2 К. С. Ж масова психология

жүктеу 7,65 Mb.

Pdf просмотр

бет	160/218
Дата	27.01.2022
өлшемі	7,65 Mb.
	#37275

1 ... 156 157 158 159 160 161 162 163 ... 218

1413 jumasova k s psihologiya okhulikh k s jum

6ip
Typi -
iniKi
сейлеу. Бул тшдак мате-
риалдар негазшде  дауыстамай-ак,  сейлей алудыц
Kepi-
Hici.
Гшга сейлеуд1 сейлеу аппаратыныцжасырын жумы-
сы деуте болады.
IniKi
сейлеу ете кыска,  икемд1 болып
келедь  вйткеш,  адам  ер кез ез ойлауыныц мазмунын
жаксы бшш отырады.
Сейлеудщ  дамуы
Бала свйлеушщ дамуы б1рнеше сатыдан тур ад ы. А л
гапщы саты -  сейлеуге дешнп кезец. Б ул кезец баланыц
2 айлыгынан 11 айга дейшг1 сатысы деп аталады. Екшпп
саты -  баланыц алгапщы тдлшщ шыгу кезещ -  11 айдан
1 жыл 7 айга дешнп аралык. Ymimni сатыда -  бала т1лдщ
грамматикасын мецгере бастайды. Бала типнЩ шыгуы
оныц дуниетаным  шецберш кецейтш,  сейлеу й л ш  да-
мытады.  Б алаларды ц  жас  ер ек ш елж тер ш е  сейкес
тййнщ дамуын психологиялык тургыдан карастырып,
гылыми жуйеге келйрген -   эйгЪп  мамандар JI.C.  Вы
готский мен Швейцария психолоп Жан Пиаже.
Tuifli мецгеру осы замангы гылымда айрьщша мацы-
зы бар меселе болып саналады. Ocipece, баланыц ана
Ti-
л1нде айцын сейлеп, тал грамматикасын мецгерушщ ше-
тел талдерш мецгеруге туракты тиянакты болатынын нак*
ты деректер делелдеп отыр.
Т1л гылымы мен психология пешнщ сабацтаскан буы-
ны -  психолингвистика гылымыныц зерттейтш меселе-
лер1 -  тал мен ойдыц байланысын жене езшд1к ерекше-
221

лштерш т!л 61л1м1, психология, логика, социология, та-
рих,  т.б.  гылымдар  тургысынан  карастыру,  й л   мен
сейлеу ерекетшщ жеке психикалык процестер1 мен езек-
T e c T i r i
сиякты жайттар.
Табигат шындыгы, болмыстагы нерселер мен олардыц
сыр-сипаттары адам  санасында туйсш,  кабылдау,  ес,
Киял,  ойлаумен  сейлеу сиякты психологияльщ таным
процестер1 аркылы бейнелешп, сез1мдж таным мен акыл-
ойды дамытады. Бейнелеудщ езара байланыстары мен ца-
сиеттер1, ашык сейлеу аркылы тацбаланып, адамныц жал
пы дуниетанымдык кезкарасы мен санасын, акыл-ойын
калыптастырады.
Адам дуниетанымыныц терец болуы сейлеу арекетЬ
не, болмысты дыбысты ашык т1л аркылы тепе-тец eTin
бейнелей алуына байланысты.
1-сыныптагы балаларды алдымен анатЬйнщ сездерш-
дег1 барлык дыбыстарды ажырата бдлш, оны дурыс ай
туга уйрету ушш, сездщ дыбыс талдауын жуйел1 турде
жаттыцтыру кажет.  Бул дурыс жазуга уйретуге жене
ауызеш сойлеуде мацызы бар фонематикальщ естудщ да-
муына кемектеседь
Баланыц тшнде кемпплж болса, онда THicTi педагоги-
калык едкшен, мектепке келген куннен бастап оны
6ip
цалыпка келт1румен айналысу кажет. Мундай балалар
ды дурыс сейлеуге уйренетшдтне сенд1рген жен. Клас-
тагы кейб1р балалардыц тЪинде кездесетш кемпйлпстер-
ге баска балалардыц кулуше жол бермеу керек.
Мектепте оцыган кезшде балагафонематикалык, лек-
сикальщ (сездш) жене грамматикалык жагынан тшсй
талап койылса,  онда олардыц тзл1 тез жетшедь  Тшдщ
мектепте сабак ретшде отушщ мацызы зор. Балалар сей-
лесудщ сейлемнен, сейлемнщ -  сезден, сездщ -  буыннан,
дыбыстан куралатынын бшедь Мектеп окушылары сез
бен буыннан

жүктеу 7,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 156 157 158 159 160 161 162 163 ... 218