З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)


Ћазаћ-ћалмаћ ћарым-ћатынастарыныѓ ћалыптасу ерекшелiк-



жүктеу 44,75 Mb.
Pdf просмотр
бет61/481
Дата04.01.2022
өлшемі44,75 Mb.
#36216
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   481
a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

2. Ћазаћ-ћалмаћ ћарым-ћатынастарыныѓ ћалыптасу ерекшелiк-
терi. 
Ћазаћтар мен Едiл ћалмаћтарыныѓ ћарым-ћатынасы барынша
ћарама-ћайшы ќрi шиеленiстi едi. Патша љкiметiне ћарсы бiрлескен
жорыћтар жасаѕан кездер де болды. Ќбiлћайыр хан Едiл ћалмаћтары-
ныѓ билеушiлерiмен ћыз алып, ћыз берiсiп, ќулеттiк ћџдалар болу-
ѕа ќрекет жасап крдi. Ћазаћтардыѓ ћалмаћ жерiндегi мал жайы-
лымдарына туiнiѓ мљмкiндiгi туралы келiссздер де жљргiзiлдi.


44
Сонымен ћатар кшпелi  екi кршi елдiѓ ашыћтан-ашыћ зара
ћаћтыѕыстары мен зара шабуылдары да жиi-жиi болып тџрды. Он-
дай оћиѕалар барымталап мал алып кетумен, тџтћындар алумен, ха-
лыћты ћырып-жоюмен жалѕасатын. Мџныѓ зi Едiл ћалмаћтарыныѓ
Жоѓѕарияда тџрѕан кезiнде басталѕан шиеленiстi ћаћтыѕыстардыѓ
жалѕасы мен салдарлары болатын.
Ќбiлћайыр 
1723
 жылѕы ћыркљйектiѓ бас кезiнде ћазаћтар мен
ћараћалпаћтардыѓ 20 мыѓ ћолдыћ ќскерiн бастап, Едiл ћалмаћтары-
на жорыћ жасап ћайтты. Аталмыш жорыћ жоѓѕар ћалмаћтары мен
Едiл ћалмаћтарыныѓ арасында ќскери одаћты  болдырмау маћсатын
кздедi. 
1726 
жылы Ќбiлћайыр 10 мыѓ ћол ќскерiмен Едiл ћалмаћта-
рына жаѓадан жорыћ жасады. Ол жорыћ зара келiсiм жасасумен
аяћталды.
Патша љкiметi бџл екi халыћтыѓ зара ћарым-ћатынасында Ре-
сейдiѓ билеп-тстеуiне ћарсы ћосыла ћимыл жасауына жол бермеуге
тырысып баћты. Тап осындай маћсат кздеген патша кейде бџл екi
халыћты бiр-бiрiне шiктiрiп, зара ћаћтыѕыстарѕа айдап салып отыр-
ды. Сол кездегi љкiмет ћџжаттарыныѓ бiрiнде былай деп жазылѕан
болатын: 
«Егер ћалмаћтар бiзге ћарсы ћандай да бiр ћарсылыћ жасай
ћалатындай болса, онда оларѕа ћарсы ћырѕыздырды (ћазаћтарды. – 
авт.
)
жќне керiсiнше, ћалмаћтарды – оларѕа ћарсы айдап салуымыз керек».

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   481




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау