12 беттің беті Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

жүктеу 2,29 Mb.

бет	36/74
Дата	05.01.2020
өлшемі	2,29 Mb.
	#25913

1 ... 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 74

6-тақырып. Арнайы салыстырмалы теория элементтері.
Төртөлшемді кеністік. Әлемдік нүкте.Әлемдік сызык.
Лоренц түрлендірулері
Лоренц түрлендірулері

Абсолют серпімсіз соқтығысу – деформацияның потенциалдық энергиясы пайда болмайды; денелердің кинетикалық энергиясы толығымен немесе жартылай ішкі энергияға айналады; соқтығысудан кейін денелер бірге қозғалады, не тыныштықта болады.

m₁v₁+ m₂v₂= (m₁ + m₂)v, v = m₁v₁+ m₂v₂/ (m₁ + m₂); (5.14)

m₁ = m₂ ; v = v₁+v₂/ 2.

6-тақырып. Арнайы салыстырмалы теория элементтері.
6.1. Эйнштейн постулаттары

6.2. Лоренц түрлендірулері

6.3. Түрлендіру инварианттары

6.4. Жылдамдықтарды қосудың релятивистік заңы

6.5. Қозғалыстың релятивистік теңдеуі. Релятивистік импульс

Ньютон немесе классикалық механика тек вакуумдағы жарық жылдамдығынан өте аз жылдамдықпен қозалатын денелер үшін дұрыс. Жарық жылдамдығына жуық жылдамдықпен қозғалатын денелер үшін Эйнштейн релятивистік механиканы жасады, арнайы салыстырмалық теория талаптарын ескеретін механика (1905 ж.).

Осы теорияның негізін екі постулат құрайды, олар Эйнштейннің салыстырмалылық принципі және жарық жылдамдығының тұрақтылық принципі деп аталады. Бірінші заңға сәйкес табиғаттағы барлық заңдар инерциалдық санақ жүйелерінде бірдей өтеді.Жарық жылдамдығының тұрақтылық принципі вакуумдағы жарық жылдамдығы барлық инерциалдық санақ жүйелеріңде жарық көзі мен қабылдаушы жылдамдықтарына байланыссыз бірдей болады.

Төртөлшемді кеністік. Әлемдік нүкте.Әлемдік сызык.

Екі әлемдік нүктенің арақашықтығының квадраты расстояния между двумя мировыми точками (

) мына формуламен анықталады:

(6.1)

Лоренц түрлендірулері. Екі инерциалдық санақ жүйелерін К және K' деп бегілейік ( 7 сурет). K' жүйесі K жүйесіне қатысты

жылдамдықпен қоэғалсын. и x және x' остері

векторымен бағытталсын, y және y', z және z' остері бір-біріне параллель болсын делік. Салыстырмалылық принципіне сәйкес K және K' мүлдем бірдей.

Рис. 6.1

Галилей түрлендірулерінен жылдамдықтарды қосу ережесі шығады:

. (6.2)

Бұл заң жарық жылдамдығының тұрақтылық принципімен қарама-қайшы келеді. Шындығында егер K' жүйесінде жарық сигналы

векторы бағытында c жылдамдықпен (6.2) сәйкес K жүйесінде сигнал жылдамдығы c+v тең , c артық болады Осыдан Галилей түрлендірулері басқа формулалармен ауыстырылуы керктігі шығады. Осы формулалар:

. (6.3)

(6.3) Лоренц түрлендірулері.

Егер (6.3) штрихталған шамаларға қатысты шешсек, онда K жүйесінен K' жүйесіне көшетін формулаларды аламыз:

. (6.4)

v<<c жағдайында Лоренц түрлендірулері Галилей түрлендірулеріне көшеді.

жүктеу 2,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 74