Фармацевтикалық мамандықтар бойынша докторантураның мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты

Фармацевтикалық мамандықтар бойынша докторантураның мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты

1. 
   Жалпы ережелер
   

1. Осы фармацевтикалық мамандықтар бойынша докторантураның мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (бұдан әрі - Стандарт) «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 175-бабының 3-тармағына сәйкес әзірленді және PhD докторантураның білім беру бағдарламаларының мазмұнына, докторанттардың білім траекториясына, білім беру құрылымы мен мазмұнына, докторанттардың даярлық деңгейін және 6D11 «Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамсыздандыру (медицина)» мамандықтары бойынша академиялық дәрежелерін бағалауға қойылатын талаптарды белгілейді.

Осы стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

9. 
   дескрипторлар (descriptors) - студенттердің жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің тиісті деңгейінің (сатысының) білім беру бағдарламаларын аяқтаған соң ие болатын білім, білік, дағды және құзыретінің деңгейлері мен көлемінің сипаттамасы, дескрипторлар оқыту нәтижелеріне, қалыптасқан құзыреттерге, сондай-ақ кредиттерінің жалпы санына (сынақ бірліктеріне) негізделеді;
   
10. 
    докторантура - философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор ғылыми дәрежесі беріле отырып, ғылыми және педагог кадрларды даярлауға бағытталған жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің кәсіптік білім беретін оқу бағдарламасы;
    
11. 
    докторант - докторантурада білім алушы адам;
    
12. 
    докторлық диссертация - теориялық қағидалар жиынтығын жаңа ғылыми жетістік деп тануға болатын немесе маңызды әлеуметтік-мәдени немесе экономикалық мәні бар ғылыми мәселе шешілген не оны енгізу елдің экономикасының дамуына айтарлықтай үлес қосатын ғылыми дәлелденген техникалық, экономикалық немесе технологиялық шешімдері берілген, дербес зерттеу болып табылатын ғылыми жұмыс;
    
13. 
    кредит (Credit, Credit-hour) - білім алушының/оқытушының оқу жұмысы көлемін өлшейтін сәйкестендірілген бірлігі;
    
14. 
    құзыреттер - студенттердің оқыту процесі кезінде алған білім, шеберлік және дағдысын кәсіптік қызметте практикалық тұрғыдан қолдана білу қабілеті;
    
15. 
    постреквизиттер - аталған пәнді оқыту аяқталғанда оларды зерделеу үшін меңгерілген білім, икемділіктер мен дағдыларды қажет ететін пәндер;
    
16. 
    пререквизиттер - оқылатын пәнді игеру үшін қажетті білім, икемділіктер мен дағдыларды қамтитын пәндер.
    

3. Қазақстан Республикасының ЖОО-лары:

1) осы Стандартқа және докторантура мамандықтарының үлгілік оқу жоспарларына;

2) академиялық күнтізбеге;

3) докторанттардың жеке оқу жоспарларына;

4) оқу жұмыс жоспарларына;

5) пәндер бойынша оқу бағдарламаларына;

6) докторанттың жеке жұмыс жоспарына сәйкес философия докторларын (PhD) және бейіні бойынша докторларды даярлауды жүзеге асырады.

4. Ғылыми және педагогикалық кадрларды даярлау докторантурада кемінде үш жыл оқу мерзімімен жүзеге асырылады. Докторантураның білім беру бағдарламасын меңгерген және докторлық диссертациясын қорғаған адам «Ғылыми дәрежелер беру ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2011 жылғы 31 наурыздағы № 127 бұйрығымен бекітілген (бұдан әрі - Ереже), Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6951 тіркелген Ғылыми дәрежелер беру ережесіне сәйкес PhD доктор немесе бейін бойынша доктор ғылыми дәрежелері беріледі.

6. Докторантураның білім беру бағдарламаларын іске асыратын ЖОО докторантураның аккредиттелген білім беру бағдарламаларын іске асыратын шет елдік жоо-лармен және ғылыми орталықтарымен білім беру және ғылым саласындағы ынтымақтастық туралы келісімі бар.

7. 6D11 «Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамсыздандыру (медицина)» топтың фармацевтикалық мамандықтары бойынша докторантураның білім беру бағдарламаларын меңгеруге ниет білдіруші тұлғалардың алдыңғы білім деңгейіне қойылатын талаптар осы Стандартқа 1-қосымшада келтірілген.

8. Докторантура мамандықтары шеңберінде ЖОО-лар 2007 жылғы 15 мамырдағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес кәсіби стандарттарына сәйкес әртүрлі білім беру бағдарламаларын өз бетінше әзірлейді.

Білім беру бағдарламалары оқыту нәтижесіне бағдарланған.

2. Білім алушылардың дайындық деңгейiне қойылатын талаптар
9. Оқыту нәтижелері дескрипторлардың үшінші деңгейі (докторантура) негізінде айқындалады және құзыреттер арқылы көрсетіледі. Оқыту нәтижелері бағдарламаның барлық деңгейінде де, жеке пәннің, модульдің деңгейінде де қалыптасады.

Үшінші деңгейлі дескрипторлар:

1) зерттеу саласындағы жүйелі түсініктерді, осы салада пайдаланылатын зерттеу іскерлігі мен әдістері бөлігіндегі шеберлігін демонстрациялау;

2) ғылыми зерттеулердің кешенді процесін жоспарлау, әзірлеу, іске асыру және түзету;

3) ұлттық немесе халықаралық деңгейде жариялауға тұратын өзінің бірегей зерттеулерімен ғылыми саланың шеңберін кеңейтуде үлес қосу;

4) жаңа және күрделі идеяларды сыни тұрғыдан талдау, бағалау және синтездеу;

5) өзінің білімін және жетістіктерін әріптестеріне, ғылыми қоғамдастыққа және кең жұртшылыққа хабардар ету.

10. 6D11 «Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамсыздандыру (медицина)» топтың фармацевтикалық мамандықтары бойынша доктордың жалпы құзыреті:

1) мыналардан:

ғылым эволюциясындағы парадигмалардың ауысуы мен дамуының негізгі кезеңдері туралы;

денсаулық сақтау және медициналық ғылым саласының пән ретінде, дүниетанымдық және әдіснамалық ерекшеліктері туралы;

денсаулық сақтаудағы медицинаның ғылыми мектептері, олардың теориялық және практикалық әзірлемері туралы;

әлемдік және қазақстандық медицина ғылымның ғылыми тұжырымдамалары туралы;

ғылыми әзірлемелерді практикадағы қызметке енгізу тетіктері туралы;

өзінің кәсіби қызметінің аясында деректерді статистикалық талдаудың заманауи әдістері және негізгі процестерді монитроингілеу және бағалауға арналған олардың мәні туралы;

ғылыми қауымдастықтағы өзара іс-қимыл нормалары туралы;

ғалым зерттеушінің педагогикалық және ғылыми этикасы туралы түсінігі бар;

2) мыналарды:

жаһандану мен интернационализация шарттарындағы отандық медициналық ғылымның заманауи үрдістері, даму бағыттары мен заңдылықтарын;

ғылыми таным әдіснамасын;

тиісті саладағы әлемдік және қазақстандық медициналық ғылымның жетістіктерін;

жоспарлау, ұйымдастыру және медицинадағы зерттеулер әдістемесінің қағидалары мен қағидаттарын;

дәлелді медицинаның теориялық және практикалық негіздерін;

медициналық және биомедициналық зерттеулердегі сандық және сапалық талдау әдістерін;

заманауи клиникалық эпидемиология және биоэтика теориясы мен практика негіздері;

ғылым мен білімнің әлеуметтік жауапкершілігін (сезінуі және қабылдауы);

ғылыми коммуникацияны және халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру үшін шет тiлiн кәсiптік деңгейде біледі және түсінеді;

3) мыналарды:

ғылыми зерттеулер процесін ұйымдастыра, жоспарлай және іске асыра алады;

зерттеу саласындағы әртүрлі теориялық тұжырымдамаларды талдай, бағалай, салыстырй және тұжырым жасай алады;

әртүрлі көздерден алынған ақпараттарды талдай және өңдей алады;

заманауи теориялар мен талдау әдістері негізінде академиялық тұтастықпен сипатталатын ғылыми зерттеулерді өз бетінше орындай алады;

өзінің жаңа ғылыми ойларын айта алады, ғылыми таным шеңберін кеңейте отырып, өзінің білімін және ойын ғылыми қоғамдастыққа хабарлай алады;

зерттеудің заманауи әдіснамасын таңдай алады және оны тиімді қолдана алады;

өзінің одан арғы кәсіби дамуын жоспарлай және болжай алады;

4) мынадай:

әртүрлі ғылыми теориялар мен ойларын сыни тұрғыда талдау, бағалау және салыстыру;

ғылыми қызметте талдау және эксперимент жүргізу;

зерттеу нәтижелерін жоспарлау және болжау;

халықаралық ғылыми форумдарда, конференциялар мен семинарларда шешендік өнер және көпшілік алдында сөйлеу;

ғылыми хат пен ғылыми коммуникация;

ғылыми зерттеулер процестерін жоспарлау, үйлестіру және іске асыру;

зерделеу саласын жүйелі түсіну пен таңдап алынған ғылыми әдістердің сапасы мен нәтижесін демонстрациялау;

ғылыми іс-шараларға, іргелі ғылыми отандық және халықаралық жобаларға қатысу;

жетекшілік және ұжымды басқару;

ғылыми және ғылыми-педагогикалық қызметке жауапкершілікпен және шығармашылықпен қарау;

заманауи ақпараттық және инновациялық технологияларды қолдана отырып, патенттік ізденіс жүргізу мен ғылыми ақпаратты беру тәжірибесінің;

ғылыми жаңалықтар мен әзірлемелерге зияткерлік меншік құқығын қорғау;

шет тілінде еркін қарым қатынас жасай білу дағдылары бар;

5) мыналарда:

ақпараттар ағымының жедел жаңару және өсу жағдайларында ғылыми және ғылыми-педагогикалық қызмет саласында;

теориялық және эксперименттік ғылыми зерттеулер жүргізуде;

ғылыми зерттеуде теориялық және қолданбалы міндеттерді қою мен оларды шешуде;

тиісті саладағы проблемаларды кәсіби және жан-жақты талдау жүргізуде;

жеке адама арасындағы қарым-қатынас және адами ресурстарды басқару мәселелерінде;

мамандарды жоо-ларда даярлау мәселелерінде;

ғылыми жобалар мен зерттеулерге сараптама жүргізуде;

тұрақты кәсіби өсуді қамтамасыз етуде құзыретті.

11. Арнайы құзыреттер докторантураның әрбір мамандығы үшін жұмыс берушілердің талаптары мен жұртшылықтың әлеуметтік сұранысы ескеріле отырып әзірленеді.

12. Міндетті ең төмен мен жоо ұсынатын оқу жүктемесінің көлемі шеңберінде алынған білім деңгейі докторанттардың оқу жетістіктерін бақылау және оқу пәндері мен модульдері бойынша олардың білімін бағалау жолымен қамтамасыз етіледі.

13. Докторанттың білімін, іскерлігін, дағдысын және құзыретін бақылау оларды қорытынды аттестаттау жүргізу кезінде жүзеге асырылады.

14. Докторантты қорытынды аттестаттау:

1) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығымен бекітілген, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5191 тіркелген Білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгі ережесіне;

2) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2011 жылғы 31 наурыздағы № 126 бұйрығымен бекітілген, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6929 тіркелген Диссертациялық кеңес туралы үлгілік ережесіне;

3) Қағидаларға сәйкес академиялық күнтізбеде және мамандықтардың жұмыс оқу жоспарында көзделген мерзімде кешенді емтихан тапсыру мен докторлық диссертацияны қорғау нысанында жүргізіледі.

15. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті жүргізген сараптама қорытындысы бойынша оң шешім берілген кезде докторантураның білім беру бағдарламасын толық орындаған және докторлық диссертацияны сәтті қорғаған адамдарға философия докторы (PhD) немесе бейіні бойынша доктор ғылыми дәрежелері және мемлекеттік үлгідегі диплом оған қосымшасымен беріледі.

17. Докторантураның білім беру бағдарламасы:

1) базалық және бейінді пәндер циклдерін үйретуден тұратын теориялық оқытудан;

2) докторанттардың практикалық даярлығы: кәсіби практика, ғылыми тағылымдамалардың әртүрлерінен;

3) докторлық диссертацияның орындалуын қоса алғанда ғылыми-зерттеу (эксперименталды-зерттеу) жұмысынан;

4) аралық және қорытынды аттестаттаудан тұрады.

18. Білім беру бағдарламаларын іске асыру мамандық пен пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің негізінде жүзеге асырылады. Мамандық пен пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің нысанын, құрылымын және әзірлеу тәртібін білім беру ұйымы өз бетінше айқындайды.

19. Жұмыстың барлық түрлерінің еңбек көлемін есепке алу меңгерілген материалдың көлемі бойынша жүзеге асырылады және оқудың нақты нәтижелеріне қол жеткізу үшін қажетті докторанттар мен оқытушылардың еңбек шығынының өлшем бірлігі болып табылатын кредиттермен өлшенеді. Бұл ретте алдыңғы білім беру деңгейінде меңгерген кредиттерді ескерілетін жинақтаушы кредиттік жүйе әрекет етеді.

Докторанттың докторантураға түсер алдында докторантураның тиісті кәсіби оқу бағдарламасын меңгеруге қажетті барлық пререквизиттері болады. Қажетті пререквизиттер тізбесін ЖОО өз бетінше айқындайды.

20. Оқу процесін кредиттік оқыту технологиясы бойынша ұйымдастыру кезінде оқу пәнінің көлемі кредиттердің бүтін санын құрауы тиіс. Бұл ретте әр пән, әдетте, кемінде 2 немесе 3 кредит өлшемімен бағаланады.

21. Докторантураның оқу жоспарларының барлық нысандарында оқыту пәндерді кодтаудың бірыңғай жүйесі пайдаланылады.

Әрбiр пән қайталанбайтын бір атауы бар. Ол бiр академиялық кезеңде меңгеріледі, оны бітіруіне қарай докторанттардың олар бойынша сараланған сынақ тапсыратын кәсіби практиканың барлық түрлерін, курстық жұмыстар (жобалар), докторанттардың ғылыми-зерттеу (эксперименталды-зерттеу) жұмыстарын қоспағанда докторанттар емтихан нысанындағы қорытынды бақылауды тапсырады.

22. Докторантураның білім беру бағдарламалары пәнді оқудың модульді жүйесі негізінде жобаланады.

23. Базалық пәндер циклі (бұдан әрі - БП) міндетті компонент пен таңдауы бойынша компонент пәндерінен тұрады.

24. БП циклінің көлемі үлгілік оқу жоспарының жалпы көлемінің 50%-ын немесе 18 кредитті құрайды, оның ішінде 33%-ы міндетті компонент пәндеріне, ал 67%-ы таңдау компоненті пәндеріне бөлінеді.

25. Бейіндеуші пәндер циклінің көлемі үлгілік оқу жоспарының жалпы көлемінің 50%-ын немесе 18 кредитті құрайды.

Бейіндеуші пәндер циклінің пәндері Таңдау компонентіке жатады және оларды жоо өз бетінше айқындайды.

26. Міндетті компонент пәндерінің тізбесі осы бұйрыққа 6-қосымша медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша докторантураның үлгілік кәсіптік оқу бағдарламасының 5-қосымшада келтірілген үлгілік оқу жоспарымен айқындалады. Міндетті компонент пәндерінің көлемін қысқартуға жол берілмейді.

27. Таңдауы бойынша компонент пәндерінің тізбесін жұмыс берушілердің сұранымдары және еңбек нарығының қажеттілігіне сәйкес жоо өз бетінше айқындайды.

28. Докторантураның білім беру бағдарламасының мазмұны осы Стандартқа 2-қосымшаға сәйкес белгіленеді.

29. Докторанттың ғылыми зерттеулерінің нәтижелері Ережеге сәйкес ғылыми, ғылыми-талдамалық және ғылыми-практикалық басылымдарда жарияланады.

30. Білім беру қызметін ұйымдастыру оқу процесін және білім беру мазмұнын жоспарлау, оқу сабақтарын жүргізу тәсілдерін, докторанттың өздік жұмысын, олардың оқу жетістіктерін қорытынды бақылау түрлерін таңдау арқылы жүзеге асырылады.

31. Білім беру мазмұнының құрылымы осы белгіленген стандарт пен үлгілік оқу бағдарламарына, білім берудің есептеу-өлшеу құралдарына: оқу жоспары мен бағдарламаларына, оқу жүктемесінің көлеміне, академиялық кезеңдер ұзақтығына, академиялық сабақ түрлеріне, оқу материалының көлеміне және т.б. қойылатын талаптарға сәйкес айқындалады.

32. Докторды даярлаудың білім беру бағдарламасы оқу жоспарын, пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін, практика (педагогикалық, зерттеу немесе өндірістік) бағдарламаларын және ғылыми-зерттеу жұмысының жоспарын қамтиды.

33. Білім беру мазмұнын жоспарлауды, оқу процесін ұйымдастыру мен жүргізу тәсілін кредиттік оқыту технологиясы негізінде ЖОО өз бетінше жүзеге асырады.

34. Білім беру қызметін жоспарлау мен ұйымдастыру оқу жоспарлары негізінде жүзеге асырылады. Оқу жоспарлары үлгілік (бұдан әрі - ҮОЖ), жеке (бұдан әрі - ЖОЖ) және жұмыс жоспарлары (бұдан әрі - ОЖЖ) болып бөлінеді.

35. ҮОЖ-да міндетті компоненттің әрбір оқу пәнінің еңбек сыйымдылығы және әрбір оқу қызметінің түрі (практика, ДҒЗЖ (ДЭЗЖ), кешендi емтихан, докторлық диссертацияны ресімдеу және қорғау) кредитпен анықталады, ал оқу пәндерінің әр циклі бойынша таңдау компоненті кредиттердің жалпы санымен көрсетіледі.

36. ҮОЖ-ға қосымша жыл сайын ЖОО-лары таңдау компоненті бойынша барлық пәндердің жүйеленген, аннотацияланған тізбесі болып табылатын элективті пәндер каталогын (бұдан әрі - ЭПК) әзірлейді.

37. Мамандық бойынша ҮОЖ мен ЭПК негізінде докторант эдвайзердің көмегімен ЖОЖ құрады. ЖОЖ әрбір докторанттың жеке бiлiм траекториясын айқындайды.

38. ОЖЖ оқу жылына мамандықтардың ҮОЖ-ы мен докторанттың ЖОЖ-ы негізінде әзірленеді және оны Ғылыми кеңестің шешімі негізінде білім беру ұйымының басшысы бекітеді.

ОЖЖ-да оқу жылында оқытылатын пәндер тізбесі және олардың кредитпен санағандағы еңбек сыйымдылығы, оқытылу реті, оқу сабақтарының түрлері мен бақылау нысандары, сондай-ақ оқу қызметінің басқа да түрлері (практикалар, ДҒЗЖ (ДЭЗЖ), кешенді емтихан, докторлық диссертацияларды ресімдеу және қорғау) айқындалады.

ОЖЖ оқу сабақтарының кестесін құруға және оқытушының оқу жұмысының еңбек сыйымдылығын есептеуге негіз болады.

ЖОЖ және ОЖЖ-ның нысанын, құрылымын жобалау, бекіту тәртібін ЖОО-лар өз бетінше айқындайды.

39. Барлық оқу пәндерінің мазмұны оқу бағдарламаларымен айқындалады. Оқу бағдарламалары үлгілік, жұмыс және силлабус болып бөлінеді.

Үлгілік кәсіптік оқу бағдарламалары (бұдан әрі - ҮКОБ) міндетті компонент пәндері бойынша әзірленеді және оларды «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 175-бабының 3-тармағына сәйкес денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

Оқу жұмыс бағдарламалары мен силлабустар (докторанттарға арналған пән бағдарламалары) оқу жоспарының барлық пәндері бойынша әзірленеді және оларды ЖОО бекітеді. Бұл ретте, оларды міндетті компонент пәндері бойынша әзірлеу үлгілік оқу бағдарламалары негізінде жүзеге асырылады, ал таңдауы бойынша компонент пәндері бойынша - ЖОО-лар өз бетінше әзірлейді. Жұмыс оқу бағдарламалары мен силлабустардың нысанын, құрылымын, әзірлеу және бекіту тәртібін ЖОО-лар өз бетінше белгілейді.

40. Докторант ғылыми консультанттардың жетекшілігімен жасалатын жеке жұмыс жоспары негізінде оқытылады.

41. Докторанттың жеке жұмыс жоспары оқу кезеңіне жасалады және мынадай бөлімдерді:

1) ЖОЖ (қажет болған жағдайда жыл сайын нақтыланады);

2) ғылыми-зерттеу/эксперименталды-зерттеу жұмысы (тақырыбы, зерттеу бағыты, мерзімі және есеп беру нысаны);

3) практика (бағдарламасы, базасы, мерзімі және есеп беру нысаны);

4) негіздемесі мен құрылымы көрсетілген докторлық диссертацияның тақырыбы;

5) докторлық диссертацияны орындау жоспары;

6) ғылыми жарияланымдар және тағылымдама, оның ішінде шетелдік тағылымдама жоспары.

42. Докторантурадағы оқу сабақтары инновациялық технологиялар мен оқытудың интерактивті әдістерін қолдана отырып жүргізілуі тиіс.

43. Оқу процесін жоспарлау кезінде жоо осы Стандартқа 3-қосымшаға сәйкес PhD докторантураның білім беру бағдарламасының компоненттерін бөлу нормаларын басшылыққа алады.

45. ПОҚ оқу жүктемесін жоспарлау кредитпен немесе аудиториялық оқу сабақтарын кесте бойынша немесе оқу жұмысының басқа түрлері үшін жеке бекітілген кесте бойынша оқытушының білім алушылармен байланыс жұмысының уақытын білдіретін академиялық сағаттармен жүзеге асырылады.

46. Білім алушылардың оқу жүктемесі академиялық сағаттардың ұзақтығымен және оқу жұмыстарының әртүрлері үшін академиялық сағатпен жүретін оқу сағаттарының көлемдерімен (оқыту сағатының ұзақтығы 50 минутты құрайды) айқындалады.

Білім алушының аудиториялық жұмысының академиялық сағаты бір кредитке аптасына докторанттың жиынтық оқу жүктемесі, семестр түріндегі академиялық кезең уақытына 3 сағатқа тең докторанттың өздік жұмысының (бұдан әрі - ДӨЖ) сағатының тиісінше санымен толықтырылады.

Практиканың әрбір академиялық сағаты білім алушының қосымша сағатының тиісті санымен ілесе жүреді: педагогикалық практика үшін - 1 сағат, өндірістік практика үшін - 4 сағат және зерттеу практикасы үшін - 7 сағат.

Докторлық диссертацияның орындалуын қоса алғанда, ДҒЗЖ (ДЭЗЖ)-ның әрбір академиялық сағаты ДӨЖ 7 сағатымен ілесе жүреді.

Қорытынды аттестаттаудың әрбір академиялық сағаты докторлық диссертацияны жазу және қорғау немесе кешенді емтиханға дайындық және оны тапсыру бойынша докторанттың оқытушымен жұмысы бойынша докторанттың оқытушымен байланыстағы жұмысының оқу сағаты болып табылады. Білім алушының қорытынды аттестаттауының әрбір академиялық сағаты ДӨЖ 6 сағатымен ілесе жүреді.

47. Аудиториялық жұмыстың бір академиялық сағаты 50 минутқа тең. Студиялық және зертханалық сабақтардан өзге аудиториялық жұмыстың бір академиялық сағаты 50 минутқа тең. Студиялық және зертханалық сабақтар ерекше жағдайларды құрайды, мұнда студиялық сабақтар үшін - академиялық сағат 75 минутқа немесе зертханалық сабақтар үшін академиялық сағат 100 минутқа тең.

Докторанттардың практикасының барлық түрлерінің, ғылыми-зерттеу (эксперименталды-зерттеу) жұмысының және қорытынды аттестаттаудың бір академиялық сағаты 50 минутқа тең.

48. Оқу жұмысының көлемін жоспарлау кезінде бір кредит:

1) семестр түріндегі академиялық кезең бойына докторанттың аудиториялық жұмысының;

2) кәсiби практика кезеңіне докторанттың жұмысының;

3) ДҒЗЖ (ДЭЗЖ) кезеңіне ғылыми консультанттармен докторант жұмысының;

4) докторанттың докторлық диссертацияны жазу мен қорғау бойынша жұмысының;

5) докторанттың кешенді емтиханға дайындық және оны тапсыру бойынша жұмысының 15 академиялық сағатына тең екенін ескеру қажет.

49. Кредиттік оқыту технологиясы кезінде докторанттардың орындайтын өздік жұмыстарының көлемі ұлғаяды, ол екі түрге бөлінеді: оқытушының жетекшілігімен жүргізілетін докторанттың өздік жұмысы (бұдан әрі - ОДӨЖ) және докторанттың өз бетінше орындайтын бөлігі (бұдан әрі - ДӨЖ).

50. ОДӨЖ докторанттың оқытушымен байланыста орындалатын докторанттың аудиториядан тыс жұмысының түрі болып табылады. ОДӨЖ оқу сабақтарының жалпы кестесіне кірмейтін жеке кесте бойынша орындалады.

51. ДӨЖ мен ОДӨЖ-нің арасындағы өздік жұмысының жалпы көлеміндегі арақатынасын жоо өз бетінше айқындайды.

52. Дәріс және практикалық (семинар) сабақтар кезеңіндегі докторанттың оқытушымен жұмысының байланыс сағаттары жиынтықта әрбір байланыс сағатына ДӨЖ 2 сағатымен ілесе жүреді.

Студиялық және зертханалық сабақтар, докторанттың ғылыми-зерттеу (эксперименталды-зерттеу) жұмысы, қорытынды аттестаттау сияқты оқу жұмыстарының осындай түрлері үшін ОДӨЖ жоспарлау қажеттілігін және оның көлемін жоо өз бетінше белгілейді.

53. Докторантурадағы оқу жылы академиялық кезеңдерден, аралық аттестаттау кезеңінен, практикалардан, демалыстардан, докторанттың ғылыми-зерттеу (эксперименталды-зерттеу) жұмыстарынан және соңғы курста қорытынды аттестаттаудан тұрады.

54. Академиялық кезең ұзақтығы 15 апта болатын семестрден тұрады.

55. Әрбір академиялық кезеңнен кейінгі аралық аттестаттаудың/қорытынды бақылаудың ұзақтығы кемінде 1 аптаны құрайды.

Пән бойынша қорытынды бағада ағымдағы үлгерім бағасының үлесі кемінде 60 %-ды, ал қорытынды бақылау бағасының үлесі кемінде 30 %-ды құрайды.

56. Оқу жылы ішіндегі демалыс ұзақтығы соңғы курсты қоспағанда кемінде 5 аптаны құрайды.

57. Докторанттардың кәсіби практикасы бекітілген академиялық күнтізбе мен докторанттың жеке жұмыс жоспарына сәйкес осы Стандартта және мамандық бойынша ҮОЖ-да белгіленген көлемде жүргізіледі.

58. Практикалардың ұзақтығы аптамен айқындалады, білім алушының практикадағы жұмысының нормативтік уақытына негізделген апта бойы (5 күндік жұмыс аптасы кезінде күніне 6 сағат) 30 сағатқа тең. Кредитте апта санын есептеп шығару үшін кредитте практика көлемі байланыс сағаттарында практиканың сәйкес түрі еңбек сыйымдылығына көбейтіледі және білім алушының бір аптадағы практика жұмысының ұзақтығына, яғни 30 сағатқа бөлінеді.

Практиканың 1 кредитінің еңбек сыйымдылығы педагогикалық практика үшін 30 сағатты (1 сағат 50 минутқа тең), өндірістік практика үшін 75 сағатты (1 сағат 50 минутқа тең), зерттеу практикасы үшін 120 сағатты (1 сағат 50 минутқа тең) құрайды. Апталар бойынша 1 кредитке практиканың ұзақтығы: педагогикалық практика үшін - 1 аптаны, өндірістік практика үшін - 2,5 аптаны, зерттеу практикасы үшін - 4 аптаны құрайды.

59. Білім алушылардың қорытынды аттестаттауын және ДҒЗЖ (ДЭЗЖ) аптамен жоспарлау аптамен айқындалады, докторанттың жұмысының нормативтік уақытына негізделген, апта бойы (ДӨЖ қоса алғанда күніне 9 сағатты, 6 күндік жұмыс аптасы кезінде) 54 сағатқа тең.

60. ДҒЗЖ бір кредитіне докторант жұмысының 120 (15х8) сағаты немесе 2,2 апта сәйкес келеді.

Қорытынды аттестаттаудың бір кредитіне 105 (15х7) сағат немесе 2 апта сәйкес келеді. Оның ішінде докторанттың оқытушымен жұмысының 15 байланыс сағаты және ДӨЖ 90 сағаты.

Кешенді емтиханға дайындалуға және тапсыруға 1 кредит немесе 2 апта беріледі.

Докторлық диссертацияны ресімдеуге және қорғауға 4 кредит немесе 8 апта беріледі.

61. Докторлық диссертацияны орындау докторанттың ДҒЗЖ (ДЭЗЖ) кезеңінде жүзеге асырылады.

62. Қосымша оқу қажеттіліктерін қанағаттандыру, академиялық қарызды немесе оқу жоспарларындағы академиялық айырмашылықты жою үшін, өз ЖОО-да оларды міндетті түрде сынақта қайта тапсырумен басқа ЖОО-да оқу кредиттерді меңгеру, үлгерімнің орташа балын (GPA) жоғарылату үшін ұзақтығы кемінде 6 апта бітіретін курсты қоспағанда жазғы семестрді ензгізуге рұқсат етіледі.

63. Білім беру бағдарламасының ғылыми компоненті докторанттың ғылыми-зерттеу (эксперименталды-зерттеу) жұмысынан, ғылыми жарияланымдардан және докторлық диссертациядан тұрады.

64. Философия докторын (PhD) немесе бейін бойынша доктор даярлау бойынша білім білім беру процесінің аяқталуының негізгі критерийлері докторанттың кемінде 75 кредитті, оның ішінде теориялық оқу бойынша кемінде 36 кредитті, сондай-ақ практиканың кемінде 6 кредитін, ДҒЗЖ (ДЭЗЖ) кемінде 28 кредитін меңгеру болып табылады.

Докторантураның білім беру бағдарламасын мерзімінен бұрын меңгерген және диссертацияны сәтті қорғаған жағдайда докторантқа оқу мерзіміне қарамастан PhD докторы немесе бейін бойынша доктор ғылыми дәрежелері беріледі.

65. Бейінді докторантураның түлегі педагогикалық бейін пәндерінің циклын меңгерген және педагогикалық практикадан өткен жағдайда ғана ғылыми және педагогикалық қызметпен айналысуға құқығы бар. Аталған цикл қосымша академиялық кезең ішінде меңгеріледі (егер оқу жоспарында көзделмеген болса), аяқтаған соң оған негізгі дипломға қоса сәйкесінше сертификат беріледі.

66. Докторантураның білім беру бағдарламасының теориялық курсын толық меңгерген, бірақ ғылыми-зерттеу компонентін орындамаған докторантқа ақылы негізде ғылыми-зерттеу компонентінің кредиттерін қайта меңгеруге және диссертацияны келесі оқу жылында қорғауға мүмкіндік беріледі.

67. Докторантураның білім беру бағдарламасының теориялық курсын толық меңгерген, бірақ белгіленген мерзімде докторлық диссертацияны қорғамаған докторанттың докторантурада оқу мерзімі ақылы негізде ұзартылады.

68. PhD докторларын және бейіні бойынша докторларын даярлау бағдарламаларын іске асыратын ЖОО-лар қажетті оқу-әдістемелік құжаттарды (жұмыс оқу жоспарын, оқу пәндері мен практикаларының бағдарламаларын, ғылыми-зерттеу/эксперименталдық-зерттеу жұмыстарын және т.б.) әзірлейді және бекітеді.

Оқу пәндерінің бағдарламаларын осы Стандарттың және докторантура мамандықтары бойынша ҮОЖ-лары негізінде докторантура білім беру бағдарламаларын іске асыратын жоо-лар әзірлейді.

Кәсіби даярлық бөлігінде PhD докторларын және бейіні бойынша докторларын даярлаудың аккредиттелген бағдарламаларын іске асыратын жоғары рейтингті шетелдік жоо-лар мен ғылыми орталықтардың тәжірибелерін зерделеу негізінде әзірленеді.

69. Оқу процесін оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз ету докторанттардың докторантураның білім беру бағдарламасын сапалы меңгеру мүмкіндігіне кепілдік береді.

Білім беру бағдарламасын іске асыру халықаралық ақпараттық желілерге, электрондық дерекқорларға, кітапхана қорына, компьютерлік технологияларға, оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиеттерге еркін қол жеткізу мүмкіндігімен қамтамасыз етіледі. Ақпараттық және оқу-әдістемелік қамтамасыз ету докторанттың өздік жұмысын біртіндеп күшейту акцентімен жүзеге асырылады.

70. Практика ғылыми, кәсіби қызметтерінің практикалық дағдыларын қалыптастыру мақсатында жүргізіледі.

Докторантураның білім беру бағдарламасы:

1) философия докторы (PhD) бағдарламасы бойынша білім алушылар үшін педагогикалық және зерттеу практикалары (көлемінде кемінде 3+3 кредит);

2) бейінді докторантура бағдарламасы бойынша білім алушылар үшін өндірістік практика (көлемі кемінде 6 кредит).

Педагогикалық практика оқу процесінен қол үзбей теориялық оқу кезеңінде өткізіледі. Осы ретте докторанттар бакалавриатта және магистратурада сабақ жүргізуге тартылады.

Докторанттың зерттеу практикасы отандық және шетелдік ғылымның жаңа теориялық, әдіснамалық және технологиялық жетістіктерін зерделеу, сондай-ақ ғылыми зерттеулердің заманауи әдістерін практикада қолдану, диссертациялық зерттеудегі эксперименттік деректерді өңдеу мен түсіндіру дағдыларын бекіту мақсатында жүргізіледі.

Докторанттың өндірістік практикасы оқу процесінде алынған теориялық білімді бекіту және кәсіби деңгейін арттыру мақсатында жүргізіледі.

Зерттеу және өндірістік практикалардың мазмұны докторлық диссертацияның тақырыбымен белгіленеді.

71. Докторанттың ғылыми-зерттеу жұмысы:

1) докторлық диссертация қорғалатын мамандықтың негізгі проблемасына сәйкес келеді;

2) өзекті болып табылады, ғылыми жаңалықтан және практикалық маңызы бар;

3) заманауи теориялық, әдістемелік және ғылымы мен практиканың технологиялық жетістіктеріне негізделеді;

4) компьютерлік технологияларды қолданумен деректерді өңдеу мен түсіндірудің заманауи әдістеріне негізделеді;

5) ғылыми зерттеулердің заманауи әдістері пайдалана отырылып орындалады;

6) негізгі қорғалатын ережелер бойынша ғылыми-зерттеу (әдістемелік, практикалық) бөлімдерден тұрады.

72. Докторанттың эксперименталды-зерттеу жұмысы:

1) докторлық диссертация қорғалатын мамандықтың негізгі проблематикасына сәйкес келеді;

2) өзекті болып табылады, ғылыми жаңалықтан және практикалық маңызы бар;

3) ғылым, техника мен өндірістің заманауи жетістіктеріне негізделеді және нақты практикалық ұсыныстардан, кешенді, функционаларалық сипаттағы басқару міндеттерін өз бетінше шешуден тұрады;

4) алдыңғы қатарлы ақпараттық технологиялар қолданыла отырып орындалады;

5) ғылыми зерттеулердің заманауи әдістері пайдалана отырылып орындалады;

73. Ғылыми-зерттеу (эксперименталды-зерттеу) жұмысының нәтижелерін докторант оларды өткізудің әрбір кезеңнің соңында қысқаша есеп түрінде ресімдейді.

ДҒЗЖ (ДЭЗЖ) шеңберінде докторанттың жеке жұмыс жоспарында міндетті түрде шетелдік ғылыми тағылымдамадан өтуі көзделеді.

74. Докторанттың ғылыми-зерттеу (эксперименталды-зерттеу) жұмысының соңғы қорытындысы докторлық диссертация болып табылады.

Докторлық диссертацияның тақырыбы оның өзектілігін есепке ала отырып докторантураға қабылданғаннан кейін екі айдан кешіктірілмей айқындалады. Диссертациялық зерттеудің бағыты, әдетте, ұлттық басымдықтармен не мемлекеттік бағдарламалармен не іргелі немесе қолданбалы зерттеу бағдарламаларымен байланысты.

75. Докторанттың ғылыми зерттеулерінің нәтижелері Ереженің 7-тармағына сәйкес ғылыми, ғылыми-талдамалық және ғылыми-практикалық басылымдарда жарияланады.

76. Докторлық диссертацияның мазмұны мен ресімделуіне, оларды дайындау мен қорғауға қойылатын талаптар Ережеде айқындалады.

77. Докторлық диссертация Ереженің 22-тармағының 8-тармақшасына сәйкес Ұлттық ғылыми-техникалық ақпарат орталығы жүзеге асыратын авторға және ақпарат көзіне сілтемесіз мәліметті пайдалану мәніне (диссертацияда плагиаттың бар-жоғына) тексеруден өтеді.

78. ЖОО оқытушысы оқу жоспарлары мен оқу бағдарламаларының талаптарын сақтау жағдайында оқу сабақтарын ұйымдастыру мен өткізу, оқыту әдістерінің тәсілдері мен нысандарын еркін таңдауы бар.

79. Ғылыми мектептер ел аумағында немесе халықаралық деңгейде танылуы тиіс.

Танылу индикаторлары жоғары импакт-факторы (дәйексөз алу индексі) бар ғылыми басылымдарда шетелдік әріптестермен бірлесіп орындалатын халықаралық және отандық ғылыми жобалардың жариялымдары болып табылады.

80. Оқытушы кадрлар оларды оқу процесінде пайдаланатын оқытудың заманауи интерактивті әдістері мен технологияларын меңгерген.

81. Докторантқа оқуға қабылданғаннан кейінгі үш айдың ішінде докторлық диссертацияға ғылыми жетекші тағайындалады.

Докторанттың ғылыми жетешісі мен зерттеу тақырыбы ғылыми кеңестің шешімі негізінде ЖОО ректорының бұйрығымен бекітіледі.

82. Докторанттарға ғылыми жетекшілікті ғылым докторлары мен кандидаттарының, философия (PhD) докторларының ішінен тағайындалған, құрамы кемінде 2 адамнан тұратын және олардың біреуі шетелдік ЖОО-дан ғалым болып табылатын консультациялық комиссия жүзеге асырады.

Ғылыми консультанттар ғылымның осы саласында ғылыми зерттеулермен (мамандық бейіні бойынша) белсенді айналысатын және ғылыми жетекшілік ету тәжірибесі бар адамдар болып табылады.

мемлекеттік жалпыға міндетті

білім беру стандартына

1-қосымша

мемлекеттік жалпыға міндетті

білім беру стандартына

2-қосымша

мемлекеттік жалпыға міндетті

білім беру стандартына

3-қосымша

және әлеуметтік даму министрінің м.а.

2015 жылғы 31 шілдегі № 647

бұйрығына