10-дәріс. Етістік, етістіктің грамматикалық категориялары. Түркі тілдері мен қазақ тіліндегі етіс категориясының зерттелуі

жүктеу 27,18 Kb.

бет	4/4
Дата	13.05.2022
өлшемі	27,18 Kb.
	#38523

1 2 3 4

10-дәріс

(-дыр/-т, -гіз/-дір, -гіз/-дір/-т, -т/-тыр, -т/-қыз, -дыр/-т/-қыз)

(-дыр/-ыл, -ғыз/-ыл, - т/-ыл); сабақты, беделді етістер өздік етіс пен ортақ етіс көрсеткіштерінен соң жалғанатынын (-с/-тыр, -ын/-дыр, -с/-қыз, -ын /-ғыз, -ын/-т); сабақты-беделді етістің үстемелене жалғана алатынын (-дыр/-т, -гіз/-дір, -гіз/-дір/-т, -т/-тыр, -т/-қыз, -дыр/-т/-қыз) айтады. Қ.Кемеңгерұлының бұл тұжырымдары мен етіс категориясын арнайы зерттеген ғалым А.Хасенованың ойлары үндес.

Сонымен қатар А.Хасенова етіс жұрнақтарын сөз тудырушылық қызмет атқаратынын айтса, Ы.Маманов оларды форма тудырушы жұрнақтар қатарында таниды‚ яғни етіс жұрнақтарының жалғанған сөзінің лексикалық мәнін өзгертпей, солармен коррелятивті түрде өмір сүретінін айтады. Ендеше, етіс жұрнақтарының қызметін тануы жағынан да Ы.Маманов ойлары Қ.Кемеңгерұлы еңбектерімен сабақтас.

жүктеу 27,18 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4