Т.Қ. Қойбағарова, Р. А. Ельтинова

 
130 
мен  өндіріс  салаларының  жұмыскерлері.  Олар  дене  және  моральдық 
дамуға жетеді, оларға жоғары талаптарды талап етуде туатын ой мен 
дене  еңбегінде  олардың  мүмкіншіліктері  айтарлықтай  өседі.  Олар 
өздері  бос  уақыттарын  өз  бетінше  ұйымдастыруға,  пайдалы  істерді 
табуға тырысады, өздерін ересек деп сезінеді. 
Жастық шақ – кейде толқумен, күдікпен және көңіл толқуымен 
бірге  жүретін  моральді  сенім  мен  дүниеге  көзқарасты  қарқынды 
қалыптасу  шағы.  Оқу  бағдарламасының  шегінен  шығатын, 
жұмыстарға тырысу және қызығу, ғылыми-білім беру қоғамдары мен 
үйірмелердің  ұйымдастырылуымен  қанағаттандырылуы  мүмкін.  Бұл 
жаста  өмір  жолын  таңдау  туындайды,  сондықтан  оқушылардың 
сыныптан  тыс  әрекеті  бойынша  кәсіби  бағытын  белсенділендіру 
қажет. 
Оқушылардың  жастық  ерекшеліктеріне  қарамастан,  кез  келген 
жастық  топта,  компьютерлік  ойынның  элементі  ретінде  салмақты, 
үлкендердің  әректтеріне  ұқсату  негізінде  іс-әрекетті  ұйымдастыру 
табысқа  ие  болады.  Тәрбие  жұмысында  оқушылардың  жастық  қана 
емес,  одан  басқа  жеке  басыныңда  ерекшеліктерін  ескерген  дұрыс: 
темпераментін,  мінезін,  қабілетін,  қызығушылығын,  дағдылары  мен 
талғамдарын,  сондықтан  әрқайсысына  жеке  қарағанды  талап  етеді. 
Оқушылардың жастық және жеке  ерекшеліктерін білу,  олардың  жан-
жақты  дамуы  үшін  сыныптан  тыс  жұмыстарды  тереңірек  қолдануға 
мүмкіндік береді. 
Жеке  тұлғаны  сыйлау  және  талап  қою  бірлігі  принципі
  –
сыныптан  тыс  жұмыс  жасау  үрдісінде  оқушы  мен  мұғалімнің 
арасындағы  қарым-қатынасты  анықтайды  және  оқушылардың 
салмақты  қасиеті  көрініс  табатын  қызығушылықтарын  айқындауға 
мүмкіндік  береді.  Оған  сүйене  отырып,  ұстаз  оқушылар  тәртібінің 
қайта  құрылуына  және  олардың  қызығушылығының  дамуына, 
үлгерімнің жақсаруына, тәртіпті болуына қол жеткізе алады. 
Сыныптан 
тыс 
жұмыс 
процесі 
кезінде 
құрылатын 
қызығушылыққа  байланысты  ұжымда  ұстаздың  педагогикалық  орны 
сабақ 
кезіндегіге 
қарағанда 
басқаша. 
Ол 
оқушылардың 
қызығушылығымен,  ойларымен  санасатын,  олардың  жеке  даралығын 
құрметтейтін,  тәжірибелі  және  білімді  жолдас  ретінде  болады. 
Сонымен  қатар,  оқушылар  орнатылған  тәртіпке  және  жүріс-тұрыс 
ережелеріне  бағынуы  қажет,  себебі  қатынасу-қатынаспау  және  іс-
әрекеттерінің еркіндігі берекесіздікке әкелмеуі керек. Ұстаздың талап 
етуі  оқушылардың  жұмысын  бақылауына  әкеледі,  олардың  іс-
әрекетінің нәтижесін шығару қажеттілігін болжайды. 

 
131 
Сыныптан  тыс  жұмыс  мектеп  жұмысы  алдында  тұрған  оқу-
тәрбиелік  есепті  шешуге  үлкен  мүмкіндік  береді,  оқушыларда 
табандылық, жігерлік, ерік сияқты қасиеттерді тәрбиелейді. Сыныптан 
тыс  жұмыс  ұстаздың  өзіне  де  үлкен  пайда  әкеледі.  Сыныптан  тыс 
жұмыста  ұстаз  бен  оқушылардың  арасындағы  байланыстың  рөлі  өте 
зор,  оны  орнату  үшін  ұстазда  нақты  белгілі  қасиеттері  болуы  керек. 
Сыныптан  тыс  жұмысты  ұйымдастыру  кезінде  ұстаз  үнемі 
шығармашылық ізденісте болуы тиіс, ол сыныпта туған ахуалға жауап 
беретін  жаңа  форма  құруы  керек.  Ұстаздың  шығармашылығы 
сыныптан  тыс  жұмыстың  тиімділігі  үшін  қажетті  шарт  болып 
табылады. 

жүктеу 1,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: