Тренинг для тренеров по обучению сельских НКО в рамках проекта «Поддержка сельских НКО»
ОФ «КАМЕДА» для Фонда Евразия Центральная Азия, июль 2013 г.
4
Оқытудың нәтижелерін енгізу стратегияларын әзірлеу: Тренер жаңа білім мен білікті игеруде
көмек береді, тренинг кезінде алған білім мен білікті оңай және қиын қолданудың шарттарын
анықтайды. Алған біліктілігін практикада қолдануға мүмкіндік туғызады. Тренинг қатысушыларына
өзінің жеке идея мен концепция құруына қолдау көрсетеді, күнделікті қызметінде білім мен
біліктілігін қолдануға әсерін тигізеді. Оқыту нәтижелері бойынша жоспарға өзгертулер енгізуді
әзірлейді. Алған білім мен біліктілігін үздіксіз шыңдау барысын қамтамасыз етеді.
Тренингке дайындық үрдісі
1.Тренингке қатысушының қажеттілігінің бағасы.
Тренинг жоспарын құрмас бұрын, қатысушылардың кәсібі мен әлеуметтік жағдайын біліп алған
жөн. Осыдан барып оқу тақырыбы мен материал құру дайындалады.
2.Жүргізушілерді таңдау рәсімі.
Қай мамандықтың өкілі жүргізушіге лайық екенін және неше жүргізуші керегін анықтап алу.
3. Оқуды жүргізу уақытын анықтау.
Оқудың уақытын және ұзақтығын дәл анықтап алу қажет.
4.Топ құрамы.
Тренингке неше қадам қатыса алатынын алдын ала шешіп алған дұрыс, жұмыс барысында топтан
шығу немесе керісінше кіру мүмкіндігін қарастырған жөн.
5. Оқу орнын анықтап алған жөн.
Алдын ала оқу өтетін орынды дайындау қажет, ұйымдастырушылармен оқу өтетін орынға
қойылатын талаптарды айту керек. Талаптардың орындалмауы жұмыстың тиімсіздігіне әкеліп
соғады.
6. Тиімді жұмыстың критерийлерін таңдау.
Тренинг тиімділігі қандай тәсілдермен бағаланатынын білу қажет. Бір варианты ретінде оқу
басында және аяғында психологиялық тестілеу жүргізу. Бұл зерттелетін мінездемелердің өзгеруін
бағалауға мүмкіндік береді.
7. Тренинг жоспарын әзірлеу:
А) Оқу тақырыптарын таңдау.
Б)Техника мен әдіс-тәсілдерді таңдау.
Топтық жұмыстың уақыты мен мазмұнын құру үшін, мақсаты мен міндетін айқындау үшін тренинг
жоспарын құру қажет. Сонымен қатар жүргізушілермен келісулі керек.
Тренингтік оқу мен жаттығуларды жоспарлау
Кез келген тренингтің нәтижесінде білім сапасының көтерілуі, біліктіліктің жоғарлауы,
қатысушылардың өзара қарым-қатынасының өзгеруі көріну қажет.
Тренинг міндетін айқындау кезінде мына үшбұрышты ұмытпау қажет білім/біліктілік/қарым-
қатынас
Тренинг бағдарламасын құрғанда қайсы мақсат, қайсысы күтілетін нәтиже екені түсініксіз.
Мақсат – бұл тренингті дайындаудың жалпы бекітілімі (біз неге қол жеткізгіміз келеді).
Күтілетін нәтиже – Тренинг кезінде қатысушылар неге жетулері тиіс (курсты аяқтағанда не істей
алады).
Күтілетін нәтижелерді белсенді түрде тұжырымдап отыру қажет, ол үшін мынадай етістіктер
қолданған жөн. Мысалы, талдау,бағалау, рындау, құру, зерттеу, анықтау, жақсарту, тексеру, білу,
бақылау, жоспарлау, жалпылау, түсіну, қолдану….
Күтілетін нәтижені жоспарлау үшін мына тұжырымдаманы қолданыңыз:
“Тренинг соңында қатысушылар мынаны істей алады……”
Бір тренингте күтілетін нәтиже саны көп болмауы тиіс. Егер олар көп болса, тренерлер бір
тренингке көп міндет жүктегенін көрсетеді. Олар өз шамаларын шынайы бағалауы қажет.
Мақсат пен міндетті тренингке де, жеке сабаққа да қоюға болады.
Тренинг для тренеров по обучению сельских НКО в рамках проекта «Поддержка сельских НКО»
ОФ «КАМЕДА» для Фонда Евразия Центральная Азия, июль 2013 г.
5
Мына себептермен міндеттерді қою қажет:
1. Барлығы (тренерлер мен қатысушылар) нені көздегенін жақсы түсінулері қажет
2. Стандартқа байланысты тренер тренингтің табысты деңгейін өлшей алады
3. Қатысушылар өз даму деңгейлерін біле алады.
4. Әлеуетті қатысушылар тренингтік курс оларға жарай ма, соны біле алады. Міндеттері
айқын болуы шарт және оларды тренинг басында таныстырған жөн. Тренерлерге мына
формула таныс болуы тиіс:
Мақсат пен міндет айқындалған соң әдіс пен тәсілдерді таңдау қажет. Қатысушыларға ақпаратты
жеткізу жолдары мен біліктілікті үйретудің белсенді жолдарын көрсету қажет.
Егер тренинг мазмұны, міндеті мен әдіс-тәсілдері дұрыс қойылғанына көз жеткізсек, онда тренингтік
оқуларды батыл өткізе беруге болады.
Жоспар мына бөліктерден тұруы тиіс:
1. Жұмыс басы. Сезімдерін білдіру. Қатысушылар қандай сезімде отырғандарымен
бөліседі. Бұл рәсім жүргізушіге топтың көңіл-күйін білуіне көмектеседі. Жұмыс жасауға
беталысын біледі.
2. Кіріспе бөлім немесе жаттығу жасау. Топты жұмысқа дайындайды, шаршағандарын
басады.
3.
Негізгі бөлім.Бұл бөлімде негізгі тақырып қозғалады.
4. Талқылау. Топ мүшелеріне ойлануға мүмкіндік береді, басқа топ мүшелерімен
тәжірибесін бөлісуге мүмкіндік береді.
5. Жұмысты аяқтау. Сабақ қорытындысын шығару. Жүргізуші сабақ қорытындысына
шолу жасайды.
