Ж. Акимбекова – С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің доценті, х.ғ.к.

Оқу құралы студенттердің «Бейорганикалық химия» пәнінен оқу тағлымы курсынан алған білімдерін тәжірибелік сабақтарында бекіту мен нығайтуға арналған. Оқу құралында химиялыќ реакциялардың жүру заңдылықтары, электрохимиялық үрдістердің, термодинамиканың мәні қысқаша берілген және лабораториялық жұмыстардың жұмыс барысы, есептеулер әдістемесі жєне бақылау сұрақтары келтірілген.

ББК 24.1я73

ISBN9965-539-82-0

© Жапаргазинова К.Х., 2010

©С. Торайгыров атындағы ПМУ, 2010

Кіріспе
Лабораториялық жұмыстарға арналған оқу құралы бейорганикалық химия курсының негізгі тақырыптарына және бағдарламасына сәйкестіріп жазылған.

Әрбір лабораториялық жұмыстың алдында қысқаша теориялық мәліметтер келтірілген: негізгі заңдар мен түсініктер, химиялық процестер жүруінің заңдылықтары және олардың ерекшеліктері, периодтық заң мен зат құрылысы, тотығу-тотықсыздану реакциялар, электрохимиялық процестер, коррозия сияқты процестер қарастырылған. Осымен қатар, бақылау сұрақтары мен кейбір есептер берілген. Лабораториялық жұмыста қолданылатын аспаптардың суреттері және тәжірибе нәтижелерін өндеу үшін қажетті формулалар келтірілген.

Ұсынылып отырған оқу құралы жоғары оқу орындарының бакалавр инженерлік мамандықтарын меңгеретін студенттерге арналған. Осы оқу құралы лабораториялық жұмыстарын өз бетімен жасауға және күрделі теориялық тақырыптарды түсінуге көмектеседі.


1 Лабораториялық жұмыстарды дайындау реті
Лабораториялық жұмыстың алдында студенттердің конспектлері тексеріледі және эксперименттер мағынасы анықталады.

Әрбір лабораториялық жұмыс жеке бетте ӨС–СҚ -02-03 стандарты бойынша сәйкестіріп жазылады. Лабораториялық жұмыстың есеп беруінің құрамында болу керек:

1. 
   жұмыстың мақсаты;
   
2. 
   берілген тақырып бойынша қысқаша теориялық мәліметтер;
   
3. 
   эксперименталды бөлім, әр тәжірибенің реті, байқалған құбылыстар, өзгерістер, химиялық реакциялардың теңдеулері;
   
4. 
   аспаптардың сызбанұсқасы;
   
5. 
   есептеулер мен кестелер;
   
6. 
   қорытындылар;
   

мұндағы Р- қысым, V- газдың көлемі.

мұндағы Т –температура К (кельвин).

мұндағы P₀V₀T₀- қалыпты жағдайдағы қысым, газдың көлемі және температура (P₀=101,325 кПа, T₀= 273 К): ал PV –берілген температурадағы (Т) газдың қысымы мен көлемі.

Әдетте бұл формула басқа жағдайдағы көлемі белгілі болса берілген жағдайдағы газдың көлемін есептеуге қолданады.

Массасы мен мөлшері берілген газдың көлемін есептеу үшін Менделеев-Клапейрон теңдеуін қолданады:

PV = n RT (14)