98
немесе конференцияда алған жеңістері есептелінеді. Жоба мен
рефератты қорғау нысанында аттестациялаудың келешегі бар деуге
болады, бірақ жобаны дайындау сатысында күрделі мәселелер
кездеседі. Материалды қамтудың көлемі жоба басшысының кәсіби
деңгейіне байланысты, ол жобада информатиканың ең кем дегенде үш
мазмұнды желісін қамтып, көрсетуі керек. Жұмысты бағалау кезінде,
мысалы, рецензиялау сатысы мен жобаны қорғау кезінде де
субъективтілік кездесіп қалады. Сапалық өлшемдер интерпретацияға
күрделі түрде көнбейді, әртүрлі қорытындылар шығарылуы мүмкін.
3.2.2. Қорытынды аттестациялаудың ауызша емтихан
ұйымдастыру бойынша нұсқаулар
Ауызша емтиханды ұйымдастыру кезінде кез келген мектеп пәні
бойынша информатика курсының арнайы ерекшеліктерін есепке ала
отырып, емтихан өткізу бойынша қойылған барлық талаптар
сақталады. Оқушылардың емтиханға дайындықтарын бірнеше
кезеңге бөлуге болады:
Бірінші кезең – оқушылардың емтиханның алдын ала дайындалу
үшін қажетті сұрақтарымен кем дегенде емтиханға дейін 2 - 3 ай
бұрын танысулары керек. Емтихан сұрақтарымен оқушыларды өздері
қиналатын тақырыптарды қайталау үшін жылдың басында да
таныстыруға болады. Бұндай жағдай сирек кездеседі. Мысалы,
оқытушының ауысуы, баланың басқа мектепке ауысуы, мекенжайдың
өзгеруі және басқа объективтік жағдайлар информатика пәні бойынша
толық білім ала алмауына септігін тигізеді.
Екінші кезең – оқытушының қайталауды аяқтауды ұйымдастыру
үшін оқушының жалпы алған білімінің көрінісін анықтау.
Информатиканың негізгі тарауларын жылдың аяғында оқушының
білімін тексеріп, кемшіліктерін тауып, түзету үшін қайталауға 4-8
сағат бөлуі қажет. Осы кезеңде информатиканың негізгі тараулары
бойынша тесттер пайдаланылуы мүмкін немесе әрбір тараудан кейін
немесе бірнеше тарауларды қайталағаннан кейін тестілеу кезең-
кезеңмен өтуі мүмкін.
Үшінші кезеңді мынадай жағдайда ұйымдастыруға болады.
Стендке сұрақтарды және оқытушының түсініктемелері жазылған
машықтану тапсырмаларын, емтиханға қалай дайындалу жөніндегі
қысқаша нұсқаулар, оқулықтардың тізімін іліп қою керек және
соңында информатиканың тестілеу кезінде айқындалған күрделі
тараулары бойынша бірді - екілі кеңестер беру керек. Кеңестер беру
кезінде нақтылы емтихан сұрақтарының жауаптары бойынша
мысалдар келтіріп отыру керек. Оқытушы өз көзқарасы бойынша
99
қандай да бір топқа қатысты күрделі сұрақтарға байланысты
түсініктеме беруі керек.
Емтихан материалдарына қойылатын талаптар
Информатика пәні бойынша емтихан материалдары басқа
пәндер бойынша материалдардан ешқандай айырмашылықтары жоқ,
(сұрақтар, билеттер, машықтану тапсырмалары).
Билеттер мен сұрақтарды өңдеу кезінде негізгі минимумда
көрсетілген мазмұнның көлемін алу есепке алынуы керек, ал,
оқушылардың
дайындығына
қойылатын
талаптар
осы
минимумдағыдан төмен болмауы керек.
Емтихандық материалдарды құрастыру келесі қағидалар
бойынша жүзеге асырылады: сұрақтар информатика курсының
барлық негіздері бойынша құрастырылады;
Берілген
сұрақтардан
әрқайсысында
үш
сұрақтан
құрастырылады:
Бірінші сұрақ – теориялық - машықтану (теориялар,
тұжырымдар, қағидалар, қасиеттері, сыныптылығы), информатиканың
теориялық негіздері, компьютер жұмысының қағидалары, ақпараттық
үрдістердің мағыналары, ақпараттық технологиялар (АТ) бойынша
және т.б. білімін тексеруге арналған;
Екінші сұрақ – теориялық - машықтану (ақпараттық және
қарым-қатынастық технологиялар және алгоритмдеу), компьютердің
мүмкіндіктерін
және
ақпараттық
технологияларды
түсінуді,
бағдарлама құралдарында суреттемені мысалға келтіре отырып,
ауызша жауап беруін тексеруге арналған;
Үшінші – машықтану тапсырмасы, оны оқушы компьютер
арқылы жұмыс істеу әдістерін көрсете білуі керек, алгоритмдер мен
бағдарламаларда ұсынылған ақпараттық үрдістердің мағынасын қалай
түсінетіндігін, яғни информатиканың құралдары мен тәсілдерін,
тиімді әдістерін пайдалана отырып, ақпараттық есепті шешуі керек.
3.2.3 Жобалар мен рефераттарды ұйымдастыруға арналған
нұсқаулар
Жалпы ережелер. Жобалар мен рефераттарды қорғау
нысанында қорытынды аттестациялау ауызша емтихан түрлерінің бірі
болып табылады. Шығармашылық жұмыс пәндік шеңберден шығып,
білім беру мекемесінің ерекшелігін немесе сыныптың профилін
көрсетуі мүмкін. Жобаны орындауды ұйымдастыру, сараптамалық
рәсім және жобаны қорғау педагогикалық кеңеспен бекітіліп, алдын
ала анықталуы керек.
100
Жоба мен рефератты дайындау өте күрделі жұмыс болып
табылады. Осыған байланысты, пән бойынша жоғары деңгейлі
дайындығы бар оқушыларға ұсынуға болады.
Реферат ретіндегі шығармашылық жұмыстың мақсаттарының
бірі, әртүрлі ақпарат көздерін пайдалана отырып, мәселелерді кешенді
түрде зерттеу болып табылады. Ақпараттық-коммуникациялық
технологиялар (АҚТ) құралдарының көмегімен нұсқалар бірінің
мәселелері немесе есептерінің шешімін шешуді, алгоритм немесе
бағдарлама түріндегі модель жасауды жүзеге асыру жобаның мақсаты
болып табылады. Жоба Web-сайты, электронды газет, оқытатын
бағдарлама түрінде ұсынылуы мүмкін.
Реферат теориялық материалдың қорытынды жинағы болып та-
былады. Жобаны рефератпен салыстыратын болсақ, ол көбінесе
машықтану бағдарымен жазылып, теориялық бөлімі де кіреді.
Мазмұны мен рәсімдеуге қойылатын талаптар. Жобаға
реферат пен түсініктемелік жазбаны дайындаған кезде жобаның
логикалық құрылымы міндетті түрде болуы керек, оған сыртқы
мұқабасы, мазмұны, кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды кіреді.
Кіріспеде әдебиеттерге шолу жасалып, тақырыпты таңдаудың
негіздемесі болуы керек. Негізгі бөліміне зерттелетін пәннің
(нысанның) сипаттамасы, құрастырылған есептер мен қорытындылар
кіреді. Қорытындысына мәселелер жөнінде жалпы тұжырымдамалар
жасалуы керек, жоба дамуының келешегі сипатталуы керек немесе
теориялық зерттеуді жалғастырудың нұсқасы ұсынылады. Осы
тарауда информатика бойынша жобалар мен рефераттардың ғана
емес, интегралдық жобалар мен рефераттардың да мазмұндары мен
ресімделулеріне қойылатын кейбір талаптар қаралады.
Информатика пәні бойынша рефераттарға қойылатын
талаптар. Информатика бойынша рефераттар жазу үшін әртүрлі
ақпарат көздері, соның ішінде Интернет желісінің ресурстары
пайдаланылады. Баспа басылымдары – дәстүрлі ақпарат көздері сирек
пайдаланылады.
Көптеген
«еңбектер»
негізгі
тілі
ретінде
компьютердегі жаргон мен сленгті пайдаланады. Ақпараттардың
дұрыстығы мен объективтілігі күмән келтіреді.
Терең түрдегі талдауды жүргізбей-ақ, оқушылардың өз бетімен
ақпараттың сапасын анықтай алмайтын жағдайын айтуға болады.
Информатика пәні бойынша жазылатын рефераттарға келесі
талаптар қойылуы керек:
-
материалды таңдау кезінде әртүрлі ақпарат көздерін
пайдалану керек;
Достарыңызбен бөлісу: |
