Казақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Энергетикалық факультеті
Электртехникасының теориялық негіздері кафедрасы
Министерство науки и образования Республики Казахстан
Павлодарский государственный университет им. С. Торайгырова
Энегетический факультет
Кафедра теоретические основы электротехники
ТРАНСФОРМАТОРДЫ ЖӘНЕ ЭЛЕКТР МАШИНАЛАРЫН ЕСЕПТЕУ
«Электртехника » пәні бойынша электрлік және электрлік емес мамандықтардың студенттеріне есептеу-графикалық жұмыстарды орындауға және тәжірибелік сабақтарда қолдануға арналған
оқу құралы
РАСЧЕТ ТРАНСФОРМАТОРОВ И ЭЛЕКТРИЧЕСКИХ МАШИН
Учебное пособие предназначено для студентов электрических и неэлектрических специальностей для выполнения расчетно-графических работ и применения во время практических занятии по дисциплине «Электротехника»
Павлодар
УДК 621.3 (075.8)
ББК 621.3 я 73
Т33
С.Торайғыров атындағы ПМУ Ғылыми кеңесі ұсынған
Рекомендовано ученым советом ПГУ им. С. Торайгырова
Пікірсалушы: т.ғ.к., доцент Мендыбаев С.А.
Рецензент: к.т.н., доцент Мендыбаев С.А.
Құрастырушылар: Т.А. Инсебаев, Н.И. Глухова, А.С. Жумадилова.
Составители: Т.А. Инсебаев, Н.И. Глухова, А.С. Жумадилова.
Т33 Трансформаторды және электр машиналарын есептеу. Павлодар, 2006. 40 б.
Т33 Расчет трансформаторов и электрических машин. Павлодар, 2006. 40 с.
«Электртехника» пәні бойынша оқу құралында трансформаторлардың, асинхронды қозғалтқыштардың, тұрақты ток генераторларының жұмыс режимдері есептеліп көрсетілген. Бұл құрал, студенттермен межелік бақылауға дайындалған кезде қолданылуы мүмкін.
В учебном пособий по дисциплине «Электротехника» показан расчет режимов работы трансформаторов, асинхронных двигателей и машин постоянного тока. Это пособие может применятся студентами при подготовке к рубежному контролю.
УДК 621.3.011.7(07)
ББК 31.2 11я 7
© Т.А. Инсебаев, Н.И. Глухова, А.С. Жумадилова, 2006
©С.Торайгыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006
© Т.А. Инсебаев, Н.И. Глухова, А.С. Жумадилова, 2006
©Павлодарский государственный университет им.С.Торайгыров, 2006
БЕКІТЕМІН Оқу жұмысы жөніндегі проректор
________________ Н.Э.Пфейфер
2006 ж. «___»________________
Құрастырушылар: профессор, т.ғ.к. Т.А. Инсебаев, аға оқытушылар:
Н.И. Глухова, А.С. Жумадилова.
Электртехникасының теориялық негіздері кафедрасы Кафедра мәжілісінде бекітілген 200_ ж. «___»______ №__ хаттама
Кафедра меңгерушісі ______________________А.Д.Тастенов
Энергетикалық факультетінің әдістемелік кеңесімен құпталды 200_ ж. «___»____________№__хаттама
ӘК төрағасы _________ М.М. Кабдуалиева «___»__________200_ ж.
(қолы)
КЕЛІСІЛДІ
Факультет деканы _________ А.П.Кислов «___»___________200_ж.
(қолы)
СМБ
норма бақылаушысы _________Г.С.Баяхметова «___»________200_ж.
(қолы)
ОӘБ ҚҰПТАЛДЫ
ОӘБ бастығы_________Л.Т. Головерина «___»___________200_ж.
(қолы)
Кіріспе
Бұл оқу құралының құрамында «Электртехникасы» пәнінің сабақтарында шығаруға және есептік графикалық жұмыстарды орындауға арналған есептер бар. Электртехникасы пәнінің сабақтары келесі мақсаттарды талап етеді:
-теорияны сабақта қолдану;
-есептерді шығарудың әдістері мен тәсілдерін оқыту;
-өзіндік жұмыс дағдыландыру.
Электртехникасы курсы бойынша сабақтар тәлімгерлердің өздігінен жұмыс істеуге бағыталған жаңа әдістемемен өткізіледі. Екі сағаттық сабақ ішінде тәлімгерлер өздігімен есеп шығару керек. Оқытушы әр тәлімгердің жұмысын қарап, оларға кеңес береді, барлық аудиторияға түсінік береді.
Есепті шығарғанда лекцияның теориялық материалы қолданылатындықтан, әр сабақта өзімен электротехника бойынша лекцияның конспектісі немесе оқытушы ұсынған оқу құралы болуы керек.
Кез келген есеп күрделі есептеуді қажет ететіндіктен әрбір студент сабақтарға микрокалькулятор әкеліп отыруы тиіс. Есептеудің нәтижесін үшінші санға дейін дәлдеп жазу керек. Есептеудің қателігі 2%- тен аспау керек.
Сабақта бір немесе бірнеше есептері бар жоспарлық тапсырма жасау керек, ал белгілі бір себептерге байлансты шығарылмаған есептер өздік жұмысы кезінде орындалуы қажет. Есептің жауабын әр сабақтың сонында оқытушы тексереді. Сабаққа шығарылатын есептердің нөмірі мен көлемін оқытушы белгілейді.
1 Үш фазалы трансформаторды есептеу
Есептің алдында трансформатордың техникалық паспортынан немесе электртехникалық анықтама кітабынан трансформатордың көрсеткіштерімен танысу қажет. Үш фазалы трансформатордың паспортында мынандай техникалық мәліметтер келтіріледі:
- номинал (нақтылы) толық қуат  ,  ;
- бірінші және екінші реттік желілік кернеулер  ,  , кВ;
- қысқа тұйықталу қуат шығыны Рқ, кВт;
- бос жүріс қуат шығыны Р0, кВт;
- қысқа тұйықталу кернеуі uқ,%;
- бос жүріс тогы  , %.
Сонымен қатар, есептеу үшін мынандай деректер белгілі болу қажет:
- жүктеменің қуат коэффициенті  ;
- трансформатордың жыл бойы қоректендіргіш тораптан ағытылмай істеген уақыты Т0, сағ,  ;
- трансформатордың жыл бойы толық жүктемемен пайдалы жұмыс істеген уақыты Т, сағ.
Осы техникалық мағлұматтарды қолданып трансформатордың басқа электрлік көрсеткіштерін және пайдалану сипаттамаларын есептеуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
