1,2- зертханалық жұмыс Жердің магнит өрісі кернеулігінің горизонталь құраушысын анықтау Жұмыстың мақсаты

жүктеу 0,87 Mb.

Pdf просмотр

бет	14/20
Дата	11.06.2023
өлшемі	0,87 Mb.
	#42958

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 20

Физ. 2 Зертханалық жұмыстар

Тәжірибелік қондырғы

ФПК-11 қондырғысы абсолют қара дененің энергетикалық жарқырауының
спектрлік тығыздығының температураға тәуелділігін зерттеу мен Стефан-Больцман заңын
тексеруге арналған.
Қондырғының сыртқы келбеті 27.2-суретте көрсетілген.
Қондырғы зерттеу объектісінен (пеш) (1), өлшеу құрылғысынан (2) және
термобағанадан (3) тұрады.
Зерттеу объектісі (1) абсолют қара дене моделі болып табылады және ол алдыңғы
қабырғасында саңылауы (4) бар жылудан оқшауланған электр пеші тәрізді жасалған. Ол
жылудан қорғаушы корпусқа орнатылған қыздыру құрылғысынан, контактілік әдіспен
пеш ішіндегі температураны өлшеуге арналған термопарадан, пешті
С

800
температураға
дейін қыздыруға және қыздыру жылдамдығын реттеуге арналған қорек көзінен және
пешті салқындатуға арналған желдеткіштен тұрады.
Зерттеу объектісінің (1) алдыңғы панелінде мыналар орналасқан:
-
пештен сәуленің шығуына арналған саңылау (
4
);
-
СЕТЬ қосқышы (
5
) - пеш қорек көзін қосуға арналған (қорек көзін қосу қосып –
ажыратуды жандыру арқылы жүзеге асады);
-
ВЕНТ қосқышы (
6
) – пешті салқындатуға арналған желдеткіш қосқышы.
Қақпағының жоғарғы жағында қыздыру пешін реттейтін тұтқа орналасқан (
7
).
Қақпақтың жоғарғы бөлігіндегі шкала қыздыру жылдамдығының шартты
бірлігінде көрсетілген. Тұтқаның “MIN” жағдайы қыздыру пешінің нөлдік мәніне, ал
“МАХ” жағдайы қыздыру жылдамдығының максимал мәніне сәйкес келеді. Өлшеу
құрылғысының (
2
) алдыңғы панелінде келесі басқару және индикация органдары
орналасқан:
- ε
термост,
мВ (
8
) индикаторы – термобағанадағы термо-ЭҚК кернеуін өлшеуге
арналған;
- ∆
t,
0
С (
9
) индикаторы – пештегі температураны өлшеуге арналған.
Өлшеу құрылғысы желілік шнур арқылы 220В, 50Гц желісіне қосылады.
Термобағана (
3
) сәуле ағынын (сәуле қуатын) тіркеуші болып табылады. Стойка
арқылы термобағана штативке бекітіліп, кабель арқылы өлшеуіш құралға (
2
) жалғанады.
Жылуға сезімтал элемент ретінде хормель-копель термопарасы батареясы қолданылады.
Термобағанаға, сонымен қатар, сәуле ағыны бірлігіне термобағананы калибрлеуге
арналған қыздыру элементі орналасқан.

Конвекциялық жылудан қорғау үшін термосезімтал элементтің алдына слюдалық
пластина орнатылған.
Термо-ЭҚК
ε
термост
-нің мәні оның бетіне түсетін сәуленің
Р
түс.сәулелен
қуатына
пропорционал, сәйкесінше,
R
e
–энергетикалық жарқырауға да пропорционал болып
келеді:
ε
термост
.

~
Р
түс.

сәу.

~
R
e
. (27.2)
Осы (27.2) өрнектен
ε
термост
–тың
R
e
энергетикалық жарқырауға тәуелділігін
төмендегідей көрсетуге болады:
ε
термост.
=
a R
e, (27.3)
мұндағы
а
– қыздырылатын дененің қасиетіне тәуелді коэффициент.
Осыдан:
𝑅
𝑒
=
𝜀
термост.
𝑎
. (27.4)
Термобағанның электрпешіне тәуелділігін ала отырып, абсолют қара дененің
энергетикалық жарқырауының температураға тәуелділігін зерттеп, Стефан-Больцман
заңын тексеруге болады.
Қондырғының жұмыс принципі абсолют қара дене моделін (пеш) температураны
контактілік және оптикалық әдіспен өлшеу арқылы зертханалық зерттеуге негізделген.
Термопараның көмегімен контактілік әдіспен пештегі температураны өлшеуге болады, ал
термобағана көмегімен пештен шығатын сәулелер ағынының өзгерісі (сәуле қуаты)
өлшенеді.
Зертханалық жұмысты орындау кезінде термобағанадағы термоЭҚК-нің
термобағана мен пештің шығыс саңылауы арасындағы қашықтықтың белгілі мәніндегі
пештегі температураға тәуелді өзгеруі алынады.
Қондырғының жұмыс режимі үзілісті, әрбір 2 сағат жұмыстан кейін 15-20 минут
үзіліс жасау керек.

жүктеу 0,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 20