Қызба кезінде ағзалар мен жүйелердің өзгерістері Қызба белгілі бір дерттер кездерінде болатындықтан ағзалар мен жүйелердегі өзгерістер сол аурудың патогенезіне және ет ысуына байланысты болуы мүмкін. Қызба кезінде ең айқын өзгерістер қан айналым жүйесінде байқалады. Дене қызымының 10С-қа көтерілуі, тамыр соғуының минөтіне 8-10-ға жиілеуімен сипатталады. Жүрек соғуы жиілеудің нәтижесінде қанның соғыстық және минөттік көлемі үлкейеді. Ет ысуының бірінші сатысында артериялық қан қысымы көтеріледі, терінің қан тамырлары жиырылады, ішкі ағзалардың тамырлары, керісінше, кеңиді. Үшінші сатысында дене температурасы күрт төмендеуінен артериялардың тонусы қатты азайып, қан тамырлары қызметінің тез дамитын жеткіліксіщдігі байқалуы мүмкін. Кейде дене қызымы көтерілуіне қарамай тахикардия дамымайды. Мысалы, іш сүзегі немесе соқпа сүзек кездерінде брадикардия дамуы ықтимал. Ол көрсетілген микробтардың уыттарымен организмнің уыттануына байланысты.Тыныс алу қызбаның бірінші сатысында біршама сирейді. Ары қарай дене қызымы үлкен деңгейге жеткен соң, тыныс кейде 2-3 есе жиілейді. Қызба кезінде ас қорту жүйесінде айқын өзгерімтер пайда болады, сілекей бөлінуі азаяды (ауыз қуысы құрғақтанып, тілде таңдақтар пайда болады), асқазан сөлінің бөлінуі мен оның қышқылдығы төмендейді, ішек-қарынның қимылдық әрекеттері әлсірейді.Қызба эндокриндік жүйенің өзгерістерімен сипатталады. Бүйрек үсті бездерінің сыртқы қабаты глюкортикоидтық гамондарды артық түзеді. Жұқпалы аурулар кездерінде ет ысуы қадқанша бездің гармондарының көп түзілуіне әкеледі. Осыдан негізгі алмасу көтеріледі.Орталық нерв жүйесінде бас ауыруы, шаршау сезімі, ұйқы басу немесе көз ілінбеу т.б. белгілер пайда болады. Жұқпалы аурулар кезінде, әсіресе жас балаларда, бұл құбылыстар өте ауыр түрде өтуі мүмкін. Кейде бұл құбылыстар дене қызымының тіпті орташа көтерілуінде де болуы мүмкін.Қызба кезінде зат алмасу үрдістерінің барлық түрлері бұзылады. Ең алдымен көмірсуларының алмасуы бұзылады. Бауырда, бұлшық еттерде гликогеннің мөлшері азайып, қанда гипергликемия дамиды. Артынан көмірсуларының организмде қоры азаюына байланысты майлардың пайдаланылуы артады. Май қышқылдарының тотығуы аяғына дейін жүрмей, аралық өнімдері жиналып қалады, олар несеппен сыртқа шығарыла бастайды. Егер еті ысыған адамға жеңіл қорытылатын көмірсулардан жеткілікті мөлшерде жіберсе, онда май алмасуының бұзылыстары қалпына келеді. Сондықтан дене қызуы көтерілген адамдар, әсіресе балалар, тәтті сусындарды көп ішулері керек.Көптеген жұқпалы ауруларкездерінде нәруыздардың алмасулары бұзылады. Бұл кезде теріс азоттық балас дамиды. Зәрде мочевинаның деңгейі көтеріледі. Бұл тіндердің ыдырауын көрсетеді. Кейде ет ысуы тіндердің ыдырауынсыз-ақ өтуі мүмкін. Мысалы, грипп, ангина, кейбір жұқпалы аурулар. Ал кейбір жұқпалы аурулар ет ысуынсыз-ақ тін нәруыздарының артық ыдырауына әкелуі ықтимал.
Достарыңызбен бөлісу: |