13
дәріс. Жинақтау шиналарын қорғау
Дәрістің мазмұны: шиналарды қорғаудың принципі туралы жалпы
мәліметтер, сыртқы ҚТ мен шинадағы ҚТ кезіндегі қорғаныстың әсері
келтірілген.
Дәрістің мақсаты: шинаның дифференциалды қорғанысының қызмет
ету принципі мен қорғаныстың екіншілік тізбеігндегі тоқтың таралуын,
баланс емес тоғының пайда болу себептерін үйрену.
13.1 Шиналардың дифференциалды қорғанысы
Жоғары және өте жоғары кернеудегі электр стансаларындағы және
электр тораптарының қосалқы стансасының шинасындағы зақымдалулар,
осы шинаға қосылған элементтерге қарама-қарсы орналасқан резервті РҚ
арқылы ажыратылуы мүмкін. Бірақ резервті РҚ мұндай жағдайларда біршама
уақыт ұстанымы t
рез.з
арқылы жұмыс жасайды және зақымдалған шиналардың
селективті түрде өшірілуін қамтамасыз етпейді. Бірақ шинадағы ҚТ энерго
жүйенің тұрақтылығы және тұтынушылардың жұмыс шарты бойынша тез
өшіруді талап етеді. шинадағы ҚТ тоқтату үшін олардың РҚ шинаны
қоректендіріп тұрған қосылуылардың барлығын өшіруі тиіс. Соған сай
шиналардың арнайы РҚ ерекше жауапкершілік алады, себебі оның дұрыс
жұмыс жасамауы тұтас электр стансасы немесе қосалқы станса немесе
олардың секциясының өшірілуіне алып келеді. Сондықтан шинадағы РҚ
қызмет ету принципі және олардың жасалуы жалған жұмыс жасау
мүмкіндігінсіз, өте берік болып ерекшеленуі тиіс. Шинаның тез әсер ететін
және селективті РҚ ретінде дифференциалды принципке негізделген
қорғаныс кең тараған.
Шинаның дифференциалды РҚ алдында қарастырылған ЭЖЖ,
трансформаторлар және генераторлардың дифференциалды РҚ (13.1 сурет)
жұмыс принципіне, яғни қорғалатын элементтерге (ҚС шинасына) келетін
және кететін тоқтардың шамасы мен фазасын салыстыруға негізделген.
Барлық
қосылулардағы
ШДҚ
қоректендіру
үшін
трансформация
коэффициенті бірдей ТТ орнатылады (қосылудың қуатына тәуелсіз).
Дифференциалды реле 1, шинаға бағытталған біріншілік тоқтарында,
барлық қосылулардың тоғының суммасына тең тоқ өтетіндей болып барлық
қосылулардың ТТ-на қосылады.
55
13.1 сурет – Сыртқы ҚТ
кезіндегі дифференциалды
қорғаныстың екіншілік
тізбегіндегі тоқтың таралуы
13.2 сурет – Шинадағы ҚТ
кезіндегі дифференциалды
қорғаныстың екіншілік
тізбегіндегі тоқтың таралуы
Сыртқы ҚТ кезінде (13.1 суретте К нүктесі) зақымдалған W4 ЭЖЖ
арқылы шинадан ҚТ орнына келетін ҚТ тоғы I
4
, қоректендіру көзінен (Wl,
W2, W3 желісі арқылы) шинаға келетін тоқтардың суммасына тең:
.
3
2
1
4
I
I
I
I
(13.1)
13.2 суреттеге тоқтың таралуынан байқағанымыздай, екіншілік тоқтар
шинаға келетін -біріншілік тоқтарға сәйкес реленің орауышында екіншілік
тоққа қарама-қарсы.
.
4
3
1
B
B
B
B
p
I
I
I
I
I
(13.2)
Екіншілік тоқтарды бірінішілік тоқтар арқылы көрсетіп және (13.1)
теңдікті есепке алып тоқты аламыз:
.
0
/
/
/
/
4
4
3
3
2
2
1
1
K
I
K
I
K
I
K
I
I
p
Сәйкесінше, егер ТТ қателігін есепке алмасақ, сыртқы ҚТ кезінде
реледе тоқ болмайды. Магниттелуді есепке алғандағы ТТ екіншілік тогы:
;
/
1
1
1
1
ном
B
I
K
I
I
.
/
2
1
2
2
ном
B
I
I
I
I
56
Екіншілік тоқтардың бұл шамаларын (13.2) теңдікке салсақ:
;
2
1
4
НБ
ном
ном
ном
HAM
P
I
I
I
I
I
I
Достарыңызбен бөлісу: |