1 требования к структуре умк дисциплины

Өз-өзін бақылау сұрақтары:

Ұсынылатын әдебиет: 45, 46, 57

Дәріс сұрақтары:

2. Мультикапликаторларды пайдаланкдың базалық кезеңдері.

Баға мультипликаторы – бұл кәсіпорынның немесе акцияның нарықтық бағасы мен қаржы базасы арасындағы арақатынасты көрсететін коэффициент. Бағалық мультипликатордың қаржылық базасы кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижесін пайда, ақша легі, дивидендтік төлемдер, өнімді өткізуден түскен түсім т.б. көрсететін өлшеуіш болып табылады.

Мультипликаторды есептеу үшін келесідей әрекеттерді орындау қажет: Аналог ретінде таңдалған барлық компаниялар бойынша акция бағасын анықтау; нәтижесінде формуладағы алымның мәнін табамыз; Белгілі бір мерзімге немесе белгілі бір бағалау кезеңіне қржылық базаны есептеу (пайда, өнімді өткізуден түскен түсім, жеке активтердің құны және т.б.); оның нәтижесінде бөлгіштің шамасы анықталады. Мұнда бағалау күнінің алдыңғы акция бағасы алнады немесе акцияның орташа бағасы алынады. Бағалау практикасында мультипликатордың екі түрі қолданылады: интервалды және кезеңдік.

Интервалды мультипликаторға мыналар жатады: баға/пайда, баға/ақша легі, баға/дивидендтік төлемдер, баға/өнімді (қызметті) өткізуден түскен түсім.

Кезеңдік мультипликаторға мыналар жатады: баға/активтердің баланстық құны, баға/активтердің таза құны.

Баға/пайда және баға/ақша легі мультипликаторлары. Мультипликатор үшін қаржы базасы ретінде пайданың кез-келген көрсеткіші қолданылады. Салық салуға дейінгі пайда, салықтар мен пайыздарды төлеуге дейінгі пайда және т.б. Баға/ақша легі мультипликаторын қолданудың ең кең тараған жағдайы: пайданың аз мөлшері немесе шығындылық, кәсіпорынның негізгі қорларының нақты тиімді қызмет мерзімінің қаржылық есепте қабылданған амортизация мерзіміне сәйкессіздігі. Баға/дивиденд мультипликаторы. Бұл мультипликатор нақты төленген дивидендтер негізінде және потенциалды дивидендтік төлемдер негізінде есепетеледі. Потенциалды дивидендтер таза пайда пайызбен есептелген ұқсас кәсіпорындардың тобы бойынша төленетін дивидендтік төлемдер. Баға/өнімді (қызметті) өткізуден түскен түсім мультипликаторды. Бұл мультипликатор сирек қолданылады, негізінен басқа тәсілмен алынатын нәтижелердің дұрыстығын тексеру үшін пайдаланылады. Қызмет көрсету саласындағы кәсіпорындарды бағалау кезінде мультипликатор жақсы нәтиже береді.

Жеке және займдық қаржылардың түрлі арақатынастағы кәсіпорындарды бағалау процесі келесідей түрде жүзеге асырылады:

1. 
   Аналог-компания бойынша жеке капитал мен ұзақ мерзімді міндеттемелердің нарықтық құны ретінде инвестицияланған капитал есептелінеді.
   
2. 
   Инвестицияланған капиталдың аналог-кәсіпорынның қаржылық базасына қатынасы ретінде мультипликатор есептелінеді.
   
3. 
   Бағаланатын кәсіпорын бойынша инвестицияланатын капиталдың мөлшері анықталады: бағаланатын кәсіпорынның қаржылық базасы мультипликатордың мөлшеріне көбейтіледі;
   
4. 
   бағаланатын кәсіпорынның жеке капиталының құны инвестицияланған капитал мен бағаланатын компанияның ұзақ мерзімді міндеттемелерінің құны арасындағы айырма ретінде анықталады.
   

2. Баланстық құн мультикапликаторлары.

Ұсынылатын әдебиет: 55, 56
11 тақырып. Операциялық тұтқаның нәтижесі. Фирманың ағымдағы шығындарын басқару

Дәріс сұрақтары:

Бірінші белгісі запастағы бағалау мақсатындағы шығындар екі түрге бөлінеді.

1. 
   Өнімге жұмсалатын шығындар
   
2. 
   Кезең шығындары.
   

Кезең шығындарына өнімді өндіру кезеңдегі запастардың құнына қосылмайтын шығындар жатады. Оларға әкімшілік шығындар және өнімді өткізумен байланысты шығындар жатады.

Кезең шығындары

(өндірістік емес шығындары)

Өнімді өткізумен байланысты Әкімшілік шығындар шығындар

1. 
   комиссиялық 1. компанияны басқарумен байланысты
   
2. 
   жарнама шығындар
   
3. 
   өткізумен байланысты 2. әкімшілік аппараттың іс-сапарлық
   
4. 
   негізгі қорлардың амортизациясы шығындары
   
5. 
   транспорттық құралдардың 3. әкімшілік аппараттың амортизациясы
   
6. 
   амортизациясы
   
7. 
   дайын өнімді сақтау және жеткізумен
   
8. 
   байланысты шығындар
   

Шығындардың мінездемесі ― дегеніміз деңгейінің өзгеруіне байланысты шығындардың өзгеруі. Өзгермелі шығындар ― дегеніміз өндіріс көлемімен тікелей байланысты және өндіріс көлемі өзгерісіне тікелей пропорционалды түрде өзгеретін шығындар. Өзгермелі шығындарға шикізат, негізгі жұмысшылардың еңбекақысы және комиссиондық шығындар жатады. Өзгермелі шығындар өзінің құнын өнімнің құнынан бірден өткізеді. Тұрақты шығындар өнімнің құнына әр түрлі факторларға байланысты тозуына байланысты біртіндеп қосады. Тұрақты шығындар белгілі бір кезеңде өнім көлемінің өзгерісіне бірыңғай әсер етеді немесе өнімнің көлемі өскен сайын өнімнің бірлігіне тұрақты шығындар төмендейді. Тұрақты шығындарға амортизация, жалпы төлем, активтерді сақтандыру төлемі және әкімшілік шығындар жатады.

Өз-өзін бақылау сұрақтары:

1. 
   Операциялық тұтқа. Операциялык тұтқаның (DOL) күші.
   
2. 
   DOL және іскерлік тәуекел. DOL және іскерлік (операциялық) тәуекел.
   

Дәріс сұрақтары:

Қаржы тұтқасының нәтижесі – бұл соңғы төлемге қарамай, несиені қолданылуы кезінде меншікті капиталдың рентабельділікке көбеюі немесе артуы.

Қаржы тұтқасының 1/3 бөлігін салықты төлеу уақытын қойып, ал салық төлеу пайдасы 1 қойылымға кеміді.

1.Кәсіпорынның тек меншікті құралдарын пайдалануда, рентабельділіктің 2/3 бөлігі экономикалық рентабельділік болып табылады.

РСС = 2/3ЭР

2.Несие қолданылатын кәсіпорын, пайыздың қойылымға қарамай және пассив бөлігіндегі меншікті және қарыз құралдарынның байланысына қарамай, меншікті құралдардың рентабельділігін жоғарлатады немесе төмендетеді. Осыдан қаржы тұтқасының нәтижесі болып табылады.

РСС = 2/3ЭР + ЭФР

Орташа баға анықтау формуласы :

Орташа пайыздық қойылым есептемесі=(талдау кезіндегі барлық несиенің қаржылық жетіспеушілігі / анализдеу кезіндегі жалпы қарыз құралдары)*100%

Дифференциал – қарыз құралдары бойынша орташа есеп беру пайызымен активтердің экономикалық рентабельділігі арасындағы айырмашылық

( 1- пайыздың салықтық қойылымы).

2/3(ЭР - СРСП)- орташа есеп беру пайызы.

Қаржы тұтқасының иіні – қаржы тұтқасына әсер ету күшін көрсетеді. Қарыз құралдары мен меншік құралдары арасындағы байланыс.

Қаржы тұтқасының дәрежесі = 2/3 дифференциал * қаржы тұтқасының иені

Қаржы тұтқасының дәрежесін есептеудің 1-ші тәсілі:

ЭФР= (1- пайыздың салықтық қойылымы)*(ЭР * ЭРСП) * 3С/СС

Анықтама.

1. 
   Кәсіпорынның қаржы тұтқасының нәтижесін көтеру үшін, жаңа шеттен алып пайдалану тиімді. Бірақ бұлуақытта дифференциалға көп көңіл бөлу керек. Банктік қызметтер қаржы тұтқасының иенін көтеру үшін тәуекелге барған кезін немесе несиенің тауардың бағасын көтерумен қайтарып алу керек.
   
2. 
   Кридитордың тәуекелділігі дифференциалдың ұлғаюымен көрсетілген дифференциал көп болған сайын тәуекел аз және керісінше егер дифференциал аз болса, тәуекел көп.
   

2.Екінші концепция. Қаржылық тәуекел.

Жалпы қаржы тұтқасының былай пайымдауға болады. Таза пайданың әрбір жай акцияның ауысуын, осыдан қолданатын инвестицмяның нетто – нәтижеге ауысуымен көрсетуге болады. Бұл процент түрінде болады.

Американдық экономистердің ойынша:

Қаржы тұтқасының әсер етуші күші = таза пайданың акцияға ауысуы(%)

Инвестицияның қолданылуын

Нетто нәтижеге ауысуына(%)
Осыдан қорыта айтқанда: процент көп болса, және пайда аз болса, онда қаржы тұтқасы күші мен қаржылық тәуекел жоғары және көп болады.

Өз-өзін бақылау сұрақтары:

Ұсынылатын әдебиет: 5, 3, 4

Дәріс сұрақтары:

1. Дивиденттердің тәуелсіздігі теориясы. Дивидендтер және капитал өсімділігі табыстың айырмашылығына байланысты теория. Бұл теорияның негізін қалаған Мадельяни және Миллер. Бұл теория бойынша таңдап алынған дивиденттік саясат ағымдағы жіне болашақтағы кезеңде кәсіпорынның нарықтық бағасына да, меншік иелерінің жақсы тұрмысына да ешқандай әсер етпейді. Дивидентті төлеу саясаты фирма акциясының және капитал бағасына әсер етпейді. Өйткені бқл көрсеткіштер табыстың бөлінген саласына емес, қалыптасқан саласына тәуелді. Сондықтан дивиденттік инвестициялық жобаларды қаржыландыруға бағыттап, ал қарапайым акционерлерге қалдық принцип бойынша төленуі тиіс.

Мадельяни және Миллер позициясы өзінің теориясын бекіту кезінде төмндегі принциптерді қолданған:

• 
  Дивидендтер немесе капитал өсімділігі табысын анықтау кезінде салық ауыртпашылығын ескермеген;
  
• 
  Акция шығару немесе трансакция процесіндегі шығындарды ескермеу;
  
• 
  Дивидендтер және капитал өсімділік табысының айырмашылығының жоқтығы;
  
• 
  Инвестициялық саясат дивидендтік саясатынан тәуелсіз;
  
• 
  Инвесторлар және менеджерлер әрбір инвестицияның болашақтағы жағдайын анықтада бірдей ақпаратты қолданады.
  

Дивиденттік саясатты тәжірибе жүзінде қалай жүзеге асыратынын қарастырмас бұрын, теориялар жөніндегі біздің көзқарасымызға әсер ете алатын келесі мәселелерді қарастыру керек. Олар:

1. 
   Ақпараттық мазмұны жөніндегі гипотеза. - Модельяни мен Миллер көзқарасы бойынша, олар корпорация дивиденттерді қысқартады және егер болашақта неғұрлым жоғары әрі тұрақты табыс болжанбаса оларды көбейтпейтінін көрсетеді. Осылайша Модельяни мен Миллер көзқарасы бойынша дивидентті қалыпты деңгейінен арттыруы инвесторлар үшін фирма басшылығы болашақта жақсы табысты болжап отырғандығы туралы белгі болады. Керісінше, дивиденттерді төмендету – болашақтағы табыс аздығын көрсетеді.
   
2. 
   Клиентура эффектісі – Модильяни және Миллер инвестордың белгілі бір типі басқасынан кем емес, сондықтан клиентура эффектісінің болуы, бір дивидендтік саясат басқасынан жақсы деп айтуды білдірмейді деген.
   

Өз-өзін бақылау сұрақтары:

Ұсынылатын әдебиет: 10, 15, 20

Дәріс сұрақтары:

1. Дивидендтердің артықшылықшылығының үш теориясы.

2. Дивидендтердің тұрақтылығы

Осыған байланысты қаржылық менеджментте дивидендтік саясат, яғни меншік иесінің кәсіпорынның меншік капиталының ортақ сомасына қосқан үлесіне сәйкес оған төленетін табыс үлесіне қалыптастыру механизмі қолданылады.

Дивидендтік саясат – бұл тапқан пайданы дивидент түрінде төлеу немесе оларды фирма активі ретінде қалдыру жөнінде шешім қабылдау. Оның негізгі элементі бар;

1. 
   Белгілі бір уақыт аралығында орта есеппен табыстың қанша мөлшері төленуі тиіс? Бұл дивидендті төлеу коэффицентінің мақсатты мәні.
   
2. 
   Фирма дивиденттердің тұрақты өсуін қолдауы керек пе немесе жыл сайын ақшаға деген ішкі қажеттіліктеріне байланысты дивидент мөлшерін дивидент өзгертіп отыру керек пе?
   
3. 
   Фирма доллардың қандай мөлшерін дивидент түрінде төлеуі керек пе? Міне бұл сұрақтар дивидендтік саясатта шешіледі.
   

1. 
   Консервативті немесе керітартпа – дивиденттерді төлеуді қалдық саясаты, дивидентті төлемдердің тұрақты мөлшері саясаты.
   
2. 
   Орташа (компромисті) – дивидентті төлемдердің тұрақты минимум мөлшері, белгілі бір кезеңде үстеме мөлшері бар саясат – «экстрадивидент» саясаты
   
3. 
   Агрессивті – табысқа байланысты дивидентті төлемдердің тұрақты деңгейі саясаты, дивидентті төлемдердің мөлшерінің үнемі өсіп отыру саясаты.
   

1. 
   Дивиденттерді ақшалай төлеу.
   
2. 
   Акциялармен төлеу. Бұл болашақтағы капиталдың өсуіне бағдарланған акционерлерүшін пайдалы.
   
3. 
   Автоматты түрде инвестициялауды қайтару, яғни қолма – қол ақша алу немесе қосымша акцияға инвестициялау құқығы.
   
4. 
   Компания акциясын сатып алу, яғни дивиденттік қор сомасына фирма рыноктағы еркін айналымдағы акцияларды сатып алады.
   

Өз-өзін бақылау сұрақтары:

Ұсынылатын әдебиет: 3, 9, 10, 15, 20

Дәріс сұрақтары:

1. 
   Айналым активтеріне жалпы сипаттама. Өндіріс кезеңінде және қаржылық кезеңдердегі айналым активтерін басқару.
   

Кәсіпорындардың қысқа мерзімді стратегиясының орындалуына – жеткілікті айналым капиталының болуы, оны жоспарлау механизмі, толықтыру, тиімді пайдалануын талдау ерекше орын алады. Егер қысқа мерзімді операциялармен айналыспаса, онда ұзақ мерзімді қаржылық стратегия табыс әкелмейді.

Айналым капитал икемді активтер, ол кәсіпорынның ағымдағы жұмысын үзіліссіз қамтамасыз етеді және белгілі ретпен жаңартылады.

Бухгалтерлік есепте және есеп беруде айналым капиталы «айналым капитал» және «айналым қаражаты» терминімен берілген.

Қаржыгерлердің көзқарасы бойынша кәсіпорынның капиталы, ол өндіріске пайдалануға арналған және пайда әкеледі ( қосымша капитал немесе қосылған құн )

Айналым қоры және қаражаты өндірістің барлық қызметтеріне қатысатындықтан (ақшалай; өндіріс қоры; өндірістік шығындар; тауарлар) айналым капиталы да натуралдық-заттай түрінде көрсетіледі.

Айналым капиталының мынандай сатылары бар(стадия):

• 
  өндірістік саты
  
• 
  айналым саты.
  

• 
  Еңбек заттары ( шикі заттар, негізгі және қосалқы материялдар, жанар және жағар майлар);
  
• 
  Еңбек құралдары ( саймандар, инструменттер және т.б )
  
• 
  Аяқталмаған өндіріс ( еңбек заттары және еңбек құралдары )
  
• 
  Болашақ кезеңдегі шығындар.
  

• 
  дайын өнімдерге авансыланған, кәсіпорынның қаражаттары;
  
• 
  есеп айырысуда жүрген қаражаттар;
  
• 
  кәсіпорынның кассасындағы және есеп айырысу шотындағы қаражаттар.
  

Соныменен, кәсіпорынның бір мезгілде өндірістік айналым капиталына және айналымда жүрген айналым капиталы болуы керек

Кәсіпорынның айналым капиталы нақтылы сатып алу шығындармен (нақтылы өзіндік құнменен) бағаланады.

Белгілі бір мерзімге қорлардың құнын бағалау үшін бірнеше әдістер қолданылады:

• 
  Ағымдағы бағамен бағалау: қорлар өндірілген өнімдер шығыныменен бағаланады және есептен шығарылады, кезеңнің аяғындағы қалдық қорлар нақтылы өзіндік құнменен анықталады – бұл Лифо әдісі.
  
• 
  Нақтылы сатып алу бағасымен бағалау: қорлар - өндірілген өнімдер шығыны арқылы есептеліп шығарылады және бағаланады, ал кезеңнің аяғындағы қалдық қорлар соңғы сатып алумен байланысты нақтылы өзіндік құнмен анықталады – бұл Фифо әдісі.
  

Айналым активтерінің екі жақты экономикалық табиғаты бар. Бір жағынан ол, кәсіпорынның мүлігінің бір бөлігін көрсетсе (өндірістік қор, аяқталмаған есеп айырысу т.б) Басқа жағынан – ол кәсіпорынның үзіліссіз өндіріс қызметін қамтамасыз етуге айналым активін авансыланған капиталдың бір бөлігі.

Өз-өзін бақылау сұрақтары:

1.Қысқа мерзімді міндеттерді қамтамасыз ету.

2. Айналым активтерініңбюджетін жасау.

Ұсынылатын әдебиет: 53, 66, 70

Дәріс сұрақтары:

Кәсіпорынның қардылық-шаруашылық жұмысын сипаттаушы,ең маңызды түсініктерге жататындар келесілер:

1.Тауарларды сатудан түсім

2.Сатудан пайда

3.Ақша қаражаттарының түсімі (тауарларды сатудан түсім,аванс алу,кредиттер және заимдар алу,қаржылық салымдардан пайыздар және дивиденттер алу)

4.Ақша қаражаттарының шығысталуы және инвестициялануы

5.Таза ақша қаражатының түсуі (барлық ақша қаражаттарының түсуі мен төлемнің айырмашылығы).

Кәсіпорында ақша қаражаттарын басқару саясаты жасалынады,мұндай саясаттың нәтижесі келесідей:

• 
  банктегі шотта және кассада қажетті мөлшерде ақша қаражаттарының қалдығы болуы қажет
  
• 
  кәсіпорында сондай активтер және пассивтер балансының құрылымын қалыптастыру керек.Нәтижесінде оларкәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын,төлем қабілеттілігін жыл бойы қамтамасыз етеді.
  

Ақша қаражаты қаржылық экономикада ең дифициттік ресурс болып есептелінеді,кәсіпорынның табыстылығы көп жағдайларда оның басшыларының қабілеттілігіне ,ақша қаражаттарын тиімді пайдалануына байланысты.

Ақша ағымдарын басқару келесі шиеленістерді қамтиды:

• 
  ақша қаражаттарының қозғалымын есептеу
  
• 
  бар ақша ағымдарын талдау
  
• 
  ақша қаражаттары қозғалымы бюджетін жасау
  
• 
  ақша қаражаттары қозғалымының бюджеті
  

Қазақстан Республикасының көптеген кәсіпорындарында ағымдағы жұмыстар көптеген жағдайларда инвестициялық және қаржылық жұмыстар арқылы іске асырылып жатады.Мысалы,күрделі салымдарға бітпеген объектілерді салуға қаржы бөлінбейді.

Ұсынылатын әдебиет: 56, 67

Дәріс сұрақтары:

• 
  Несие
  
• 
  Акция шығару.
  

Қаржыландыру көздерінің құрамы мен құрылымына байланысты бірдей, екі компанияның меншікті капиталының рентабельділігі әр түрлі. Қаржы тұтқасының тиімділігі несиенің ақылылығына қарамастан несие арқылы өндірісті қаржыландыру кезінде анықталатын меншікті капиталдың рентабельділігінің өсімділігі қаржы тұтқасының тиімділігі ретінде анықталады. Кестені құрастыру нәтижесінде тек қана меншікті капиталды өндірістік процесте қолданған компания олардың рентабельділіктің деңгейі жалпы экономикалық рентабельділіктің 2/3 мөлшерінде қарастырылады, ал қарыз қаражатты пайдаланған компания меншікті және қарыз қаражатының қатынасымен проценттер ставкасының деңгейіне байланысты меншікті капиталды жоғарлату немесе төмендетуге мүмкіншілігі бар.

Қаржы тұтқасының тиімділігінің екі құрамдас бөлігі бар:

1. Дифференциал― дегеніміз активтердің экономикалық рентабельділігі және қарыз қаражат бойынша проценттің орташа есепті ставкасының айырмасы.

Қаржы тұтқасының иығы ― бұл көрсеткіш қаржы тұтқасының әсер ету деңгейін, әсер ету күшін көрсетеді. Бұл көрсеткіш қаржы қаражаттың меншікті капиталына қатынасы арқылы анықталады.

ПОЕС= несие шығын / несиенің жалпы сомасы * 100%

Дифференциал = 2/3 (АЭР―ПОЕС)

ҚТИ = Қарыз қаражат / меншікті капитал

ҚТТ = 2/3 (АЭР ―ПОЕС) * Қарыз қаражат / меншікті капитал

Өз-өзін бақылау сұрақтары:

1. Босалқы қорлармен байланысты шығындарды жіктеу.

2. Босалқы қорларды бағалау және есебі.

3. Босалқы қорларды басқару топтама тапсырысынын оңтайлы партиясының үлгісі Ұсынылатын әдебиет: 47, 59, 60

18 Тақырып. Дебиторлық берешектерді басқару
Дәріс сұрақтары:

1. Кредиттік саясат. Кредит кезеңі мен кредит қабілеттігі стандарттарын аныктау.

2. Дебиторлармен жұмыс істеу саясаты.
Шаруашылық тәжірбиеде айналым құралдары өндірістік айналым қорлары және айналыс қорлары ретінде болады.

Өндірістік айналым қорларына шикізат, материалдар, болашақ кезеңдегі шығындар, құралжабдықтар, аяқталмаған өндіріс жатады.

Айналым қорларының айналымдылығы –дайын өнім, ақшалай қаражаттар, дебиторлық қарыздар, т.б жатады.

Айналым құралдары негізгі капиталға (Д) салынған ақшадан басталып, өткізілген өнімнен (Д1) түскен ақшамен аяқталады.

Айналым құралдарының екі құрамдас бөлігі өндірістік процестерде әр түрлі қызмет етеді. Өндірістік айналым қорлары өндіріс процесін қамтамасыз етеді және де жалпы құрылымында 70-80% -ға дейін құрайды. Айналыс қорлары өтім ортасымен, ақша қаражаттарын құрумен, есеп айырусылармен (30% дан 50% дейін ) байланысты.
Өндірістік қорлардың құрылу принциптері:

• 
  өндірістік қорлар бойынша нақты мөлшерлерін анықтау;
  
• 
  ағымдағы қорларға қызмет ету кезіндегі минимум шығындарды қолдану;
  
• 
  жылдық айналымға қорларды жүйелі қатыстыру;
  
• 
  инфляция жағдайында өнімнің өзіндік құны бойынша запастардың нақты көрінуі.
  

Инфляция жағдайында запастарды есептеу тәжірбиесі іске асырылады.

1. 
   ФИФО әдісі кезінде запастардың құны өнімді алғашқы сатып алынған бағасымен есептелінеді. Сондықтан өнімнің өзіндік құны біршама азяады, ал табыс көбейеді.
   
2. 
   ЛИФО әдісі кезінде соңғы сатылымның бағасы бойынша запастарды алып тастайды. Бұл әдіс нақты бағаны анықтауға мүмкіндік береді де өзіндік құны өсіп, пайда төмендейді.
   

• 
  дебиторлық қарыздың көлемі мен айналым активтерінің жалпы сомасындағы салыстырмалы салмағын бағалау қажет;
  
• 
  дебиторлық қарыздардың орташа өтелу кезеңін есептеу қажет.
  

Өз-өзін бақылау сұрақтары:

Ұсынылатын әдебиет: 58,62, 72

1. Қаржылық мнеджердің рөлі және мақсаты мен міндеттері.

2. Қаржы менеджментінің казіргі теориясының даму кезеңдері.

3. Ұзақ мерзімді сипаттағы (стратегия) қаржылық шешімдер.

4. Қысқа мерзімді сипаттағы (тактика) қаржылық шешімдер.

5. Қаржылық жоспарлау және бақылау қаржы менеджментінің негізгі функциялары ретінде.

6. Категорияларды анықтау: активтер, міндеттемелер, капитал, табыстар, шығыстар, қаржы кұралдары және тәуекелдер, бағалау әдістері, капитал тұжырымдамасы.

7. Ақшаның уақытша құны, тәуекелдік активтердің кұны.

8. Қаржылық менеджментінің теориясы мен практикасында колданылатын негізгі көрсеткіштер.

Тапсыру мерзімі: 1 апта
2 тақырып. Тәуекел және табыстылық. Корпорациялық тәуекелдерді басқару

1. Тәуекелдікті өлшеу және анықтамасы. Ықтималдылықты және күтілген табыстылықты бөлу.

2. Автономдық (жалпы) тәуекелдікті нарықтық тәуекелдікпен салыстыру.

3. Автономдық тәуекелдікті талдау: оқшаулау қаралатын активтер.

4. Нарықтық тәуекелдікті талдау: портфельге қатысты активтер.

5. Тиімді портфельдер. Инвесторлардың қалауының ауытқымасы. Оңтайлы портфелді тандау.

1. Акциялар және облигацияларды бағалау. Дисконтталған ақша ағыны.

2. САРМ - қаржы активтерін бағалау моделі.

3. Капитал нарығының сызығы. -коэффициенттің тұжырымдамасы.

4. Баламалы теориялар. Баға белгілеу төрелігі теориясы.

5. Опциондарға баға белгілеу теориясы.

Тапсыру мерзімі: 3 апта
4 тақырып. Капиталдың кұны

1. Капиталдың құны. Капиталдың құрамдас бөліктері және олардың кұны.

2. «Қарыз капиталы» деректемесінің құны.

3. «Артықшылықты акциялар» деректемесінің құны.

4. «Бөлінбеген пайда» деректемесінің құнын бағалау әдістері.

5. «Жаңа акциялар шығару» деректемесінің құны.

Тапсыру мерзімі: 4 апта
5 тақырып. Инвестициялық жобаларды талдау әдістері. Жоба тәуекелін талдау

1. Қаржы салымдар бюджетін қалыптастыру.

2. Күрделі жұмсалым бюджетін қалыптастыру кезінде шешімдер қабылдау критерийлері.

3. Критерийлерді салыстыру. Болашақ шығындардың келтірілген құны.

4. Ішкі фирмалық немесе корпорациялық тәуекел.

5. Жобаның автономдық (жекелеген) тәуекелі. Нарықтық тәуекел.

Тапсыру мерзімі: 5 апта
6 тақырып. Инвестициялық жобаның ақша ағындарын болжамдау. Күрделі қаржы бюджетін оңтайландыру

1. Ақша ағындарын бағалау. Релевантты ақша ағындарын анықтау.

2. Капиталдың таза айналымының өзгерісі.

3. Мақсатқа сай орнына қолдануды талдау. Ақша ағындарының сапырылыстығын бағалау.

4. Теңсіздік мерзімінде әрекет жасаушы жобалауды бағалау.

5. МСС и IOS графиктерінің бірлескен талдауы.

Тапсыру мерзімі: 6 апта

7 тақырып. Ұзақ мерзімді қаржылық жоспарлау

1. Стратегиялық және жедел жоспарлар. Қаржылық жоспар.

2. Сату көлемі көрсеткіштеріне баланысты үйлесімдік әдіс негізінде каржылық жоспарлау.

3. Сырттан қаржыландыру кажеттігі деңгейін анықтаушы факторлар.

4. Қолайлы өсу қарқыны.

5. Болжаудың басқадай әдістері.

Тапсыру мерзімі: 7 апта
8 тақырып. Компанияның құны және құндылыққа-бағдарланған менеджмент

1. Корпорацияларды бағалау моделі. Операцияның құнын бағалау.

2. Дивиденттердің өсуі және корпорациялық бағалау моделдерін салыстыру.

3. Құндылыққа-бағдарланған менеджменттің тәжірибесі.

4. Менеджерлерді «қазуды» болдырмау туралы шаралар.

5. Корпорациялық басқару және акциорнерлердің әл-ауқаты.

Тапсыру мерзімі: 8 апта
9 тақырып. Мультипликаторларды пайдалану арқылы компанияның құнын басқару

1. Мультикапликаторлар және құнының мағынасын стандарттау.

2. Мультикапликаторларды пайдаланкдың базалық кезеңдері.

3. DCF-моделі негізінде және мультикапликаторларды пайдалану арқылы алынған құнды келісу.

4. «Баға/пайда» және PEG мультикапликаторлары.

5. Q Тобин мультикапликаторлары.

Тапсыру мерзімі: 9 апта
10 тақырып. Операциялық тұтқаның нәтижесі. Фирманың ағымдағы шығындарын басқару. Қаржылық тұтқасының нәтижесі. Қарыз қаражаттарын тарту саясаты

1. Шығындардын жіктеу.

2. Залалсыздықты талдау, заласыздық графигі.

3. Операциялық тұтқа.

4. Операциялык тұтқаның (DOL) күші.

5. DOL және залалсыздық нүктесі.

6. Қаржылық тұтқа. Талғаусыздық нүкте.

7. (DFL) Қаржы тұтқасының күші. DFL және қаржылық тәуекел.

Тапсыру мерзімі: 10 апта
11 тақырып. Капитал құрылымының теориясы: Модильяни-Миллер моделдері, ымыралы моделдер. Дивидендтік саясатты басқару

1. Капитал құрылымы теориясы: Модильяни-Миллер моделдері.

2. Нарықтық тәуекел контекстіндегі өндірістік және қаржылык тәуекелдер.

3. Модильяни-Миллер моделі мен Миллер моделін сынау.

4. Ымыралы моделдер.

5. Капиталдың оңтайлы құрылымы.

6. Дивидендттер немесе инвестордың қалауы бойынша капиталдың өсімінен табыс.

7. Дивидендтердің артықшылықшылығының үш теориясы.

Тапсыру мерзімі: 11 апта
12 тақырып. Айналым активтері мен қысқа мерзімді міңдеттемелерді басқару

1. Өтімділік. Айналым қаражаттарын қаржыландырудың сыртқы деректемелеріне қажеттілік.

2. Ақша қаражаттарының айналымдығы.

3. Қысқа мерзімді қаржыландырудың артықшылықтары мен кемшілікгері.

4. Қысқа мерзімді қаржыландырудың көздері.

5. Қысқа мерзімді кредиттерді қамтамасыз ету.

Тапсыру мерзімі: 12 апта
13 тақырып. Ақша қаражаттарын басқару

1. Ақша қаражаттарының бюджеті.

2. Ақша қаражаттарының мақсатты қалдығын анықтау.

3. Ақша қаражаттарын басқарудың әдістері.

4. Ақша қаражаттарын басқару жүйесінің тиімділігін бағалау.

5. Бағалы қағаздарды басқару.

Тапсыру мерзімі: 13 апта
14 тақырып. Босалқы қорларды басқару

1. Босалқы қорларды басқару процесінде қабылданатын негізгі шешімдер.

2. Босалқы қорларды бағалау және есебін жүргізу.

3. Босалқы қорларды тапсырысының оңтайлы партиясының үлгісі.

1. Дебиторлармен жұмыс істеу саясаты.

2. Кредит кезеңі мен кредит қабілеттігі стандарттарын анықтау.

3. Келісілген мерзімдегі төлемнен шегерім.

Зерделеу объектісі компания қаржысын, инвестициялық ресурстарды зерделеу, бағалы қағаздар портфелін басқару жөніндегі қызмет және бизнестің табыстылығын бағалау болып табылады.

Бұл курстың пәні нарықтық экономика жағдайларында кәсіпорындарды қаржылық басқарудың негізгі қағидаттары мен әдістері болып табылады. Қаржылық талдау мен қаржылық жоспарлаудың әдістері; капиталды қаржыландыру көздерін және капиталдың құрылымын таңдау амалдары; қысқа мерзімді қаржылық басқару; инвестициялық шешімдер қабылдаудың әдістері, корпоративтік тәуекелдерді басқарудың амалдары зерделенеді.

Бұл курстың мақсаты мемлекеттік білімділік стандартпен жұмыс берушінің талаптарына сәйкес қаржылық менеджмент салаларына жеткілікті дәрежеде білімді меңгеретін, кәсіби қызметті орындап, жүргізетін іскерлік пен машықты мамандарды даярлау болып табылады. Қаржылық менеджменттің теориясы мен практикасының өзара іс-әрекетінің мәнділік негіздерін, қаржыны басқарудың қажеттілігін, оның дәстүрлі және арнаулы функцияларының мазмұнын қазіргі жағдайда бұл басқарудың рөлі мен маңызын ашу қажет.

Пәнді игеру үшін, оның іс жүзінде қолданылатындығында көңіл аударған жөн, қашан және қай жерде зерделенген теориялық ережелер және практикалық дағдылар болашақ практикалық қызметте қолданылуы мүмкін екендігін көрсеткен жөн. Берілген материалдар студенттерге түсінікті түрде жүргізілу тиіс, терминлер жиынтығы бірлігінің қолданылуы мемлекеттік стандартқа сәйкес болу керек. Пәнді баяндауда ҚР заңдылық және нормативтік актілерін, сондай-ақ министрліктер және ведомостволардың нұсқалық материалдарын пайдаланған жөн.

9. Курстық жұмысты орындау үшін әдістемелік нұсқау

1. 
   Қолдану аймағы
   

2. 
   Жалпы ереже
   

2.2 Курстық жұмыс жазудың мақсаты иаңдалған тақырып бойынша мақсатты бағытталған және терең зерттеу болып табылады. Курстық жұмысты орындаудағы міндеттер шеңбері келесідей:

• 
  мамандық бойынша теориялық білімді жүйелеу, бекіту және кеңейту;
  
• 
  әдеби көздермен, әдістемелік, нұсқаулық анықтамалық-нормативтік және басқа материалдармен жұмысты дағдыны бекіту;
  
• 
  нақты экономикалық көрсеткіштер, басқару әрекеттері бойынша ғылыми негізделген қорытындылармен ұсыныстарды дұрыс құрастырып және жалпыланған материалдарды белгіленген кезектілікте қалыптастыра білу;
  

Олардың ең бастысы:

1. 
   Тақырыпты таңдау
   
2. 
   Қажетті әдебиеттерді оқу және іздеу
   
3. 
   Жұмыстың жоспарын жасау
   
4. 
   Жұмысты дайындау және жазбаша түсіндіру
   

1. 
   мәселеге қызығушылық
   
2. 
   бұл мәселе бойынша ақпараттың болуы
   
3. 
   алынған ақпараттық мәліметтерді сапалы жалпылауға, жүйелеуге мүмкіндік беретін объективті және субъективті қырлары
   

Курстық жұмыстың жоспарын жасау және жұмыстың әдебиетін безендіру студенттің өзімен жүргізіледі. Жұмыстың дұрыс құрастырылған жоспары студенттің тақырыпты толық түсінгендігінің нәтижесі болып есептеледі және берілген сұрақтардың ішкі байланысын білдіреді, керек кезде жетекші тарапынан кеңес алуға мүмкіндік алады.

Курстық жұмысты дайындау және жазу барысында студенттер арнайы және кезеңдік әдебиеттерді терең оқиды, теориялық материалдарды шығармашылық қолдануға үйренеді және оның негізінде ғылыми негізделген қорытынды жасайды. Мұның барлығы ғылыми зерттеу және тәжірибелік жалпылау дағдыларын иемденуге, сонымен қатар таңдалған тақырыптың мазмұнын өз бетімен жазбаша түсіндіруге көмектеседі.

2.6 Тақырыптың мазмұнын құрастырылған жоспарға сәйкес логикалық кезектілікте ашу қажет. Бұл кезде материалдың үстүрт түсініктемені, жалпы фразаларды кітап анықтамаларын, өйткені ол курстық жұмысты орындауға өз бетімен және шығармашылық сипатты бейнелемейді және оның сапасын төмендетеді. Жұмыстың мәтінін құрастыра отырып жеке ережелермен шектелуге болмайды: әрбір мәтін нақты материалдармен бекітілуі қажет.

3. 
   Курстық жұмыстың құрылымы
   

Курстық жұмыстың құрылымдық элементтері:

• 
  титулдық бет;
  
• 
  курстық жұмыс жоспары;
  
• 
  кіріспе;
  
• 
  негізгі бөлім;
  
• 
  қорытынды;
  
• 
  қолданылған әдебиеттер тізімі
  

4. 
   Курстық жұмыстың құрылымдық элементтеріне қойылатын талаптар
   

Титулдық бет курстық жұмыстың ең бірінші беті болып табылады және құжатты өңдеу мен іздеу үшін қажетті ақпараттың көзі болады және А қосымшасына сәйкес безендіріледі.

Титулдық бет курстық жұмыстың жалпы санына кіреді. Титулдық беттің номері қойылмайды.

4.2 Курстық жұмыс жоспары

Курстық жұмыс жоспарына кіріспе, реттік номер және барлық бөлімдер мен параграфтар аталуы, қорытынды, жұмыстың құрылымдық элеметтерінен басталатын беттері номерленген әдебиеттер тізімі кіреді.

4.3 Кіріспе (1-2 бет)

Кіріспе таңдалған тақырып өзектілігі, зерттеудің мақсаттары мен міндеттері, зерттеудің объектісі мен пәні, курстық жұмыс құрылымы көрсетіледі.

4.4 Негізгі бөлім (17-20)

Курстық жұмыстық жұмыстың негізгі бөлімі орындалған жұмыстың әдістері мен негізгі нәтижелері, мәселенің мәні мен құрамы бейнелейтін мәліметтерден тұрады. Жұмыстың негізгі бөлімі мәтін түрінде, мәтін және кесте түрінде беріледі.

Курстық жұмыстың негізгі бөлімін бөлімдерге (2-3 бөлім) және параграфтарға бөлуге болады.Әрбір параграф аяқталған ақпараттан тұру қажет.

4.5 Қорытынды (2-3 бет)

Қорытынды берілген сұрақ және мәселені зерттеудің қысқаша шешімдер мен жалпы нәтижелерден тұрады.

4.6 Қолданылған әдебиеттер тізімі

Тізім курстық жұмысты жазу кезіндегі қолданылған әдебиеттер туралы мәліметтерден тұрады. Қолданылған әдебиеттерді жасауда келесі белгіленген кезектілікті ұстану керек:

• 
  заңды және нормативтік актілер:
  
• 
  жалпы теориалық және экономикалық әдебиеттер:
  
• 
  статистикалық мәліметтер көздері:
  
• 
  кезеңдік әдебиеттер;
  
• 
  ведомстволық әдістемелік материалдар;
  

Курстық жұмыстың мәтіні осы әдістемелік нұсқау талаптарына сәйкес орындалады.

5.1 Курстық жұмыстың мәтіні және қосылған суреттер,кестелер беті А4 форматына сәйкес болу керек. Жұмысты компьютерде теру интервалы біржолдық қашықтықта ақ қағазға ЭВМ (редактор Microsoft Winword версия 6,0 және жоғары, кегель № 14 «Times» типіндегі шрифт) баспа және графика құрылғысын қолдану арқылы орындалады.

5.2 Курстық жұмыстың мәтінін келесі өлшемдерді сақтай отырып теру керек: сол - 30 мм, оң - 10 мм, жоғары – 20 мм, төмен – 20 мм.

Арнайы терминдер, формулаларға көңіл бөлу үшін, әртүрлі шрифттерді қолданып компьютерлік мүмкіндіктерді қолдануға болады.

Курстық жұмысты орындау кезінде бірдей толықтылық, нақты, анық бейнені сақтау керек.

5.3 Курстық жұмыстың құрылымдық элементтерінің атауы. «Мазмұны», «Кіріспе», «Қорытынды», «Қолданылған әдебиеттер тізімі» жұмыстың құрылымдық элементтері болып табылады.

Курстық жұмысты атаулардан тұратын бөлімдерге тарауларға бөлу керек. Атаулар нақты және қысқаша бөлімдер мен параграфтың мзмұнын бейнелеу керек.

Бөлімдер мен параграфтардың атауларын астын сызбай, соңынан нүкте қоймай жолдың ортасынан жазба әріптермен теріледі.

Егер атаулар бірнеше сөйлемдерден тұрса, онда нүктемен ажыратады.

Атауларды сөзді буынға бөлуге болмайды.. әрбір бөлімді жаңа беттен бастаған жөн.

5.4 Курстық жұмыстың беттерін араб сандарымен номірлеген жөн. Беттің номері ортасынан төменнен нүкте ойылмай қойылады. Кіріспе мен қорытынды нөмірленбейді.

Курстық жұмыстың бөлімдері араб сандарымен нүктесіз бейнеленген және абзацтық кейіндетумен жазылған барлық құжат шегінде рет номеріне ие болу керек. Параграф әрбір бөлімнің шеңберінде номерденуі тиіс. Параграф номері бөлім және параграфтан тұратын номерден құрылады, олар нүктемен ажыратылады. Бөлімнің соңында нүкте қойылмайды. Мысалы: 2.1 /Екінші бөлімнің бірінші параграфы/

5.5 Мәтіннің соңында иллюстрацияны (сызбалар, сызулар, графиктер, диаграммалар) орналастырған жөн, оны алғашқыда қарастырады, немесе келесі бетте бейнелейді.

Иллюстрация компьютер арқылы әртүрлі түсте бейнеленеді. Әрбір иллюстрацияда нұсқа болу керек.

Қажет жағдайда олар атауға және анықтамалық мәліметтерге ие болады. «Сурет» сөзі және оның атауы жолдың ортасында анықтамалық мәліметтен кейін орналасады.

Иллюстрацияны араб сандарымен рет номерімен курстық жұмыс шеңберінде номерленуі тиіс.

5.6 Кестелер. Сандық мәлімет кесте түрінде рәсімделеді. Кестені мәтіннен кейін орналастырады. Кестені араб санымен рет номерімен курстық жұмыс шеңберінде номерленуі керек. Кестенің атауын кестенің үстіне сол жағынан сызықша арқылы оның номерімен бір жолда орналастырады. Кестенің атауы оның мазмұны мен сәйкес келу керек. әрбір кестеге ссылка болу керек. Ссылка кезінде номері көрсетілген «Кесте» жазылу керек.

Кестенің бағанасы мен жолының атауы жазба әріппен жекеше түрде, ал бағана аталымы- кішкентай әріппен жазылады, егер олар бір сөйлемді құраса, немесе жазба әріптен құралса, егер олар өзіндік мағынасы болса. Кестені рәсімдеу В қосымшасында көрсетілген.

5.7 Формулаларды мәтіннен кейін арнайы жолда ерекшеленуі тиіс. әрбір формуладан кейін жоғарыдан және төменнен бір жолдан кем емес орын қалдырылады. Формулаларды араб санымен дөгелек жақшамен жолдың оң шетінен курстық жұмыс бойынша рет номерімен номерленуі керек.

5.8 Сілтемелер әдебиеттердің тізімі бойынша рет номерімен 2 жағынан квадрат тәрізді жақшамен курстық жұмыстың мәтіні бойынша көрсетілуі керек.

5.9 Жұмыстың ең соңғы бетінде студенттің қолы қойылады және курстық жұмысты орындау күні жазылады.

Курстық жұмыс кафедраға арнайы журналға тіркеу және жетекшінің келесі сын пікір беру үшін ұсынылады. Сын-пікірде студенттің курстық жұмысын орындау сапасын бағалау және қорғауға жіберілу туралы шешім беріледі. Жұмыста ескертулер, кемшіліктер, түзетулер, толықтырулар жасалады.

Қорғауға жіберілмеген жұмыс, қайта өңделеді және қайта ұсынылады. Ақырғы бағалау жұмысты ауызша қорғау үрдісінде қойылады.

Курстық жұмысты қорғау күні мен уақыты емтихан сессиясының графигіне сәйкес бекітіледі.

Курстық жұмысты қорғаған соң студент жиынтық емтиханға жіберіледі.

Студент курстық жұмысты орындау барысында және ескерту кезінде кеңес беріледі.

«ҚАРЖЫ» КАФЕДРАСЫ

№ ______

«___» _______________201__ж

мамандық атауы

аты-жөні

Ғылыми жетекші:

ғылыми дәрежесі

аты-жөні

_______________________ ___________________ (қорғауға жіберілді) (баға)

«___» _____________201__ж «___» ____________201__ж

(жетекшінің қолы) (жетекшінің қолы)

1. 
   Брейли Р, Майерс С. Принципы корпоративных финансов: Пер. с англ-М.: ЗАО «Олимп - Бизнес», 2003
   
2. 
   Бригхем Ю., Гапенски Л., Финансовый менеджмент. В 2х т.: Пер. С англ./ Под ред. В.В. Ковалева – СПб: Экономическая школа, 2004
   
3. 
   Бригхем Ю., Эрхардт М. Финансовый менеджмент. 10-е изд. Пер. с англ./ Под ред. Е.А. Дорофеева – СПб: Питер, 2005. – 960с.
   
4. 
   Бланк И.А. Концептуальные основы финансового менеджмента. – Киев: Эльга Ника-Центр, 2003г. – 447
   
5. 
   Дж. Ван Хорн. Основы управления финансами. – М.: 2000-799с.
   
6. 
   Ковалев В.В Основы теории финансового менеджмента. – М.: Проспект, 2007г – 518с.
   
7. 
   С. Росс и др. Основы корпоративных финансов. Пер. с англ.-М.: Лаборатория Базовых Знаний, 2001.-720с.
   
8. 
   Ченг Ф. Ли, Джозеф И. Финнерти. Финансы корпораций: теория, методы и практика. Пер. с англ. – М.: ИНФРА-М, 2000. – 686 с.
   
9. 
   Шарп У., .Александер Г., Бэйли Дж. Инвестиции: Пер. с англ. – М.: ИНФРА-М, 2003. – 1028 с.
   
10. 
    Шим Дж. К., Сигел Дж. Г. Финансовой менеджмент. – М.: Филинь,1996. – 395с.
    
11. 
    Друри К. Управленческий и производственный учет. Пер. с англ. – М.: ЮНИТИ- ДАНА, 2003. – 1071 С.
    
12. 
    Eugene F.Brigham & Michael С. Ehrhardt. Financial Management: Theory and Practice, 11^th edition, 2008
    
13. 
    Мадиярова Э.С., Сүйеубаева С.Н. Қаржылық менеджмент: Оқу құралы.- Алматы: Экономика, 2009. – 262 бет.
    

1. 
   Аль –Пари
   
2. 
   Банки Казахстана
   
3. 
   Вестник Евразийского гуманитарного института
   
4. 
   Вестник Инженерной академии Республики Казахстан
   
5. 
   Вестник Казахского националбного университета им. Аль – Фараби. Серия экономическая
   
6. 
   Вестник Казахского экономического университета им. Т. Рыскулова
   
7. 
   Вестник Карагандинского государственного университета им. Е.А. Букетова. Серия экономика и право.
   
8. 
   Вестник науки Казахского аграрного университета им. С. Сейфуллина
   
9. 
   Вестник университета «Туран»
   
10. 
    Каржы-Каражат – Финансы Казахстана
    
11. 
    Саясат
    
12. 
    Транзитная экономика.
    
13. 
    Труд в Казахстане: проблемы, факты, комментарии.
    
14. 
    Экономика и статистика
    

1. 
   Брихгем Ю., Хьюстон Дж. Финансовый менеджмент. Экспресс-курс. 4-е изд. Пер. с англ. - СПб: Питер, 2007.
   
2. 
   Кириченко Т.В. Финансовый менеджмент: Учебное пособие / Под ред. Комзолова А.А. – М:
   
3. 
   Галицкая С.В. Финансовый менеджмент. Финансовый анализ. Финансы предприятий: Учебное пособие – М.: ЭКСМО,2009
   
4. 
   А.К. Тургулова Теория и практика финансового менеджмента в Казахстане. Монография. Алматы: 2006-304 с
   
5. 
   Б. Сапарова Финансовый менеджмент Учебное пособие Под общ. ред. Академии НАН РК, д. э.н., профессор У.Баймуратова
   

2. 
   www.cfa.org
   
3. 
   www.fma.org
   
4. 
   web.worldbank.org
   
5. 
   www.cfainstitute.org
   
6. 
   www.damodaran.com
   

1. Компаниядағы қаржы менеджментінің ұйымдық құрылымы

2. Тәуекелдердің түрлері және қаржы менеджментінде тәуекелдерді басқару

3. Тәуекел деңгейін бағалау және төмендету әдістері.

4. Қаржылық коэффициенттерді қолдану арқылы компанияның қаржы жағдайын талдау.

5. Компания капиталыпың құрамы мен құрылымын онтайландыру,

6. Капиталға жұмсалатын шығындар және оларды бағалау әдістері.

7. Қаржылық леверидж және оның қаржы менеджментіндегі рөлі.

8. Қаржы тұтқасынын нәтижесі (нақтылы мысалда).

9. Капиталды өсірудің негізгі әдістері

10. Өндірістік левериджді бағалау.

11. Компанияның каржы тұрақтылығынын және босалқы корын есептеу.

12. Өндірістік тұтқаның нәтижесі.

13. Компаниядағы дивидендтік саясатты басқару.

14. Қаржыландырудың үзақ мерзімді көздерін басқаруды жетілдіру.

15. Қаржыландырудын қыска мерзімді көздерін басқаруды жетілдіру

16. Компанияның қызметін қаржыландыруда қаржылық лизингті паидалану.

17. Компания активтерінің құрамын мен құрылымын оңтайландыру.

18. Айналымнан тыс активтерді басқару саясаты.

12. Күрделі жұмсалымдардың бюджетін қалыптастыру.

20. Компанияның инвестициялық стратегиясын қалыптастыру.

21. Нақтылы инвестициялык жобаларды бағалау (нақтылы мысал негізінде).

22. Күрделі жұмсалымдардың тиімділігін талдау (нақтылы мысал негізінде)

23. Компанияның инвестициялык портфелін қалыптастыру тетігі.

24. Инновациялық инвестицияларды басқару ерекшеліктері.

25. Қор рыногының жекелеген құралдарының инвестициялық сапасына сипаттама.

26. Қаржылық инвестициялар портфелін қалыптастыру және бағалау.

27. Бағалы қағаздардың инвестициялық сапасы портфельдік инвестициялаудың объектісі ретінде.

28. Компанияның өндірістік босалқы қорларын басқаруды жетілдіру.

29. Компанияның ақша қаражаттарын басқаруды жетілдіру.

30. Компанияның дебиторлық берешегін басқаруды жетілдіру,

31. Компаниядағы айналым капиталын бағалау.

32. Компаниядағы айналым қаражатының құрамы мен кұрылымын оңтайландыру.

33. Компанияның ақша ағындарын басқару.

34. Компанияның ақша ағындарын оңтайландыру әдістері.

35. Ақша ағындарын жоспарлау.

36. Ішкі фирмалық қаржылық жоспарлау жүйесін талдау.

37. Компанияның қаржылық жағдайын болжау.

38. Дәрменсіз компанияны басқару ерекшеліктері

39. Инфляция жағдайында компанияны басқару ерекшеліктері.

40. Корпоративтік облигациялар ҚР-да қаржыландыру көзі ретінде

41. Базалық қаржы активтеріне баға белгілеу үлгілері: ҚР капитал рыногында қолдану шарттары.

42. САРМ үлгісін эмпирикалық зерттеу.

43. Корпоративтік басқару, инвестициялық тәуекелдер және компанияның құнын зерттеу және практикалық тәжірибе.

44. Корпорация капиталының кұрылымьн жоспарлау.

45. Корпоративтік инвестициялық саясатты жасауда нақтылы опциондар әдісін пайдалану: қазақстандық компанияларда қолдану мүмкіндіктері.

46. Тәуекелдің корпоративтік борышты бағалауда опциондарды қолдану.

47. Капиталдың күрделі құрылымы бар корпорацияның капиталына жұмсалатын шығындарды талдау.

48. Қазақстандық өнеркәсіптік корпорациялардың қаржыландыру саясаты

49. Қазақстандық өнеркәсіптік корпорациялардың инвестициялық саясаты

50. Дивидендтік саясаттың үлгілері: халықаралық зерттеудер және отандық капитал рыногында қолдану мүмкіндіктері.

51. Корпорациялардың қосылу және жұтылу себептері: халықаралық зерттеулер.

52. Банкроттық корпорацияны қайта құрудың әдісі ретінде

53. Қосылу мен жұтылуды қаржыландыру

54. Компанияның қаржылық тұрақсыздығын және банкроттығын болжау үлгілері: қазақстанның капитал рыногында пайдалану мүмкіндіктері

55. Жоба талдауы кезінде экономикалық пайда әдісін қолдану

56. Экономикалық пайданың қызметкерлердің ынталандыруына әсерін зерттеу

57. Ұлт аралық корпорациялардағы қаржы менеджменті (қаржы менеджментінің халықаралық аспектілері).

58. Қоспалы қаржыландыру: артықшылықты акциялар, варранттар және айырбасталымды бағалы қағаздар.

59. Капитал құрылымының теориясы: Модильяни-Миллер үлгісі; ымыралық модельдер.

60. Қаржы тұткасының нәтижесі. Қарыз каражатының тарату саясаты.

61. Операциялық тұтқаның нәтижесі.

62. Фирмалардың ағымдағы шығындарын басқару.

63. Капитал салымдарын таңдау критериилері.

64. Күрделі жұмсалымдар бюджетін оңтайландыру.

10. Студентің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулар
Тақырып 1. Қаржылық менеджментінің мақсаты және міндеттері

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға сәйкес төмендегі сұрақтарға жауап беріңіздер:

1. 
   Келесі авторлармен берілген қаржы менеджменті ұғымына оның міндеттері мен мақсаттарына анықта-ма беріңіз: Стоянова Е.С., Дж. К. Ван Хорн, Брейли Р., Майерс С. және басқалар.
   
2. 
   Қаржы менеджментінің мақсаттары, міндеттеріне өз түсінігіңізді, пікіріңізді айтыңыз
   
3. 
   Қаржы менеджментінің даму кезеңдері.
   
4. 
   Қаржы менеджерлеріне қойылатын талаптар.
   
5. 
   Қаржы менеджментінің құрылымы.
   
6. 
   Кәсіпорындардың жұмысында қаржылық басқаруды ақпаратпен қамтамасыз ету
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға сәйкес төмендегі сұрақтарға жауап беріңіздер:

1. 
   Келесі формулаларға түсініктеме беріңіз: PV, MVA, EVA. ROE, ROA, ROI, ROS, EBIT, EBT, NI (NORAT), EPS, DPS, PPS.
   
2. 
   Келесі тұжырымдамаларға анықтама беріңіз: активтер, міндеттемелер,
   

3. 
   Қаржы менеджментінің базалық көрсеткіштері: ҚҚ,ИПБН,ИПНН активтердің экономи-калық рентабельділігі
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға сәйкес төмендегі сұрақтарға жауап беріңіздер:

1. 
   Қаржылық тәуекелге түсініктеме,қаржылық тәуекелдің түрлері.
   
2. 
   Тәуеклдікті анықтау және өлшеу.
   
3. 
   Тиімді портфелдер, оңтайлы портфелді таңдау.
   
4. 
   Тәуеклділікті басқару процесі.
   
5. 
   Қаржы тәуекелін басқару саясаты.
   
6. 
   Қаржы тәуекелінің деңгейіне әсер етуші факторлар.
   
7. 
   Қаржы тәуекелін бейтараптандыру механизмі.
   
8. 
   Мүліктік және қаржылық шығындардың тәуекелділікке ұшырағанығын дәлелдеп ашу
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға сәйкес төмендегі сұрақтарға жауап беріңіздер:

1. 
   Қаржылық активтер ұғымына анықтама беріңіз.
   
2. 
   Қаржылық активтердің табыстылығына баға беріңіз.
   
3. 
   Активтерді нақтылы көрсетілген құны бойынша бағалау
   
4. 
   Нақтылы активтерді кешенді бағалау.
   
5. 
   Активтердің құнын ауыстырудағы гудвилл.
   
6. 
   Активтердің нарықтық құнын бағалау әдісі.
   
7. 
   Қаржылық активтердің табыстылығын бағалау үлгісі.
   
8. 
   Бағалы қағаздар рыногының сызығы, опциондарға баға белгілеу теориясы
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтар бойынша бақылау жұмысына дайындалу:

1. 
   Капитал құны.
   
2. 
   Капитал құнын анықтау кезеңдері
   
3. 
   Капиталдың орташа өлшенген құны.
   
4. 
   Артықшылықты акциялар капиталының құны.
   
5. 
   Капиталдаң орташа өлшенген құнына әсер етуші факторлар.
   
6. 
   Капиталдың шекті құны.
   
7. 
   Капитал құнының тұжырымдамасы.
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

«Инвестициялық жобаларды талдау әдістері.», «Жоба тәуекелін талдау» тақырыптары бойынша глоссарий дайындау

. Жазбаша жұмыстарды бағалау критерийлері

А: Тақырып жан – жақты аргумент келтіріле отырып, ашылған;Жұмыс студенттің материалды өте жақсы білетіндігін көрсетіп, мақсатты түрде жан – жақты талданса және тұжырымдар келтіріліп, жалпыланса;Баяндаудың логикалық жағынан үйлесімділігі, құрылымының дұрыс болуы;Жұмыс әдеби тілмен жазылып және оның мазмұны стилдік жағынан сәйкес келуі қажет;

В:Тақырып мейілінше толық ашылуы қажет;Жұмыс, тақырып бойынша материалды жақсы білетіндігін және алыну көздерін өзінің ойларын негіздеуге дұрыс қолдана алатындығын көрсетуі қажет.Баяндама логикалық жағынан үйлесімді болуы шарт;Жұмыс литературалық дұрыс тілмен жазылуы керек;

С:Тақырыптың тек басты мәселелері ғана ашылуы;Жалпы алғанда дұрыс, біржақты немесе тақырып бойынша толық жауап берілмеген және одан аз да болса ауытқушылық бар болса;.Ойды жеткізген кезде үйлесімділік бұзылса;Жұмыс жәй сөздермен жеткізілсе;

Д:Тақырып үстіртін ғана ашылса;Жалпы тақырып бойынша жеткіліксіз жауап берілсе, тақырыптан ауытқушылық айтарлықтай болса.Ойды толық жеткізе алмау, баяндаманың логикалық жағынан үйлесімсіз болуы;
Тақырып 6. Инвестициялық жобаның ақша ағымдарын болжау. Күрделі қаржы бюджетін оптимизациялау

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер

1. 
   Ақша ағымдарын болжаудың мақсаты.
   
2. 
   «Ақша ағымдарының өсімі» терминіне анықтама беріңіз.
   
3. 
   Компанияның ақша ағымдарын талдау және бағалау.
   
4. 
   Релевантты ақша ағымдарын анықтау.
   
5. 
   Кәсіпорынның ақша ағымдарын және инвестициялық жобаның баланстық пайдасын салыстыру.
   
6. 
   Ақша ағымдарын өлшеу әдістері.
   
7. 
   Инвестициялық жобаларды тоқтатудың қаржылық нәтижесі.
   
8. 
   Күрделі жұмсаламның оңтайлы қаржы бюджеттік қалыптастыру.
   
9. 
   Таза айналым капитаының өзгерісін анықтау.
   
10. 
    Кәсіпорындарда ақша ағымдарын болжау және күрделі қаржы бюджеттік оңтайландыру
    

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер

1. 
   Кәсіпорындардың стратегиялық жән жедел жоспарларына түсінік.
   
2. 
   Жоспарлаудың түрлері және жіктелуі.
   
3. 
   Қаржы жоспары.
   
4. 
   Қаржыны үйлесімді әдісі негізінде сатылған көлем көрсеткіштерін байланысты қаржылық жоспарлау.
   
5. 
   Қаржылық жоспарлаудың принцияптері және әдістері.
   
6. 
   Сырттан қаржыландыру қажеттігі деңгейін анықтаушы факторлары.
   
7. 
   Қаржыны жоспарлаудың негізгі кезеңдерін анықтау
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер

1. 
   Корпорацияны бағалау моделі
   
2. 
   Операциянын құнын бағалау
   
3. 
   Акцияларды бағалау
   
4. 
   Корпорациялық басқару және акционерлердің әл-ауқаты
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер

5. 
   Мультипликаторлар және құнының мағынасын стандарттау
   
6. 
   Мультипликаторларды пайдаланудың базалық кезендері
   
7. 
   Баланстық құн мультипликаторлары
   
8. 
   Түсім мультипликаторы
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

«Операциялық тұтқа тиімділігі.», «Фирманың ағымдағы шығындарын басқару» тақырыптары бойынша глоссарий дайындау

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты коллоквиумға дайындық.

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап дайындау:

1. 
   Капитал құрылымы туралы түсінік.
   
2. 
   Капитал құрылымына әсер етуші факторлар.
   
3. 
   Капитал құрылымының теориясы: Модульяни-Милер үлгісі.
   
4. 
   Модульяни-Милер және Милер үлгілерін сынау.
   
5. 
   Ымыралы үлгілер.
   
6. 
   Капиталдың оңтайлы құрылымы.
   
7. 
   Оңтайлы капитал құрылымын негіздеуге қолданылатын әдістер.
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер:

1. 
   Дивиденттердің теориясы.
   
2. 
   Қолда бар «сары шымшық» теориясы.
   
3. 
   Саллыққа артықшылық беру теориясы.
   
4. 
   кәсіпорындарда пайданы тарату механизмі.
   
5. 
   Дивиденттік саясатты анықтауда басқару әдісі.
   
6. 
   Дивиденттік саясатқа әсер етуші факторлар.
   
7. 
   Дивиденттерді акциялар мен төлеу көзі.
   
8. 
   Акцияларды сатып алудың артықшылықтары және кемшіліктері
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер

1. 
   Айналым активтеріне түсініктеме беру.,
   
2. 
   Өндірістік және кезеңдердегі айналым активтерін басқару процесі.
   
3. 
   Айналым активтерін қаржыландырудың сырқы көздерін анықтау.
   
4. 
   Ақша қаражаттарының айналымдылығы нені түсіндіреді.
   
5. 
   Ағымдағы қаржы қажеттілігін анықтау технологиясы.
   
6. 
   Сауда кредитіне түсініктеме беру.
   
7. 
   Айналым активтері және қысқа мерзімді міндеттемелерді оперативті басқару саясатын анықтау.
   
8. 
   Қысқа мерзімді кредиттерді қамтамасыз ету және кредиттердің бағасын анықтау әдістері.
   

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер

1. 
   Синергиялық ұтыс жағдайына себептерін ашу керек.
   
2. 
   Қастық және достық қосылулардың себептерін ашу.
   
3. 
   Синергияға анықтама беру.
   
4. 
   Қосылуды не себепті реттеу қажет.
   
5. 
   Қастық пен жұтылу әрекетіне фирма қандай қорғаныс түрлерін қолданады.
   
6. 
   Қосылулар құнды тудыра ма? Онан кім пайда табады?
   
7. 
   Корпоративтік одақпен қосылу арасындағы айырмашылығы неде?
   
8. 
   Бірлескен кәсіпорындар қай уақытта ұйымдастырылады, оның айырмашылығы неде?
   
9. 
   LBO түсініктеме беріңіз.
   
10. 
    Компанияның активтерін бөлшектеудің себептерін түсіндіріңіз.
    
11. 
    Холдингтік компания артықшылықтары және кемшіліктері.
    

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер

9. 
   Босалқы қорларды басқарудың мақсаттары
   
10. 
    Босалқы қорларды бағалау және есебін жүргізу
    
11. 
    Босалқы қорлармен байланысты шығындарда жіктеу
    
12. 
    Босалқы қорларды бақылау жүйесі
    

(реферерат, тест, кейс-стади түрінде)

Өтілген материалдарға байланысты төмендегі сұрақтарға ауызша жауап беріңіздер

3. 
   Дебиторлық берешектерді басқару
   
4. 
   Кредиттік саясат
   
5. 
   Дебиторлармен жұмыс жүргізу саясаты
   
6. 
   Өсімділікті талдауы