Сабақтың тақырыбы: Күрделі Эфирлер. Майлар Пән оқытушысы: Айзада Нұржанова Сауранбайқызы Сабақтың мақсаты



жүктеу 94,48 Kb.
Дата21.01.2018
өлшемі94,48 Kb.
#7786
түріСабақ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

Пән аты: Химия

Өтілетін топ мамандығы:

Өтілетін күні:

Сабақтың тақырыбы: Күрделі Эфирлер. Майлар

Пән оқытушысы: Айзада Нұржанова Сауранбайқызы

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі:

Оқушыларға күрделі эфирлер, майлар анықтамасын түсіндіру олардың құрамы мен құрылысын қасиеттерін меңгерту.Эфирлену жәнегодролиз реакциялары арқылы күрделі эфирдің алынуын,химиялық қасиеттерін, сипаттатйтын реакция теңдеулерін жазу

Майлардың жіктелуін өңдеу жолдарын синтетикалық жуғыш заттар түрлерін оның маңызын ұғындыру

Тәрбиелік:

Күрделі эфирлердің майлардың қолданылуы мен алынуы туралы түсініктерін, ғылыми дүниетанымын тереңдету; пәнге деген қызығушылыңын қалыптастыру



Кәсібиілік:

Ғылыми – ізденіс жұмыстарымен айналысуға қызығушылықтарын ояту, сабақта қолданылған оқыту әдәстері мен оқушылар жұмысын ұйыдастыру формаларын өздерінің болашақ кәсіби қызыметтеріне пайдалануға ынтасын тудыру.



Күтілетін нәтиже:

Білу керек:

  • Күрделі эфирлер, майлар анықтамасын, олардың құрамы мен құрылысын қасиеттерін

  • Майлардың жіктелуін

  • Өңдеу жолдарын

  • Синтетикалық жуғыш заттар түрлерін олардың маңызы

Істей алу керек:

  • Күрделі эфирлер, майлар формулаларын құрастыра алуды

  • Гидролиз және электрификация реакция теңдеулерін жаза алуды

  • Олардың жүру жағдайларын түсіндіре алуды

Сабақтың типі: Біріккен сабақ ( аралас сабақ )

Сабақтың түрі: Лекция

Сабақтың технологиясы әдіс-тәсілдері:

Дамыта оқыту, тірек сызбалар әдісі, кесте толтыру, өзіндік жұмыс, топтық жұмыс, оқулықпен жұмыс.

Қолданылатын әдебиеттер:

  1. Жаратылстану математикалық, гуманитарлық қоғамдық бағытындағы химия 11 сынып, Химия Тапсырмалар жинағы 11 сынып


Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі:

Мақсаты: Оқушыларды сабақтағы жұмысқа дайындау. Өзара сәлемдесу оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру, құрал – жабдықтарды түгендеу, журналға белгі соғу



ІІ.Мақсат қою: Жаңа сабақ тақырыбын хабарлау, мақсат – міндеттерін қою жоспармен таныстыру

ІІІ.Тірек білімдерді өзектілеу, жаңа материялды қабылдауға дайындау:

Мақсаты: Оқушылардың тірек білімдерін өзектілеу, жаңғырту арқылы негізгі кезеңдегі белсенді оқу – танымдық әрекетке дайындау



Қызығушылықты ояту.

  1. Көрнекілік стратегиясы бойынша тақтаға формулалар жазылады, оқушылардыі атауы керек.

О С2Н5ОН

СН3 - С СН3 –О- СН3

О – С2 Н5 С6 Н5ОН


О О

СН3 -С Н – С

ОН Н

О О


СН3 –С СН3

Н ОН
Ең соңында күрделі эфирдің формуласы сұралады Бүгінгі сабақтың тақырыбы күрделі эфирлер және майлар екендігі айтылады



2.Топтастыру стратегиясы

Эфир сөзі естігенде, көзімізге нені елестетуге болады, ойымызға не келеді? Әр оқушылар өз ойын дәптерге жазады Жұппен, топпен пікір алмасып,1 спиркер оны қоргайды.




ІІ. Мағынаны тану немесе ашу.Жигсо стратегиясы Оқушылар топқа бөлінеді. Әр топтағы оқушылар дәрілер, технлог, химик, физик болып бөлінеді.

  1. Технологка: күрделі эфирдің, майлардың құрылысы мен алынуын

  2. Физикке: күрделі эфирдің, майлардың номенклатурасын, Физикалық қасиетін,

  3. Химикке: күрделі эфирдің, майлардың химиялық қасиетін

  4. Дәрігерге: табиғатта тарлуын, қолданылуын туралы айтуы тапсырылады

ТЕХНОЛОГТАР

Күрделі эфирлер мен майлардың құрылысы

Қышқылдар мен спирттердің арасында су бөле жүретін реакция нәтижесінде түзілген заттар күрделі эфирлоерге жатады. (Aelner – латын тілінде эфир деген мағынаны береді.) О

О Н2 С –О - С - R

R -С О1 – R1

R және R1 – көмірсутектер радикалдары R бір қышықлдық қалдығы

Күрделі эфирлер мен алынуы:

Зертханада күрделі эфирлерді карбон қышқылдары мен спирттерді рекцияластырып алады.Катализатор концентрициялы күкірт қышқылы болады. Ол сумен байланысады.

О

СН3 – С О



ОН +Н О- С2Н5 СН3 –С + Н2О

О- С2Н5

Ғалымдардың зерттеулері бойынша қышқылдардың құрамынан гидроксил тобы, спирттерден сутек бөлінеді. Реакция аяғына дейін жүру үшін, суды бөліп алу керек.

Майлар алынуы: Майларды жануарлар мен өсімдіктерден аладыү Тиімсіз болғандықтан мвйлар синтездік жолмен алынбайды.

Дәрігерлер: Табиғатта таралулары –олар гүлде жемісте кездеседі. Күрделі эфирлерді өздеріне тән иістері арқылы айыруға болады.

Майлар - барлық өсімдіктер мен жануарлар денесінде кездеседң.Адам организмінің 10-20 пайызын құрайды. Оның, шамамен 70 пайызы олейн, ал 30 пайызы пальмитин глицеридтері.





Сипаттама

Күрделі эфирлер

Майлар



ҚОЛДАНЫЛУЫ

Эфилер –көбі хош иісті болғандықтан, жеміс эссенциялары түрінде, жеміс сулары, кәмпит, әтір. иіс су, дәрі – дәрмек, қопарғыш зат, синтетикалық талшық жасауға қолданылады. Метилакрилат пласмасса өндіруде қолданылады.


Майларды – техникалық мақсаттарға пайдаланады,олардан сабын жасайды. Дүние жүзінде жылына 10 даған миллион тонна май өндіріледі. Оның шамамен 3/2 азық ретінде, ал қалғаны техникалық мақсаттарға қолданылады. Біздің елімізде Алматыда да өскеменде шымкентте май өндіріп, өңдейтін заводтар бар.


ФИЗИКТЕР:


Күрделі эфирлер

Сипаттама

Майлар

Күрделі эфирлердің аттары өздеріне сәйкес қышқылдармен спирттердің аттарынан құралады.

О

СН3 – С

О – С2Н5


Сірке қышқылының этил эфирі немесе этил ацетат




номенклатурасы




Бір негізді карбон қышқылдарының эфирлері – судан жеңіл, ұшқыш сұйықтар. Көпшілігінің сүйкімді иістері бар. Суда ерігіштіг төмен, органикалық еріткіштерге жақсы ериді. К.Э ерітіндісі ток өткізбейді

-Құмырсқа қышқылының этилэфирі ром иісті

-Май қышқылының бутилэфирі –ананас иісті

-Сірке қышқылының изопентилэфирің –алмұрт иісті болады




Физикалық қасиеттері

Майлар суден жеңіл, тығыздығы 0.9 – 0.095 г/см3. Суда ерімейді,көптеген органикалықеріткіштерде (бензин,бензол, дихлорэтан) ериді.Майдың балқу температурасы оның құрамындағы карбон қышқылы қалдығына байланысты. Құрамына қанықпаған қышқыл қалдықтары кірсе, май төменгі температурада балқиды.

ХИМИКТЕР:

Күрделі эфирлер

Сипаттама

Майлар

Сірке қышқылының этил эфиріне тұз, күкірт қышқылыны араластырып, оған су қосып қыздырса, сірке қышқылы және этил спирті түзіледі.

О О


СН3 – С + Н2О СН3 – С + С2Н5 ОН

О – С2Н5 ОН


Реакция гидролиз, яғни эфирлену реакциясына қарама – қарсы.


Химиялық

қасиеттері

Күрделі эфир болғандықтан, майлар минерал қышқылдар,сілтілер қатысында қыздырғанда, гидролизденеді.
СН2 – О –ОС –R НО –Н

СН2 – ОН


СН – О- ОС- R + НО –Н СН – ОН +


СН2 – О –ОС –R НО –Н СН2 – ОН

+3 R СООН


Жазылған парақтар беріледі. 10 минуттай оқып болған соң: химиутер, физиктер, дәрігерлер, технологтар жеке – жеке орталықтарға бірігіп талдайды. Талдап болған соң, өз жанұяларына оралып, өздерінің оқығанын жанұя мүшелеріне айтады.

Бәрін қорытып бір параққа жазып, бір спикер қорғайды, тірек сызбасын толтырады. Оқытушы, К.Э –дің және майлардың алынуын демонстрациялайды.

ІІІ. Ой толғанысы.

Дәрігерлер, физиктер жанұясына «Мен күрделі эфирмін және маймын» атты ой толғау жазу.



ІҮ. Оқушылардың бүгінгі сабақ туралы ойларын тыңдау. Сабаққа белсене аралсып отырған оқушыларды бағалау

Үйге тапсырма:

1.Жаратылстану математикалық бағыты оқулығынада 11.2-11.3 тақырыптарын оқу

2.Гуманитарлық қоғамдық бағыты оқулығында 20-21 тақырыптарын оқу

3. Дәрігерлер мен физиктерге эфирлер мен майлардың зиянды жақтары туралы жазу



4.Химиктер мен технологтар тобына эфирді, майды медицинада не үшін қолданылатыны туралы жазу
жүктеу 94,48 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау