Типтік оќу баєдарламасы

ҮЛГІЛІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 

__________________________________________________________________ 

 

БАКАЛАВРИАТ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНАНЫҢ НЕГІЗІ 

 

 

5В110400 – «Медициналық-профилактикалық іс» мамандығы 

 

 

Сағат көлемі –  45 (1 кредит) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі 

 

 

Астана 2011 

 

 

2 

АЛҒЫ СӨЗ 

 

 

1.  ӘЗІРЛЕГЕН  ЖӘНЕ  ҦСЫНҒАН  «Медицина  білімі  мен  ғылымының 

инновациялық 

технологиялар 

Республикалық 

орталығы», 

С.Д. 

Асфендияров  атындағы  Қазақ  Ұлттық  медицина  университеті,  «Астана 

Медициналық  университеті»  АҚ,  Қарағанды  мемлекеттік  медицина 

университеті,  М.Оспанов  атындағы  Батыс-Қазақстан  мемлекеттік 

медицина  университеті,  Семей  қаласының  Мемлекеттік  медициналық 

университеті, 

Оңтүстік-Қазақстан 

мемлекеттік 

фармацевтикалық 

академиясы.  

 

2.  АЛҒАШ РЕТ енгізілген 

 

3.  Ҥлгілік 

оқу 

бағдарламасы 

5В110400 

- 

«Медициналық-

профилактикалық  іс»  мамандығы  бойынша  ҚР  2009  жылғы  мемлекеттік 

жалпыға міндетті білім беру стандартына сәйкес әзірленген 

 

4.  Ҥлгілік  оқу  бағдарламасы  Қазақстан  Республикасының  Денсаулық 

сақтау  министрінің  2011  жылғы  26  қазандағы  №734  бұйрығымен 

бекітілген. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 

МАЗМҰНЫ 

 

 

1  Түсініктеме ………………………………………………………..........  4 

2  Пән бойынша сағаттың бөлінуі…………………………...…………...  5 

3  Пәннің  мазмұны  және  сабақтардың  тақырыптық  жоспарының 

үлгілері …………………………………………………………............ 

 

5 

4  Оқу және оқыту әдістері………………………………………….…….  8 

5  Студенттердің білімін бағалау…………………………..……………..  8 

6  Құрал-жабдықтар…………………………………….…………………  8 

7  Ұсынылатын әдебиеттердің тізімі......................................................... 

9 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       Бұл типтік оқу бағдарламасын Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау 

министрлігінің рұқсатынсыз көбейтуге және таратуға болмайды. 

 

4 

1 ТҤСІНІКТЕМЕ 

 

Кіріспе.  Соңғы  он  жылдың  ішінде  медицинада  –  дәлелді  медицина  (ДМ-

evidence-based  medicine)  деген  жаңа  білім  саласы  қалыптасты.  Оны  сөзбе-сөз 

аударғанда – «тек фактыға негізделген, медицина» немесе бұл термин «ғылыми 

–  негізделген  практикалық  медицина»  деген  ұғымды  береді  және  «ғылыми-

дәлелденген  медицина»  деуге  де  болады.  Ғылыми-дәлелденген  медицина  – 

ғылыми 

ақпараттардың 

жинау 

технологиясына, 

анамнездеріне, 

интерпритациясына,  жиынтықтарына  негізделген  жаңа  бағыты  мен  түрі  деп 

есептеледі. 

Бұл 

дәрігердің 

клиникалық 

тәжірибесінің, 

пациенттің 

құндылығының    маңызды  ғылыми  мәліметтерінің  интерграциясы,  клиникалық 

тексерулер мен ем жасаудың дәл, ең тиімді түрін белгілі ауруға жасай білу.  

Осыған  байланысты,  қазіргі  дәрігер  тек  медицина  саласындағы 

технологиялық  жаңалықтарды  біліп  қана  қоймай,  емдеудің  осы  немесе  басқа 

әдісі неліктен тиімді және залалсыз болып есептелетінін анықтау қажет. 

 

Пәннің 

мақсаты: 

студенттерге 

дәлелді 

медицинаның 

негізін 

қалыптастыру,  оны  орындай  білудің  дағдыларын,  пайдаланудың  тәсілдерін, 

әрбір  медициналық  жаңалықтарды  сын  көзбен  бағалаумен,  болашаққа  керекті 

жерінде пайдалануды оқыту. 

 

Пәннің міндеттері:  

 

студенттерге ДМ негізгі терминдерін оқыту; 

 

студенттерді  клиникалық  тексерулердің  негізгі  түрлерін  айыра  білуге 

үйрету; 

 

студенттерге ДМ мәліметтерін пайдаланатын негізгі дағдыларды оқыту; 

 

ДМ  сүзгілерінің  көмегімен  медициналық  ақпаратты  сыни  тұрғыдан 

бғалауды үйрету. 

 

Білім берудің тҥпкілікті нәтижелері (компетенциялар) 

 

Студент тиісті 

компетенциялар 

білуге

 

дәлелді медицинаның даму тарихын (дәлелденген негіздегі 

медицинаны);

 

дәлелді медицинаның клиникалық эпидемиологиясын, 

биологиялық статистикамен байланысын;

 

кең 

таралған 

ішкі 

ағзалар 

ауруларының 

симптоматологиясын және синдромдарын; 

 

ғаламторда дәлелді медицина туралы ақпараттар базасын;

 

клиникалық практикада шешімдер қабылдау түрлерін;

 

клиникалық эпидемиологияда қолданатын зерттеулер 

түрлерін;

 

 

5 

клиникалық басқару оқулықтары  туралы түсініктерді 

(стандарт, диагностика және емдеу хаттамалары); 

клиникалық (медициналық) аудит туралы түсініктер 

ҥйреніп алуға

 

PICO тәсілімен сұрақтарды (проблемаларды) құрастыруды;

 

әртүрлі деректерді салыстыра отырып, дәлелді ізденіспен 

бағалауды жүргізуді;

 

фильтрлерді (сүзгілерді) пайдалана отырып, іздестіру 

жүйесінде жұмыс істеуді;

 

медициналық статьяларды сынауды және талдауды;

 

өзінің  практикалық  жұмысында  аудитті  жобалау  жоспарын 

жасауды.

 

машықтануға

 

MEDLINE, 

PubMed, 

Кокран  кітапханасынан  жүйелі 

ақпараттар,  РКИ  және  басқа  да  дәлелдемелі  көздерін 

іздестіру стратегиясы дағдыларын игеру. 

 

 

 

Пререквизиттер мен постреквизиттер 

 

Пререквизиттер: информатика, әлеуметтану, биостатистика. 

Постреквизиттер: эпидемиология дезинфекциялық іс негіздерімен. 

 

2  ПӘН БОЙЫНША САҒАТТЫҢ БӨЛІНУІ 

 

 

Сағаттың 

жалпы 

саны 

 

Аудиториялық сағаттар  

 

СӚЖ 

Барлығы 

 

Дәрістер 

 

 

Практикалық 

сабақтар 

 

ОСӚЖ 

№1 кредит - 45 

30 

5 

10 

15 

15 

 

3 Пәннің мазмұны* және сабақтардың тақырыптық жоспарының 

үлгілері** 

 

№1 кредит 

 

Дәлелді медицинаға немесе ғылыми дәлелденген медицинаға кіріспе 

(ЕВМ) 

       Анықтамасы.  Дәлелді  медицинаның  даму  тарихы.  Дүниежүзілік  даму 

тәжірибесі. ТМД елдері мен Қазақстанда клиникалық практикадағы ДМ. Оның 

қазіргі даму бағыты. 

 

 

 

 

6 

Клиникалық эпидемиологияның және дәлелді медицинаның принциптері 

      Медицина  ғылымдары  құрамындағы  клиникалық  эпидемиологияның  (КЭ) 

орны.  Анықтамасы,  даму  тарихы.  КЭ    ДМ  әдістемелік  негізі.  ДМ  клиникалық 

эпидемиологиямен, 

биологиялық 

статистикамен 

байланысы. 

Эпидемиологиядағы әдеп мәселелері. Әлеуметтік эпидемиология туралы ұғым. 

 

Дәлелді медицинадағы  зерттеу әдістері 

 

Дәлелді  медицинаның  5  сатысы.  КЭ-дағы  зерттеудің  түрлері.  Дәлелді 

медицинадағы  ғылыми  зерттеудегі  иерархиялық  сатылары:  кейбір  оқиғаны 

жазудан бастап, сол бағыттағы рандомизацияланған бақылаудағы зерттеулерге 

дейін. Кесе және бойлық зерттеулер туралы ұғым, олардың артықшылығы мен 

кемшіліктерін. 

     Дәлелді  медицинада  рандомизацияланған  бақылаулы  зерттеулер  (РБЗ). 

Мәселені құрастыру. Жүйелі шолу және метаанализ. 

 

Дәлелді медицинаның негізгі мәліметтері 

    Ғылыми медициналық әдебиеттердің мазмұны. Медициналық ақпараттардың  

көздерінің  артықшылығы  мен  кемшіліктері.  Интернеттен  ақпараттарды 

іздестіру  және  пайдалана  білу.  Жарыққа  шыққан  жарияланымдардың 

құрылымы  мен  мазмұны.  Ғылыми  жарияланымдардың  негізгі  бөлімдері. 

Статьяларды талдау және сынай білу. Оларды жинақтау және талдау. Кокрайн 

кітапханасы, Кокрайнмен байланыс.  

 

Ғылыми деректерді практикаға енгізу және пайдалану  

      Ғылыми  деректерді  жинау  және  тарату,  клиникалық  практиканы 

басшылыққа  ала  отырып  енгізу.  Анықтамасы,  оларды  енгізу  мен  зерттеудің 

қажеттілігі. Дәлелді медицина мен байланысы, енгізілген жаңалықтың сапасын 

бағалау.  Практиканы  өзгертуге  қарсы  кедергілер.  Медициналық  аудит: 

анықтамасы,  мақсаты  мен  міндеті,  принципі,  тәжірибесі.  Медициналық 

аудиттің жобалық жоспарын жасау, ол дәлелді медицинаға негізделуі қажет. 

 

 

Дәрістердің тақырыптық жоспарының ҥлгісі 

(академиялық сағаттың ұзақтығы – 50 минут) 

 

№ 

Тақырыптары 

1. 

Дәлелді медицинаға кіріспе, клиникалық эпидемиологияның принциптері. 

2. 

Дәлелді медицинаның терминологиясы мен құралдары. ДМ зерттеу 

түрлері. 

3. 

ДМ-ның сүзгісін пайдаланып Интернеттен ақпаратты іздестіру. Жүйелі 

шолу және мақалалардың мета-анализі.  

 

Барлығы: 5 сағат 

 

7 

Практикалық сабақтардың  тақырыптық жоспарының ҥлгісі 

 

№ 

Тақырыптары 

1. 

ДМ-ның анықтамасы, даму тарихы, дүниежүзілік даму тәжірибесі. 

2. 

Клиникалық  эпидемиология:  анықтамасы,  даму  тарихы,  негізгі 

принциптері мен тәсілдері 

3. 

ДМ-ның бес сатысы. Бірінші сатысы. PICO- принципін қолдана отырып, 

проблемаларды қалыптастыру. 

4. 

ДМ-ның екінші және үшінші сатылары. Интернеттен және электронды 

базалық негіздерден ақпараттар іздеу. Мақалаларды талдау және сынай 

бағалау 

5. 

ДМ-ның төртінші және бесінші сатысы. Алынған деректерді практикада 

қолдану. Аудитті  жобалық жоспарлау және жүргізу. Қателерді талдау. 

6. 

Клиникалық 

басшылықтар: 

анықтамасы, 

құрастырудың 

негізгі 

принциптері  мен  практикаға  енгізу.  Клиникалық  басқарушылықтардың 

оңтайлығы мен кемшіліктері. 

7 

Медико-профилактикалық істе қолданылатын стандарттар жайлы түсінік  

 

Барлығы: 10 сағат 

 

Оқытушының жетекшілігімен студенттердің ӛзіндік жҧмысының 

(ОСӚЖ) тақырыптық жоспарының ҥлгісі** 

 

№ 

Тақырыптары 

1. 

Дәлелді профилактика. Негізгі түрлері, енгізудегі проблемалары, скрининг 

бағдарламалардың қортындысын талдау. 

2. 

Әлеуметтік гигиенадан қоғамдық денсаулыққа. Пациенттердің ғылыми 

зерттеулердегі рөлі. Пациенттердің құқығы. 

3. 

Медициналық ақпаратты – Medline библиогрфиялық жүйемен іздестіру. 

4. 

Компьютермен істелген жұмыстарды жинақтау дағдылары. Интернеттен 

ақпараттарды іздестіру. Кокрайн кітапханасы. 

5. 

Дәлелді денсаулықты сақтау. Дәлелді медицина   мен маркетинг. 

 

Қорытынды кеңес беру 

 

Барлығы:  15 сағат 

 

Студенттердің ӛзіндік жҧмысы (СӚЖ)  тақырыптарының ҥлгісі  

 

№ 

Тақырыптары 

1. 

Қоғамдық денсаулық сақтауда шешім қабылдауды қамтамасыз етуге 

арналған дәлелдер. Дәлелді медицинаны денсаулық сақтауды 

ұйымдастырушылардың қолдану болашағы. 

2. 

Клиникалық эпидемиологияда және дәлелді медицинада қолданылатын 

биологиялық статистиканың негізгі көрсеткіштері. 

 

8 

3. 

Денсаулық сақтауда сапаны жоспарлау мен бақылаудың ғылыми 

негіздері. Дәлелге негізделген денсаулық сақтау саясаты. 

4. 

Дәлелді медицинаның және  дәледі қоғамдық денсаулық сақтаудың  даму 

тарихы.  

5. 

Мемлекеттік санитарлық эпидемиологиялық қызметтің құқықтық негізі. 

 

Барлығы:  15 сағат 

 

Ескерту: 

 * - ЖОО пәннің мазмұнын 20%-ға дейін өзгерте алады   

**  - ЖОО дәріс, практикалық сабақ, ОСӨЖ, СӨЖ тақырыптарын 40%-ға өзгерте алады.    

 

4 ОҚУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ 

 

 

Дәрістер: жалпы шолу, проблемалық. 

 

Практикалық сабақтар: ауызша сұрау, тестілеу, шағын топпен жұмыс, 

дискуссиялар,  презентациялар,  медициналық  әдебиеттермен  жұмыс, 

интернеттен ақпараттар іздеу. 

   Оқытушының  жетекшілігімен  орындалатын  студенттердің  ӛзіндік 

жҧмысы  (ОСӚЖ):  өткен  практикалық  сабақтардың  кейбір  сұрақтарын 

тереңдетіп  оқу,  рефераттар  мен  презентацияға  дайындалу,  дискуссиялар 

мен  аудиттің  жоспарын  қорғау,  жеке  және  топпен  бірге  істелген 

жұмыстардың  қортындыларын  талқылау,  барлық  осы  жұмыстар  туралы 

оқытушының кеңесін алу, аралық бақылауды ұйымдастыру. 

 

Студенттердің  ӛзіндік  жҧмысы  (СӚЖ):  студенттің  оқулықпен  және 

қосымша  әдебиеттермен  жұмысы,  электрондық  тасымалдаушымен 

жұмыс, 

тест 

тапсырмаларына 

дайындалу 

және 

орындау, 

эпидемиологиялық  терминдердің  сөздігін  құрастыруы,  медициналық 

статьяларды талдау, жеке немесе топпен дайындалу. 

 

5 СТУДЕНТТІҢ БІЛІМІН БАҒАЛАУ 

 

 

Ағымдық  бақылау:  тестілеу  (коллоквиум),  жазбаша  (ауызша)  сұрау, 

ситуациялық  тапсырмаларды  орындау,  шағын  топтағы  жұмысты  жеке 

немесе топпен бағалау. 

 

Аралық бақылау: тестілеу. 

 

Қорытынды  бақылау:  емтихан,  ол  тестілеу  мен  медициналық 

статьяларды талдай білуді қамтиды. 

 

6 ҚҦРАЛ–ЖАБДЫҚТАР 

 

 

дыбысты  күшейтетін  аппаратурасы  бар  лекция  оқитын  бөлме,  биіктігін 

реттейтін  экран,  мультимедиялық  қондырғы,  видиоаппаратуралар  мен 

 

9 

видиофильмдер,    компьютерлер  мен  ноутбуктар,  оқытатын  компьютерлік 

бағдарламалар. 

 

тақырыбына 

байланысты 

үлестірілетін 

материалдар, 

медициналық 

мақалалардың 

ксерокөшірмесі, 

дәлелді 

медицинадан 

ақпараттық 

жиынтықтар, электрондық негізгі базалар. 

 

7 ҦСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ* 

 

Орыс тіліндегі 

негізгі: 

1.  Р.Флетчер, С.Флетчер, Э.Вагнер «Клиническая эпидемиология. Основы 

доказательной медицины», М., 2001 

2.  Т.Гринхальх «Основы доказательной медицины», М., 2006 

3.   В.В. Власов  Введение в доказательную медицину.  М.: Медиа. Сфера, 

2001.- 392 с. 

 

қосымша: 

1.  Принципы клинической практики, основанной на доказанном. Рабочая 

группа по доказательной медицине под ред. Гордона Гайятта, Драммонда 

Ренни., М., 2003. 

2.  Доказательная медицина. Ежегодный справочник. М. 

3.  В.В.Власов «Эпидемиология», М., 2004. 

4.  Е.Шарон, В.Страус и др. Медицина, основанная на доказательствах. Перевод 

В.В. Власова и К.И. Сайткулова. Москва 2010.   

5.  Окружающая среда и доказательная профилактическая медицина. Т.А. 

Муминов, Б.А. Неменко, Алматы. 2005 

6.  Стратегия поиска медицинской информации. Термины и ресурсы интернет. 

Кожабекова С.Н., Ошибаева А.Е. и др. Алматы  2008. 

 

Ескерту: * - Әдебиеттердің тізімі жыл сайын жаңартылуы мүмкін.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

АВТОРЛАР 

 

1.  Дербисалина  Г.А.  –    Медициналық  білімі  мен  ғылымының  инновациялық 

технологиялар Республикалық орталығы әдіскері, доцент. 

2.  Карсакбаева  Л.Ж.  –  Медициналық  білімі  мен  ғылымының  инновациялық 

технологиялар  Республикалық  орталығы  директорының  орынбасары, 

доцент. 

3.  Койков  В.В.  –  Денсаулық  сақтауды  дамыту  Республикалық  орталықтың 

білім және ғылым Департаментінің директоры. 

4.  Турдалиева  Б.С.  –  м.ғ.д.,  С.Ж.Асфендияров  атындағы  ҚазҰМУ  денсаулық 

сақтау саясаты және басқару кафедрасының меңгерушісі  

5.  Рамазанова  М.А.  –  С.Ж.Асфендияров  атындағы  ҚазҰМУ  денсаулық  сақтау 

саясаты және басқару кафедрасының аға оқытушысы.  

6.  Ахметова Д.Н. –  «Астана медицина университеті» АҚ №1 жалпы дәрігерлік 

практика кафедрасының оқу бөлімінің меңгерушісі. 

7.  Бекбергенова  Ж.Б.  –  «Астана  медицина  университеті»  АҚ  №1  жалпы 

дәрігерлік практика кафедрасының ассистенті. 

8.  Смагулова  Г.А.  –  М.Оспанов  атындағы  Батыс-Қазақстан  мемлекеттік 

медицина  университетінің  клиникалық  фармакология  курсымен  ішкі 

аурулар пропедевтикасы кафедрасының меңгерушісі, доцент. 

9.  Гаркалов  К.А.  –  Денсаулық  сақтауды  дамыту  Республикалық  орталықтың 

медициналық  технологиялар  стандартизациясы  мен  бағалау  орталығының 

дәлелді медицина методология бөлімінің бастығы. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11 

ТИПОВАЯ УЧЕБНАЯ ПРОГРАММА 

____________________________________________________________________ 

 

БАКАЛАВРИАТ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ОСНОВЫ ДОКАЗАТЕЛЬНОЙ МЕДИЦИНЫ 

 

По  специальности: 5В110400 - «Медико-профилактическое дело»   

 

Объем часов – 45 (1 кредит) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Министерство здравоохранения Республики Казахстан 

 

Астана   2011 

 

 

12 

ПРЕДИСЛОВИЕ 

 

1  РАЗРАБОТАНА 

И 

ВНЕСЕНА 

«Республиканским 

центром 

инновационных  технологий  медицинского  образования  и  науки», 

Казахским  национальным  медицинским  университетом  им.  С.Д. 

Асфендиярова, АО «Медицинский университет Астана», Карагандинским 

государственным  медицинским  университетом,  Западно-Казахстанским 

государственным  медицинским  университетом  им.  М.Оспанова, 

Государственным  медицинским  университетом  г.  Семей,  Южно-

Казахстанской государственной фармацевтической академией.  

 

2  ВВЕДЕНА впервые  

 

3  Типовая 

учебная  программа  разработана  в  соответствии  с 

государственным 

общеобязательным 

стандартом 

образования 

Республики  Казахстан  2009  г.  по  специальности  5В110400  -  «Медико-

профилактическое дело» 

 

4  Типовая учебная программа утверждена и рекомендована к изданию  

приказом министра Здравоохранения РК №734  от 26 октября 2011 г. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13 

СОДЕРЖАНИЕ 

   

 

1.    Пояснительная записка………………………………………………... 

14 

2.    Распределение часов дисциплины…………………….……………… 

15 

3.    Содержание дисциплины и примерные тематические планы 

лекций, практических занятий, СРСП, СРС ………………………… 

 

15 

4.    Методы обучения и преподавания……………………….…………… 

18 

5.    Оценка знаний……………………………………….……….…........... 

18 

6.    Оборудование и оснащение…………………………….…....………... 

19 

7.    Список рекомендуемой литературы………………………..………… 

19 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Настоящая  типовая  программа  не  может  быть  тиражирована  и 

распространена  без  разрешения  Министерства  здравоохранения  Республики 

Казахстан.   

 

 

14 

1 ПОЯСНИТЕЛЬНАЯ ЗАПИСКА 

 

   В  последние  два  десятилетия  в  медицине  сформировалась  новая  область 

знаний - доказательная медицина (ДМ - evidence-based medicine). В буквальном 

переводе -  «медицина, основанная на фактах»  либо, что более  точно отражает 

значение  термина,  «научно-обоснованная  медицинская  практика»,  или 

«научно-доказательная  медицина».  Научно-доказательная  медицина  -  это 

новый  подход,  направление  в  технологии  сбора,  анализа,  обобщения  и 

интерпретации научной информации. Это интегрирование наилучших научных 

данных с клиническим  опытом врача и  ценностями пациента, добросовестное, 

точное  и  осмысленное  использование  лучших  результатов  клинических 

исследований для выбора лечения конкретного больного. 

В  связи  с  этим,  современный  врач  должен  быть  не  только  информирован  о 

новейших  медицинских  технологиях,  но  и  знать,  почему  тот  или  иной  метод 

лечения может считаться эффективным и безопасным.  

 

Цель дисциплины: формирование у студентов знаний основ доказательной 

медицины,  формирование  умений  и  навыков,  которые  позволят  критически 

оценить  медицинскую  информацию  для    рационального  использования  в 

дальнейшей практической деятельности.  

 

 

Задачи дисциплины:  

 

дать  студентам  знания  об  основных  терминах  доказательной  медицины 

(ДМ); 

 

научить студентов различать основные типы клинических исследований;  

 

научить  основным  навыкам  использования  базы  данных  доказательной 

медицины; 

 

научить  критически  оценивать  медицинскую  информацию  с  помощью 

фильтров доказательной медицины  

 

Конечные результаты обучения (компетенции) 

 

Студент 

должен 

компетенции 

знать

 

историю развития доказательной медицины (медицины, 

основанной на доказательствах);

 

связь ДМ с клинической эпидемиологией и биологической 

статистикой;

 

симптоматологию  и  синдромы  наиболее  распространенных 

заболеваний внутренних органов; 

 

базы данных ДМ в Интернете;

 

типы принятия решений в клинической практике;

 

 

15 

виды исследований, применяемых в клинической 

эпидемиологии;

 

понятие о клиническом руководстве (стандарте, протоколе 

диагностики и лечения) 

понятие о клиническом (медицинском) аудите. 

уметь 

формулировать клинический вопрос (проблему) с 

использованием принципа PICO;

 

проводить поиск и оценку доказательств, полученных из 

разных источников;

 

работать в поисковой системе с использование фильтров;

 

проводить анализ и критическую оценку медицинских статей; 

 

составлять примерный план клинического аудита своей 

практики.

 

владеть  

навыками

  

 

владеть навыками стратегии поиска систематических обзоров, 

РКИ и других доказательных источников в MEDLINE, PubMed, 

в Кокрановской библиотеке;  

 

Пререквизиты и постреквизиты дисциплины 

 

Пререквизиты: информатика, социология, биостатистика. 

         Постреквизиты: эпидемиология с основами дезинфекционного дела. 

 

2 РАСПРЕДЕЛЕНИЕ ЧАСОВ ПО ДИСЦИПЛИНЕ 

 

 

Общее кол-во 

часов 

 

Аудиторные часы 

 

 

 

СРС 

Всего  Лекций 

Практических 

занятий 

СРСП 

Кредит №1 – 45  

30 

5 

10 

15 

15 

 

 

3 Содержание дисциплины* и примерные тематические планы занятий**

 

 

Введение в доказательную или научно обоснованную в медицину (ЕВМ) 

Определение.  История  развития  доказательной  медицины.  Мировой  опыт 

развития.  Доказательная  медицина  в  клинической  практике  стран  СНГ  и 

Казахстана. Современные тенденции развития.   

 

 

16 

Принципы клинической эпидемиологии и доказательной медицины 

Клиническая эпидемиология в структуре медицинских наук. Определение, 

история  развития.  Клиническая  эпидемиология  как  методологическая  основа 

доказательной медицины. Взаимосвязь доказательной медицины с клинической 

эпидемиологией  и  биологической  статистикой.  Этические  проблемы  в 

эпидемиологии. Понятие о социальной эпидемиологии.  

 

Методы исследований в доказательной медицине 

Пять  этапов  процесса  доказательной  медицины.  Типы  исследований  в 

клинической эпидемиологии. Иерархия научных исследований в доказательной 

медицине: 

от 

описания 

отдельных 

случаев 

до 

многоцентровых  

рандомизированных  контролируемых  испытаний.  Понятие  о  поперечных  и 

продольных  исследованиях,  преимущества  и  недостатки  различных  типов 

исследований.  

Рандомизированное  контролируемое  испытание  (РКИ).  Формулирование 

проблемы. Систематический обзор и метаанализ 

 

База данных доказательной медицины 

Содержание научной медицинской литературы. Преимущества и 

недостатки различных источников медицинской информации. Поиск 

информации в Интернете с использованием фильтров доказательной медицины. 

Структура и содержание научной публикации. Основные разделы научной 

публикации. Анализ статей и их критическая оценка. Систематизированный 

обзор и мета-анализ. Библиотека Кокрайн, Кокрайновское сотрудничество.  

 

Применение научных данных на практике – внедрение 

Сбор  и  распространение  научных  данных.  Введение  в  руководства  по 

клинической  практике.  Определение,  необходимость  разработки  и  внедрения. 

Связь между доказательной медициной, разработкой практических руководств 

и  оценкой  качества  для  осуществления  перемен.  Препятствия  к  изменению 

практики.  Медицинский  аудит:  определение,  цель  и  назначение.  Принципы  и 

практика.  Составление  примерного  плана  аудита,  основанного  на 

доказательной медицине. 

 

Примерный тематический план лекций 

№ 

Наименования тем  

1. 

Введение  в  доказательную  медицину  (ДМ).  Принципы  клинической 

эпидемиологии.  

2. 

Терминология  и  инструментарий  доказательной  медицины.  Типы 

исследований в ДМ.    

3. 

Поиск  информации  в  Интернете  с  использованием  фильтров  ДМ. 

Систематические обзоры и мета-анализ статей. 

 

Всего часов: 5 

 

17 

Примерный тематический план практических занятий 

 

№ 

Наитменования тем  

1. 

Определение 

доказательной 

медицины. 

История 

развития 

доказательной медицины. Мировой опыт развития. 

2. 

Клиническая эпидемиология: определение, история развития, основные 

принципы и методы исследования.                                      

3. 

Пять  этапов  доказательной  медицины.  Первый  этап  доказательной 

медицины.  Формулирование  проблемы  с  использованием  принципа 

PICO. 

4. 

Второй и третий этапы доказательной медицины. Поиск информации в 

Интернете и электронной базе данных. Анализ статей и их критическая 

оценка. 

5. 

Четвертый  и  пятый  этапы  доказательной  медицины.  Применение 

полученных  данных  в  практику.  Примерное  планирование  и 

проведение аудита. Анализ ошибок. 

6. 

Основы статистического анализа медицинских данных. 

7 

Понятие о стандартах, используемых в медико-профилактическом деле  

 

Всего часов: 10  

 

Примерный тематический план самостоятельной работы под 

руководством преподавателя (СРСП) 

 

№ 

Наименования тем 

1. 

Доказательная профилактика.  Основные  виды,  проблемы внедрения  и 

анализа результатов скрининговых программ. 

2. 

От социальной гигиены к общественному здоровью. Роль пациентов  в 

научных исследованиях. Права пациента. 

3. 

Система  библиографического  поиска  медицинской  информации  - 

Medline 

4. 

Отработка  навыков  работы  с  компьютером.  Поиск  информации  в 

Интернете. Библиотека Кокрайн.

 

5. 

Доказательное здравоохранение. Доказательная медицина и маркетинг.  

 

Рубежный контроль  

 

Всего часов: 15  

 

Примерные темы для самостоятельной работы студентов (СРС) 

 

№ 

Наименования тем  

1. 

Доказательства  для  обеспечения  принятия  решений  в  общественном 

здравоохранении. 

Перспективы 

использования 

доказательной 

медицины организаторами здравоохранения. 

 

18 

2. 

Основные  показатели  биологической  статистики,  используемые  в 

клинической эпидемиологии и доказательной медицине. 

3. 

Научные 

основы 

планирования 

и 

контроля 

качества 

в 

здравоохранении. 

Политика 

здравоохранения, 

основанная 

на 

доказательствах 

4. 

История  развития    доказательной  медицины    и  доказательного 

общественного здравоохранения 

5. 

Правовые основы деятельности специалистов госсанэпидслужбы. 

 

Всего часов: 15 

 

Примечания: 

* - содержания дисциплины до 20% может быть изменено ВУЗом  

** - ВУЗ имеет право изменять до 40% темы практических занятий, СРСП, СРС   

 

4  МЕТОДЫ ОБУЧЕНИЯ И ПРЕПОДАВАНИЯ 

 

 

Лекции: обзорно-иллюстративные, проблемные.   

 

Практические  занятия:  устный  опрос,  тестирование,  работа  в  малых 

группах,  дискуссии,  презентации,  обратная  связь,  работа  с  медицинской 

литературой, поиск информации в интернете. 

 

Самостоятельная  работа  студентов  с  преподавателем  (СРСП):  

углубленное  изучение  отдельных  вопросов    тем  пройденных  практических 

занятий,  подготовка    презентаций  и  рефератов,  дискуссии,  защита 

примерного  плана  клинического  аудита,  обсуждение  результатов 

выполнения  индивидуальных  и  групповых  заданий,  консультации  с 

преподавателем    по  всем  возникающим  вопросам,  проведение  рубежного 

контроля. 

 

Самостоятельная работа студентов (СРС): работа студентов с учебной и 

дополнительной литературой, с литературой на  электронных носителях и в 

интернете;  решение  и  подготовка  тестовых  заданий,  подготовка 

индивидуальных и групповых презентаций по анализу медицинских статей. 

 

5 ОЦЕНКА ЗНАНИЙ 

 

Текущий  контроль:  тестирование,    письменный/устный  опрос,  решение 

ситуационных  задач,  самооценка  и  групповая  оценка  при  работе  в  малых 

группах.  

Рубежный контроль:  коллоквиум. 

Итоговый  контроль:  экзамен,  включающий  тестирование  и  демонстрацию 

навыков анализа медицинской статьи. 

 

 

 

 

19 

6 ОБОРУДОВАНИЕ И ОСНАЩЕНИЕ 

 

 

Оборудование: лекционные аудитории со  звукоусиливающей аппаратурой,   с 

регулируемым 

по 

высоте 

экраном, 

мультимедийной 

установкой,  

видеоаппаратурой  для  показа  видеофильмов,  слайдоскопом,  негатоскопом;

  

персональные  компьютеры  и  ноутбуки  с  доступом  в  интернет,  обучающие 

компьютерные программы.

 

  

 

Оснащение:  тематические  наборы  раздаточного  материала;  ксерокопии 

медицинских  статей,  блок  информации  по  доказательной  медицине, 

электронная база данных. 

 

7  СПИСОК РЕКОМЕНДУЕМОЙ ЛИТЕРАТУРЫ* 

На русском языке 

основная:  

3.  Р.Флетчер, С.Флетчер, Э.Вагнер «Клиническая эпидемиология. Основы 

доказательной медицины», М., 2001 

4.  Т.Гринхальх «Основы доказательной медицины», М., 2006 

3.   В.В. Власов  Введение в доказательную медицину.  М.: Медиа. Сфера, 

2001.- 392 с. 

 

дополнительная: 

7.  Принципы клинической практики, основанной на доказанном. Рабочая 

группа по доказательной медицине под ред. Гордона Гайятта, Драммонда 

Ренни., М., 2003. 

8.  Доказательная медицина. Ежегодный справочник. М. 

9.  В.В.Власов «Эпидемиология», М., 2004. 

10. Е.Шарон, В.Страус и др. Медицина, основанная на доказательствах. Перевод 

В.В. Власова и К.И. Сайткулова. Москва 2010.   

11. Окружающая среда и доказательная профилактическая медицина. Т.А. 

Муминов, Б.А. Неменко, Алматы. 2005 

12. Стратегия поиска медицинской информации. Термины и ресурсы интернет. 

Кожабекова С.Н., Ошибаева А.Е. и др. Алматы  2008. 

 

Примечание: * - Список литературы может обновляться ежегодно.                                                        

 

АВТОРЫ 

 

10. Дербисалина Г.А. – методист ТОО «Республиканский центр инновационных 

технологий медицинского образования и науки», к.м.н., доцент. 

11. Карсакбаева  Л.Ж.  –  зам  директора  ТОО  «Республиканский  центр 

инновационных технологий медицинского образования и науки», к.м.н. 

12. Койков 

В.В.  –  директор  Департамента  науки  и  образования 

Республиканского центра развития здравоохранения. 

 

20 

13. Турдалиева  Б.С.  –  д.м.н.,  заведующий  кафедрой  политики  и  управления 

здравоохранением КазНМУ им. С.Д.Асфендиярова 

14. Рамазанова М.А. – старший преподаватель кафедры политики и управления 

здравоохранением КазНМУ им. С.Д.Асфендиярова. 

15. Ахметова  Д.Н.  –  завуч  кафедры  общей  врачебной  практики  №1  АО 

«Медицинский университет Астана». 

16. Бекбергенова  Ж.Б.  – ассистент  кафедры общей врачебной практики  №1  АО 

«Медицинский университет Астана». 

17. Смагулова Г.А. – зав. кафедрой пропедевтики внутренних болезней с курсом 

клинической  фармакологии  Западно-Казахстанского  государственного 

медицинского университета им. М.Оспанова, к.м.н., доцент. 

18. Гаркалов  К.А.  –  начальник  отдела  методологии  доказательной  медицины 

центра стандартизации и оценки медицинских технологий Республиканского 

центра развития здравоохранения.