1 Задание на лабораторную работу

 

26 

оларды  қосу  болатынын  айту  керек  (кесінділер  қиылысқанша  ұзартылады 

немесе қысқартылады). Осы өлшемі нөлге тең қиықжиек үшін де  дұрыс. 

 

А.2.9 «Ручки» (Тұтқалар) көмегімен редакциялау. 

Тұтқалар  көмегімен  редакциялау  таңдалған  объектілердің  анықтаушы 

нүктелеріне    әрекет  жасау  арқылы  орындалады.  Сол  кезде  әрекет  тек  қана 

таңдалған объект түріне емес,  пайдаланушының қолданып отырған маркеріне 

де  байланысты.  

Тұтқалар көмегімен редакциялау келесі тәртіпте орындалады: 

а) өзгертуге жататын объект немесе бірнеше объект таңдалады (А.19,а-

суретті қараңыз); 

б) графикалық  курсорды  объекттің  қажетті  анықтаушы  нүктесіне 

(маркерге)  жақындатып,  курсор  оған  «жабысқанда»  тінтуірдің  сол  жақ 

батырмасын бір рет шырт еткізу керек (А.19,б–суретті қараңыз); 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А.19 сурет 

А.20 сурет 

Қиылысуға дейін  

ұзарту  

Кесіндінің шетін 

ұзарту және  

жылжыту 

Кесіндіні ортаңғы 

нүктенің артына 

жылжыту 

Радиусты қиылысуға 

дейін үлкейту 

 

27 

 

 

 

в)  әрекет орындалады – А.19,в суретте радиус үлкейтілген;

 

 

     г) таңдау объектіден алынады (керек болса). 

Тұтқалар  көмегімен  редакциялау  командасының  көптеген  қолдану 

жағдайлары бар, А.20-суретте кейбір мысалдар көрсетілген.

 

Команданы  қолданғанда  пернетақтадан  қосымша  мәлімет  берудің 

қажеті жоқ екенін айту керек.  

Команданы  қолданып,  «Растягивание»  (Созу),  «Перемещение» 

(Жылжыту),    «Поворот»  (Айналдыру),  «Масштаб»,  «Зеркало»  (Айна) 

командаларын  іске  қосу  болады.  Маркер  үстінен  бір  рет  шырт  еткізгенде 

аталған командаларының біріншісі енгізіледі («Растягивание»). Бірақ шеңбер 

центрі    маркерінен  шырт  еткізсе,  оның  орны  ауыстырылады,  квадрант 

маркерінен  шырт  еткізсе  –  радиусы  өзгертіледі  (А.21-суретті  қараңыз). 

Редакциялау нүктесі сол кезде қызыл түспен белгіленеді. 

 

 

Басқа командаға ауысу үшін команда жолына қарап отырып,  <Пробел>  

немесе    басу  керек.  Контекстілік  меню  бұл  жағдайда  екі  бөлімнен 

тұрады: ағымды команданы ауыстыру  және ағымды команданың опциялары. 

Объектілерді  топпен  редакциялауға  болады.  Ол  үшін      басып  тұрып,  

объект  тұтқаларын  шырт  еткізіп  белгілеу  керек,  содан  кейін  әдеттегідей 

редакциялау керек.  

 

А.2.10 «Разорвать», «Растянуть», «Увеличить» командалары. 

«Разорвать» 

(Объектіні 

бөліктерге 

бөлу) 

командасында 

жиі 

қолданылатын «Разорвать в точке» (Нүктеде бөлу) опциясы бар: команда бір 

бүтін  объектті    таңдалған  нүктеде  екі  бөлек  объектіге  бөледі.  Осыны 

қиықжиек  немесе  түйіндесу  жасау  кезінде    пайдаланады  (А.22-суретті 

қараңыз).  

«Растянуть»  (Созу)  командасы  контур  бөлігін  бір  бағытта  созу  үшін 

қолданылады.    А.23-суретте  контур  бөлігін  басқа  объектіге  (сызыққа)  дейін 

созу мысалы көрсетілген. Бұл команда жеке көп қолданылмайды, өйткені  ол  

 

А.21 сурет 

 

28 

Тұтқалар көмегімен редакциялау кезінде оңай іске қосылады. 

«Увеличить»  (Үлкейту)  командасы  объект  ұзындықтарын  немесе 

доғалардың  центрлік  бұрыштарын  өзгертуге  арналған.  Команданың  келесі 

опциялары  бар:  берілген  шамаға  өзгерту  (миллиметрмен);  салыстырмалы 

шамаға  өзгерту  (%);  динамикалық  өзгерту;  жалпы  ұзындықты  беру 

(миллиметрмен). 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А.3 Күрделі объектілермен жұмыс істеу  

 

А.3.1 Сызықтау. 

«Штриховка»  (Сызықтау)  командасы  тұйықталған  аймақты  реттелген 

өрнекпен  толтыру  үшін  қолданылады.  Сызықтауды  жасау  диалог  терезесі 

А.22 сурет 

А.23 сурет 

Созуға таңдалған 

элементтер 

Горизонталь бойымен созу 

Созудың нәтижесі 

 

29 

А.24-суретте көрсетілген.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

/ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А.25-суретте команданы қолдану тәртібі көрсетілген:  

а)  сызықтау үлгісін тізімнен таңдау керек (А.24,а –суретті қараңыз); 

б)  сызықтау 

параметрлерін 

беру 

керек 

(бұрышы мен масштабын); 

в)  сызықталатын  аймақтар  ішіндегі  нүктелер 

белгіленеді 

(«Указание 

точек» 

батырмасы). 

Аймақтарды 

таңдау 

нәтижесі 

А.25,а-суретте 

көрсетілген.  Таңдауды  аяқтаған  соң    басу 

керек  немесе  контекстілік  менюден  «Enter»  таңдау 

керек (А.26-суретті қараңыз); 

г)   қажет болса сызықтауды алдын ала қарауға 

болады. 

А.25 сурет 

А.24 сурет 

А.26 сурет