Сабақтын мақсатты: Студенттер өлшеу құралдары тұралы біледі. Өлшеу құралдарының метрологиялық сипаттамалары

Өлшеу құрылғыларына 8.401-80 МЕСТ-не сәйкес дәлдік кластары меншіктелген.

Өлшеу құрылғыларының дәлдік класы деп оның жіберілетін, негізгі және қосымша қателіктермен сипатталған жиынын айтады.

Өлшеу құрылғыларының дәлдік класы сан немесе бөлшек түрінде берілуі мүмкін.

Егер құралда аддитивті қателік мультипликативті қателіктен басым болса, онда барлық қателіктер мәндері оське параллель, 2 түзулерімен шектелген шектерінен тыс шықпауы керек. Осылайша құралдың абсолютті және келтірілген қателіктері шкаланың әрбір нүктесінде тұрақты болады. Мұндай құралдарда дәлдік класы келесі қатардан алынатын бір санмен көрсетіледі (1; 1,5; 2,5; 4; 5; 6;)·10ⁿ, мұндағы n=1; 0; -1; -2; -3; және т.с.с.

Бұл құралдарда, құралдың негізгі және келтірілген қателіктері шкаланың жұмыс диапазонында (% көрсетілген) дәлдік класына сәйкес келетін мәндерден аспауы керек (оларға көбінесе аналогтық, көрсетуші және тіркеуші құралдарды жатқызуға болады).

Аддитивті және мультипликативті құрастырушы қателіктері бірге өлшенетін өлшеу құрылғыларының дәлдік класы екі санмен белгіленеді (0,1/0,05).

Сонда негізгі қатысты қателіктің мәндерінің шегі келесі формуламен анықталады:

мұндағы Хк - өлшеу шегіндегі модулі бойынша үлкені;

с және d – дәлдік класын, аддитивті және мультипликативті қателіктерді көрсететін тұрақты сан.

Сонымен қатар, дөрекі қателік,  берілген жағдай  кезінде күтілетін қателікті  жоғарлататын шама. Дөрекі қателіктен  тұратын өлшеу нәтижелері  мүлт кету деп аталады.