СабақТЫҢ тақырыбы. Химия пәні. Заттар және олардың физикалық қасиеттері. СабақТЫҢ мақсаты. Білімділік

Білімділік : Оқушыларға галогендер және олардың қосылыстары тақырыбын жете меңгерту.

Дамытушылық : Оқушылардың галогендер топшасы және олардың қосылыстары туралы білімдерін дамыту.

Тәрбиелік : Оқушыларды басқа бейметалдарға қарағанда галогендердің басты ерекшелігін ажырата алуға тәрбиелеу.

2. Өткен тақырыпқа пысықтау сұрақтары.

3. Ойын барысы.

4. Бекіту.

6. Бағалау .

5. Үй тапсырмасын сұрау.

1. 
   Натрийдің ең маңызды қосылыстарын атап беріңдер. Бұл заттар қайда қолданылады?
   
2. 
   Натрий хлоридін калий хлоридінен қалай айыруға болады?
   
3. 
   NaCl қайда қолданылады? Маңызы неде?
   

1. 
   Кезең
   

Куртуа ашты. Атым грекше иодус- күлгін, қара көк деген мағына береді.

Минералдарым лаутарит (СаІО3) және дицеит 7Са(ІО3)2·8СаСrO4,

тұздарым иодидтер аз мөлшерде гидросферада- теңіз суында,

скважиналанған мұнай суларында кездесемін. Теңіз орман- жапырағы деп

аталатын ламинария балдырының құрамында 0,1-0,6 %-мын.

Организмдеріңізге йод жетіспесе бақшаңкөз ауруына шалдығасыздар,

сондықтан құрамында йоды бар асты пайдаланыңыздар.

Менен медицинада дәрілер даярлайды, тамақ өнеркәсібінде, фото, кино

ісінде, лабораториялық реактив ретінде де қолданыламын.

2. 
   Кезең
   

1. Жеңіл 1 ұпайлық ( );

2. Орташа 2 ұпайлық( );

3. Қиынырақ 3 ұпайлық ( ).

Әрбір топқа галогендер тақырыбы бойынша сөзжұмбақтар беріледі. Тез шешкен топқа жоғары ұпай берілсе, ал кейін шешкен топтарға тиісті ұпай сандары беріледі.

1. 
   Заттар және олардың бір – біріне айналуы туралы ғылым.
   
2. 
   Орыс химиясының атасы.
   
3. 
   Тізбекті реакцияны шығарған химик.
   
4. 
   Әрі, композитор, әрі химик – ғалым.
   
5. 
   Тұзды көлдердің тұзын өнеркәсіп мүдделеріне пайдалану
   

6. 
   Гипстен күкірт өндірген химик.
   
7. 
   Химия ғылымының тарихында ұлы алтын заң ашқан ғалым.
   
8. 
   Химияның құрылыс теориясын ашқан органик – химик.
   

1. 
   Химия. 2. Зинин. 3. Семенов. 4. Бародин. 5. Морковников. 6. Бекетов. 7. Менделеев. 8. Бутлеров
   

1. 
   Күмістей ақшыл, женіл металл.
   
2. 
   Мемлекет атымен аталатын элемент.
   
3. 
   Магнитті қасиеті бар металл.
   
4. 
   Сілтілік металл.
   
5. 
   Бағалы металл.
   
6. 
   Радоиактивті металл.
   
7. 
   Ең ауыр металл
   
8. 
   Оқтың құрамына кіретін металл.
   

2. 
   Астат
   
3. 
   Хлор
   
4. 
   Фтор
   
5. 
   галоген
   
6. 
   Бернер
   
7. 
   Муассан
   
8. 
   Йод
   
9. 
   Хлорсутек
   
10. 
    Бром
    

Келесі кезеңде 3 топ зертханалық жұмыстарда қауіпсіздік ережесін сақтауға

байланысты сөйлемді құрастыру керек. Әрбір топ тиісті ұпайларын алады.

Жасырын сөйлем

Жасырын сөйлем

бойынша тест жұмыстары беріледі.

1. Галогендер тобына жататындар:

а) Si, Ca, Mg, Ba, In б) F, C1, Br, I, At в) C1, I, K, At, Na г) C1, F, Ne, Xe, Cu

2. Галогендердің сытрқы энергетикалық деңгейі мына электронды

формуламен сипатталады:

а) 1s² 2s² б) 1s² 2s² 2p³ в) 1s² 2s² 2p⁵ г) 1s² 2s² 2p⁴

3. Галогендер атомының белсенділігі мына қатарда артады:

а) F, C1, Br, I, At б) C1, Br, I, F, At в) At, I, Br, C1, F г) I, At, C1, Br, F

4. 20˚c температурада 1 көлем хлордың неше көлемі ериді:

а) 3,5 б) 1,7 в) 2,9 г) 2,5

5. Галоген тобына жатпайтын элемент :

а) I б) Br в) Cr г) Cl

6. Мүмкін болатын химиялық әрекеттесу:

а) NaF + Cl₂ б) NaI + F₂ в) NaCl + Br₂ г) NaCl + F₂

7. Тұз қышқылы мына заттармен әрекеттеседі:

а) Cu, CuO, Cu(OH)₂ б) АgNO₃, Ca, NaOH в) Zn, ZnO, Zn(OH)₂ г) NaOH, Na₂O, метилоранж

8. Бөлме температурасында қатты күйде болатын элемент:

а) F₂ б) Cl₂ в) Br₂ г) I₂

9. Хлордың судағы ерітіндісі:

а) хлорсутек б) тұз қышқылы в) хлор қышқылы г) хлорсуы

10. Хлор темірмен әрекеттескенде түзілетін өнім:

а) темір хлориді (ІІ) б) темір оксиді (ІІІ) в ) темір хлориді (ІІІ) г) темір бромиді (ІІІ)

11. Галогендердің ішіндегі күшті тотықтырғышы:

а) F₂ б) Cl₂ в) Br₂ г) I₂

12. 1826 жылы француз оқымыстысымен ашылған элемент:

а) F₂ б) Cl₂ в) Br₂ г) I₂

13. Фтор бос күйінде:

а) сұйық улы зат б) қатты улы зат в) улы газ г) қара сұр түсті улы газ

14. Теңіз балдырларында кездесетін элемент:

а) F₂ б) Cl₂ в) Br₂ г) I₂

15. Хлор газы ауадан неше есе ауыр:

а) 2 есе б) 1,5 есе в) 2,5 есе г) 3 есе

жылы швед оқымыстысы К. Шееле күшті тотықтырғыштарға концентрлі тұз қышқылын әсер ету арқылы алынған элемент:

а) F₂ б) Cl₂ в) Br₂ г) I₂

Галогендердің ішіндегі ең әлсіз тотықтырғыш элемент:

а) F₂ б) Cl₂ в) Br₂ г) I₂

Тоңазытқыш сұйықтар фреондар алуға жұмсалатын элемент:

а) F₂ б) Cl₂ в) Br₂ г) I₂

Тұз қышқылының тұздары:

а) хлоридтер б) хлорсутекв) хлорсуы

г) хлор қышқылы

Хлорсутектің 1 л массасы нешеге тең:

а) 1,55

в) 2,22

Бірінші дүниежүзілік соғыста 1915 жылы Германия қай элементті тұншықтырғыш улы зат ретінде қолданды:

а) F₂

б) Br₂

в) Cl₂

г) I₂

1886 жылы француз химигі Г. Муассанмен ашылған элемент:

а) F₂

б) Br₂

в) Cl₂

г) I₂

Бөлме температурасында қатты күйде болатын элемент:

а) F₂

б) Cl₂

в) Br₂

г) I₂

Галогендердің сытрқы энергетикалық деңгейі мына электронды формуламен

сипатталады:

а) 1s² 2s²

б) 1s² 2s² 2p³

в) 1s² 2s² 2p⁵

г) 1s² 2s² 2p⁴

Галогендердің ішіндегі күшті тотықтырғышы:

а) F₂

б) Cl₂

в) Br₂

г) I₂

Хлор газы ауадан неше есе ауыр:

а) 2 есе

б) 1,5 есе

в) 2,5 есе

г) 3 есе

а) сұйық улы зат

б) қатты улы зат

в) улы газ

г) қара сұр түсті улы газ

Хлор темірмен әрекеттескенде түзілетін өнім:

а) темір хлориді (ІІ)

б) темір оксиді (ІІІ)

в) темір бромиді (ІІІ)

г) темір хлориді (ІІІ)

Теңіз балдырларында кездесетін элемент:

а) F₂

б) Cl₂

в) Br₂

г) I₂

Тұз қышқылы мына заттармен әрекеттеседі:

а) Cu, CuO, Cu(OH)₂

б) АgNO₃, Ca, NaOH

в) Zn, ZnO, Zn(OH)₂

г) NaOH, Na₂O, метилоранж

а) I

в) Cr

Хлор электрондық құрылымына сай неше валентті бола алады:

а) І, ІІ, ІІІ

б) І, V, VI

в) II, IV, VI

г) I, III, V, VII

Хлордың салыстырмалы атомдық массасы нешеге тең:

а) 35,5

в) 40,5

1886 жылы француз химигі Г. Муассанмен ашылған элемент:

а) F₂

б) Br₂

в) Cl₂

г) I₂

1774 жылы швед оқымыстысы К. Шееле күшті тотықтырғыштарға концентрлі тұз қышқылын әсер ету арқылы алынған элемент:

а) F₂

б) Cl₂

в) Br₂

г) I₂

Тұз қышқылы мына заттармен әрекеттеседі:

а) Cu, CuO, Cu(OH)₂

б) АgNO₃, Ca, NaOH

в) Zn, ZnO, Zn(OH)₂

г) NaOH, Na₂O, метилоранж

Хлорсутектің 1 л массасы нешеге тең:

а) 1,55

в) 2,64

Галогендердің сытрқы энергетикалық деңгейі мына электронды формуламен

сипатталады:

а) 1s² 2s²

б) 1s² 2s² 2p³

в) 1s² 2s² 2p⁵

г) 1s² 2s² 2p⁴

Хлор газы ауадан неше есе ауыр:

а) 2,5 есе

б) 1,5 есе

в) 2 есе

г) 3 есе

а) F₂

б) Cl₂

в) Br₂

г) I₂

Галогендер тобына жататындар:

а) Si, Ca, Mg, Ba, In

б) F, C1, Br, I, At

в) C1, I, K, At, Na

г) C1, F, Ne, Xe, Cu

Галогендердің ішіндегі күшті тотықтырғышы:

а) F₂

б) Cl₂

в) Br₂

г) I₂

Хлордың судағы ерітіндісі:

а) хлорсутек

б) тұз қышқылы

в) хлор қышқылы

г) хлорсуы

20˚c температурада 1 көлем хлордың неше көлемі ериді:

а) 3,5

в) 2,9

Тоңазытқыш сұйықтар фреондар алуға жұмсалатын элемент:

а) F₂

б) Cl₂

в) Br₂

г) I₂

қайталау, берілген есептерді шығару.

17-15 балл «4»