Сабақтың мақсаты: Білімділік

-оқушыларды түгелдеу

-сабаққа дайындықтарын тексеру

-Оқушылар назарын сабаққа аудару. 

II. Үй тапсырмасын тексеру:

Ауызша, сұрақ-жауап арқылы білімдерін тексеру.

Дисплей экраны нүктелер жиыны болып табылатын төртбұрышты аймақ болып табылады. Ол графикалық және мәтіндік режимдерде жұмыс атқара алады. Графикалық режимде экранның әрбір нүктесін түрлі түске бояп, сол түстер арқылы сызық, мәтін және әр түрлі бейнелер кескіндеуге болады.

Графикалық программалау процесі тиімділігін арттыру мақсатында Borland Internationalфирмасы GRAPH арнайы программалар кітапханасын жасап шығарған болатын, онда қазіргі кездегі мониторлардың барлық типтерімен жұмыс істейтін, экранға түрлі мөлшердегі қаріптер шығара алатын драйверлер жиыны бар.

Экранға мәлімет шығаруды аппараттық жағынан сүйемелдеу екі модуль – бейнеадаптер және бейнемонитор арқылы қамтамасыз етіледі. Бейнемонитор немесе дисплей - мәтін және графикалық бейнелер шығарылатын құрылғы, ол электрондық сәулелік түтікшеден немесе сұйық кристалды тақтадан тұрады. Дисплей теледидар сияқты жұмыс істеп, экрандағы бейне секунд сайын 25 рет жаңаланып отырады. Экрандағы бейнелер кішкене нүктелерден (пиксельдерден) тұратын қатарларға біріктірілген. Сондықтан экранның басқарылатын ең кіші элементі пиксель болып табылады. Экрандағы кез келген бейне осы пиксельдер арқылы салынады. Экран бетіндегі қатарлар саны бір қатардағы нүктелердің саны пайдаланылатын бейнеадаптердің жұмыс режиміне байланысты болады. Бейнеадаптер – экранды басқару блогы, оны дисплей адаптері немесе адаптер деп те атайды. Бейнеадаптер екі бөліктен –электрондық – сәулелік түтікше контроллерінен (CRT контролері ) және бейнебуфердентұрады.

Қажетті драйверлерді қолдану арқылы кез келген адаптерді графикалық режимде пайдалануға болады. Драйверлер деп дербес компьютердің техникалық құрылғыларын басқаратын арнайы программаны айтады.

Турбо Паскальдің мәтіндерді енгізіп – шығаруды жетілдіретін бірнеше стандартты мен процедуралары бар, олар кітапханалық GRT (Cathode ray tube Display – электрондық сәулелік түтікшедегі дисплей) модулінде жинақталған.Мәтіндік режимде процедураларды пайдалану үшін алдымен GRT модулін іске қосу керек. Ол үшін программа тақырыбынан кейін арнай жол жазылуы тиіс: Program <программа аты>; Uses grt: GRT модулін пайдалана отырып, экранға шығарылатын символдардың түсін, мөлшерін, экранның түсін де өзгертуге болады.. Сонымен бірге экранда терезе жасауға, оны өшіруге, курсорды автоматты түрде жаңа орынға көшіруге, оның жаңа орнын анықтауға, жолдарды өшіруге және жалғастыруға т.б. көптеген әрекеттер істеуге мүмкіндігі бар. Мәтіндік режимді орнату үшін Text Mode (Mode:word); процедурасы пайдаланылады. Экранға шығарылатын символдың түсін ТехtСоlor (Color:Byte);ал экранның түсін өзгерту үшін (ТехтBackground Color:Byte); процедурасы пайдаланылады.

Program tereze;

Uses crt;

Var k:integer;

begin;

textbackground (5);

for k: 1 to 100 do writln:

goto XY (8,8);writeln (‘Enter пернесін басыңдар’);

readln;

window (39,3,71,18);

for k:= 1 to 100 do writeln;

gotoxy (3,8);

wrіteln (‘Жақсы Enter – пернесін басыңдар’);

readln;

end.

* Бейнемонитор қандай құрылғы? * Пиксель дегеніміз не? * Бейнеадаптер қандай құрылғы?

* GRT модулінің қызметі қандай? * Драйвер деп нені айтады?

Үйге тапсырма: 7.1, 7.2 тақырыптарды оқу

Сабақтың тақырыбы: Графикалық режимге мәтін жазу тәсілі

Сабақтың мақсаты:Графикалық экранда мәтін жазу үшін мәтіндік тәсілдерді қолдануды үйрету.

Білімділік: Оқушыларға графиктер маңына мәтін жазатын қандай әрекеттер бар екенін түсіндіру.

Дамытушылық: Графикамен жұмыс жасауды үйрету арқылы оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды уақытты ұтымды және берілген тапсырмаларды кампьютерден ұқыпты пайдалануға тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Қолданылатын көрнекіліктер: Интерактивті тақта, кампьютер, оқулықтар, үйлестірмелі кеспелер.

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу, оқушыларды түгелдеу, сынып бөлмесімен оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
   
2. 
   Үй тапсырмасын тексеру.
   
3. 
   Жаңа сабақты түсіндіру.
   

1.Графикалық режим дегеніміз не?

2.USES қандай оператор?

3.Groph-дегеніміз не?

4.Crt-қандай қызмет атқарады?

5.Координаттар жазықтығы дегеніміз не?

6. Графикалық режимде сурет салу үшін қолданылатын қандай графикалық операторлар бар ?

7. Экранда тазалау үшін қандай процедураны қолданылады?

8. Экранға мәтіндер мен сөздер шығару үшін қандай оператор қолданамыз?

9. Графикалық іс-әркеттер көмегімен суреттерді жасау жекеленген қанша кезеңдерден тұрады біреуін атап көрсет.

• 
  Доға сызатын қандай іс-әрекеттер бар?
  
• 
  Экранда сызық салатын қандай тәсілдер бар?
  
• 
  Графиктер маңына мәтін жазатын қандай әрекеттер бар?
  
• 
  Graph модулі қандай қызмет атқарады?
  
• 
  Эллипстерді қалай салуға болады?
  

var i,r,k:integer;

s:string;

begin

r:=200; k:=0;

for i:=1 to 10 do

begin

else setbrushcolor(clwhite);

circle(200,200,r-k);

str(i,s);

textout(6+k,194,s);

k:=k+20;

end;

uses graphABC;

var m,i:integer;

begin

clearwindow(clAqua);

setPenColor(clGreen);

for i:=1 to 3 do

begin

moveto(windowwidth div 2,m);

lineto((windowwidth div 2)+m,2*m+10);

lineto((windowwidth div 2),m);

Floodfill(windowwidth div 2,m+12,ClGreen);

inc(m,50);

end;

end.

uses graphABC;

begin

setwindowsize(300,300);

setpenstyle(psdash);

setpenwidth(10);

rectangle(50,50,250,250);

circle(110,120,20);

circle(200,120,20);

rectangle(165,190,150,150);

end.

Сұрақтар 1

Графикалық режимге ауысу әрекеті:

А) DRIVERS

Ә) INIT GRAPH

Б) USES GRAPH

В) PROGRAM

Cұрақтар 2

Х,Ү нүктелерінің жаңа кщщрдинаталық мәтіндерін тағайындайтын функция.

А) MOVETO (x,y: integer)

Ә) USES (x,y: integer)

Б) INIT (x,y: integer)