З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

Сыр бойы ћазаћтарыныѓ патша љкiметiне ћарсы кљреске шыѕуы-

жүктеу 44,75 Mb.

Pdf просмотр

бет	205/481
Дата	04.01.2022
өлшемі	44,75 Mb.
	#36216

1 ... 201 202 203 204 205 206 207 208 ... 481

a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

3. Сыр бойы ћазаћтарыныѓ патша љкiметiне ћарсы кљреске шыѕуы-
ныѓ себептерi.
Патша љкiметiнiѓ ќкiмшiлiгi барлыћ жаулап алынѕан
аумаћтардаѕы сияћты Сырдарияныѓ тменгi аѕысы бойында да ќске-
ри бекiнiстер сала бастады. Жаѓа салынѕан ќскери бекiнiстерге
Орынбор мен Жайыћ шебiнен казактарды, сондай-аћ башћџрттар-
дыѓ отбасыларын кшiрiп ќкелiп, орналастыра бастады.
1848 жылы Райым бекiнiсi тѓiрегiнде Орынбор казактарыныѓ
26 отбасы тџрып жатты. Ћоныс аударып, кшiп келушiлердiѓ ћатары
жыл санап арта тљстi. Кшiп келгендердiѓ бќрi де Сырдарияныѓ
жаѕасындаѕы еѓ ћџнарлы ќрi жаћсы суарылатын жерлерге орналас-
тырылды. Жергiлiктi халыћ здерiнiѓ ежелгi ата-бабасыныѓ жерле-
рiнен бiртiндеп ыѕыстырыла бастады. Соныѓ салдарынан Сыр бой-
ындаѕы дићан ћазаћтар ендi жаѓадан тыѓ жќне тыѓайѕан жерлердi
игеруге мќжбљр болды. Олардыѓ бiрћатары ћоныс аударып келген-
дердiѓ жќне шенеунiктердiѓ шаруашылыћтарына жалданып жџмыс
iстей бастады.
Райым бекiнiсi таратылѕаннан кейiн ћоныс аударып келген казак-
тар
1855
жылы Ћазалы ћамалына кшiрiлдi. Олар мџнда келгеннен
кейiн де еѓ жаћсы, ћџнарлы, суармалы жерлерге ие болды. Оларѕа
бџрынѕысынша љлкен артыћшылыћтар мен жеѓiлдiктер берiлдi. Ћа-
рапайым ћазаћтардыѓ арасындаѕы наразылыћ жыл ткен сайын кљ-
шейе тљстi. Аћырында ол Ресейдiѓ ќскери ќкiмшiлiгiнiѓ озбырлыћ
iс-ќрекеттерiне ћарсы ашыћ кљреске џласты.

151
Ресейдiѓ Арал маѓындаѕы аймаћтарды
Орта Азия хандыћтарыныѓ езгiсiнен азат етуi
халыћтыѓ жаѕдайын жаћсарта алѕан жоћ.
Патша љкiметi ћазаћтыѓ ќрбiр отбасына 1,5
сомнан салыћ салды. Ћазаћтардыѓ суарма-
лы жаћсы жерлерiн ћоныс аударушылар мен
шенеунiктерге тартып алып беру одан ќрi
жалѕастырыла тљстi. Мiне, бџл жаѕдайлардыѓ
бќрi де ћазаћтарды Ресейдiѓ отаршыл кiмет
билiгiне ћарсы барѕан сайын белсендiрек
кљресуге мќжбљр еттi.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 201 202 203 204 205 206 207 208 ... 481