Талдау түрлерінің үлгілері

Талдау реті:

1.Сөзді буындарға бөл, буындардың түрін ата.

2.Сөз құрамынан дауысты дыбыстарды тауып, оларды тілдің, жақтың,еріннің қатысына қарай талда.

3.Сөз құрамынан дауыссыздарды тауып, қатаң, ұяң, үнді дауыссыздың қайсысына жататынын анықта.

4.Сөз құрамындағы дыбыс пен әріп санын анықта.

5.Сөзде үндестік заңына сәйкес құбылыс бар ма? Бар болса, түсіндір.

Талдау үлгісі: құ-лын-шақ - үш буынды:1-ашық,2,3-бітеу буын

Қ-дауыссыз,қатаң

Ұ-дауысты,жуан,қысаң,еріндік

Л-дауыссыз,үнді

Ы-дауысты,жуан,қысаң,езулік

Н-дауыссыз,үнді

Ш-дауыссыз,қатаң

А-дауысты,жуан,ашық,езулік

Қ-дауыссыз, қатаң

Сөзде 8 дыбыс,8 әріп бар.

а) сөздің 1-буынындағы ү ерінді дауыстының әсерінен 2-буындағы ы дыбысы ұ болып айтылады: құ-л ұн-шақ

ә) сөздің буындарындағы дауысты дыбыстардың жуан болып жалғануы үндестік заңына сәйкес жалғанған.