1 Жаза тайынду институтының қалыптасуы мен дамуының тарихи кезеңдері

жүктеу 1,61 Mb. Pdf просмотр бет 35/82 Дата 26.03.2022 өлшемі 1,61 Mb. #37927

Қылмыстық  құқық  бұзушылықтар   арқылы  ауыр  зардаптар  келтіру   Ауыр  зардаптар  салыстырмалы  белгі,  сондықтан  да  сот  әрбір  нақтылы  жағдайда мәселені істің мән - жайын есепке ала отырып шешеді. Қылмыстық - құқықтық  әдебиеттерде  ауыр  зардаптарға  анықтама  берілмейді.  Дегенмен  Ерекше бөлімнің дсипозицияларында ауыр зардаптар келтіруді дәрежелейтін  белгілер  жиі  кездеседі.  Бірақ  жекелеген  құрамдарда  ауыр  зардаптар  деп  есептеуге   болатын  бір  немесе  тіпті  бірнеше  мән - жайлар  келтірілетіні  бар.  Мәселен,  240 -6. 3- бөлігінде  қылмыстық  абайсызда  кісі  өліміне  не  өзге  де  ауыр зардаптарға әкеп соғуы жайында айтылады.   ҚР  Қылмыстық  кодексінің  54- бабында  ауыр  зардаптардың  ұғымының  мазмұны да, тіпті олардың жобалық тізімі де келтірілмеген. Бұл өз кезегінде  теорияда да, тәжірибеде де әркімнің өзінше ұғынып - түсінуіне құқық береді.   Біреулер ауыр зардаптар деп олардың орын алуымен қылмыстық құқық  бұзушылық   аяқталған деп танылатын зардаптарды есептейді. Басқа біреулер  егер келтірілген зияндар қылмыстық құқық бұзушылық   құрамының   шегінен  шығып кетсе немесе қылмыстық құқық бұзушылық   құрамының белгілерімен  қамтылып,  дегенмен  нақтылы  мөлшері  әрекеттерді   Қылмыстық   кодекстің  Ерекше  бөлімінің  аталған  бабы  бойынша  дәрежелеу  үшін  қажетті  әрі  жеткілікті  залалдың  ең   төменгі  мөлшерінен  анағұрлым  асып  кеткен  болса,  ауыр зардаптар деп есептейді.        Біздің ойымызша, ауыр зардаптардың мән - маңызын Л.   Л. Кругликовтың  берген анықтамасы барынша ашып көрсеткен: «Жауаптылықты ауырлататын  мән - жайлардың  бір  түрі  ретіндегі  ауыр  зардаптар  деп  қылмыстық  құқық  бұзушылық  құрамынан  тыс  тұрған,  қылмыстық  құқық  бұзушылықпен   келтірілген қоғамдық қарым - қатынастардағы залалды өзгерістерді (мүліктік,  дене күшілік, моральдық немесе басқа сипаттағы) ұғыну қажет » (59).  Қылмыстық   құқық  бұзушылықтың   ауырлығы  дәрежесі  көп  жағдайда  келтірілген  зардаптардың  ауырлығына  байланысты  болып  келеді:  зардап  қаншалықты  ауыр  болса,  жауаптылық  та  сонша  қатаң  болады.  Заң  ауыр  зардаптарды  ауырлататын  мән - жай  ретінде  таниды,  басқаша  айтқанда,  нақтылы  қылмыспен  келтірілген  залалзияндар  сол  қылмыстық  құқық  бұзушылық   түрінің  басқа  жағдайлары  үшін  сипатты  болып  келетін  залал - зиян  көлемінен  асып  кеткен  жағдайларда  ауыр  зардаптар  деп  танылады.  Зардаптар  ауыр  болып  табылады  ма,  жоқ  па,  оны  әрбір  нақтылы  жағдайда  істің жай - жапсарын ескере отырып сот шешеді.   Ауыр  зардаптар  Қылмыстық  кодекстің  Ерекше  бөлімінің  диспозициларында қылмыстық құқық бұзушылық белгісі ретінде көрсетілген  болса,  ол  жауаптылық  пен  жазаны  ауырлататын  мән - жай  ретінде  қайталап  ескерілмеуі керек.   жүктеу 1,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз