1 Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі



жүктеу 2,77 Mb.
Pdf просмотр
бет14/137
Дата18.05.2022
өлшемі2,77 Mb.
#38671
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   137
 
2

Мәтіннің мазмұнын айтыңыз.
 
1910 – 1930 жылдар аралығында үстемдік етуші орыс тілінің мүддесі 
көзделіп, термин жасау мен шет тілдер сөздерін қабылдауда өзге ұлт тілдерінің 
ерекшелігі ескерілмеді. Ұлт тілінде термин жасаудың мүмкіндігі шектеліп 
келуінің салдарынан тіліміз термин қабылдағыш тілге айнала бастады. 
Қазіргі терминологиядағы шешімін таппай жүрген мәселенің бірі – 
халықаралық деп аталатын терминдерді ұлт тіліне аудару, жазу, қабылдау 
тәртібінің белгіленбеуі. 


17 
Сондай-ақ көптеген терминдердің терминология комиссиясы бекіткен 
қазақша баламалары бола тұра тұрақты қолданылмай немесе бұрынғысынша шет 
тілдеріндегі нұсқалары жарыса қолданылып жатады. Мысалы: 
мәртебе
(статус)

әртараптандыру (диверсификация), мәтін (текст), әлеует 
(потенциал). 
Сонымен қатар соңғы жылдары бір ғана термин түрліше аударылып, әр 
сөздікте, әр түрлі деңгейдегі оқулықтар мен ғылыми еңбектерде түрліше 
қолданылып жүр. Мәселен, төменде берілген терминдер сондай бірізділіктің 
жоқтығын дәлелдейді: спонсор – демеуші, мияткер, қолдаушы; ткань – ұлпа, 
тін; клетка – жасуша, торша
т. б.
Олардың ішінде терминкомның ресми бекіткеніне қарамастан, бірізді 
қолданылмай жүргендері де бар. 
1910-1930 жылдар аралығында не ескерілмеді?
 
Шешімін таппай жүрген мәселенің бірі не? 
Жарыса қолданылатын т.б. нендей терминдерді білесіз? 
Түрліше пайдаланылып жүрген терминдерді атап беріңіз? 
3

Сөйлемдерді толықтырыңыз. 
... өз бастауын халықтың өмір сүру, күн көрісіне байланысты байырғы, 
қарапайым сөздерден алған: айырбас, төлем, өнім, қүн, қор, несие, мұра, қарыз 
т.б. Орта ғасырларда қазақ халқының басқа ... арқылы күшейген. Бұл 
дәуірлерде қазақтың экономикалық өз терминдері де біраз дамыған, ... .
. Әсіресе, қазақ халқының егемендігінің нық болуы, нарықтық 
экономиканың серпінді дамуы – ... .
.
Қазақ тілінің экономикалық 
терминдер құрамында ... . Экономикалық терминдер ішінде де ...
баршылық.
1936 жылы «Қазақ тілінің терминдері» деген кітапша ... .
1974 жылы «Қазақстан» баспасынан алғаш рет .. ... . 

жүктеу 2,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   137




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау