С т а н р е с п у б л и ка г к г м Х л у л а т и э н е ъ1лы м м ™ с т р л п бұзаубақова К. Ж. Ойлайық та ойнайық Тараз 2003

«Ж¥ЛДЫЗДЫ САҒАТ» САЙЫСЫ
Бүл  ойынды  сабақтан  тыс  уақытта  өткізуге  болады! 
Ойынның өткізілу тәртібі төмендегідей. Ойынға 
6
 оқушьт және] 
олардың  ата-аналары  немесе  ағасы,  апасы  ретінде  тағы 
6  
оқушы  қатысады.  Ойын  5-турдан  тұрады.  Әрбір  сүрақтың 
жауабына 
1 0
 с уақыт беріледі.
1-тур
Тақтада  ғалым-физиктердің  портреттері  ілулі  түр, 
төменгі  жағына  аты-жөні  жазылған  және  олар  рет  саны 
бойынша нөмірленген.
Мысалы:  1.П.Н. Лебедев
2.М.Складовская -  Кюри 
3 .М.В. Ломоносов 
4.Э.Резерфорд
5. А. Эйнштейн
6.И.Ньютон
Ойынға қатысушыларға қойылатын сүрақтар:
1.Жарық  бвлшектері  -   фотондар  жөніндегі  түсінікті  ең 
алғашқы физикаға енгізген ғалым.
2
.Жарықтың  қатгы  денелер  мен  радарға  түсіретін 
қысымды өлшеген ғалым.
3.Дүние  жүзінің  ірі  ғалымдарының  бірі.  Физик  әрі 
математик.  Механикалық  қозғалыстың  негізгі  заңдарын 
түжырымдаған ғалым.
4.Алғаш  рет  атом  ядросын  ашқан  және  жасанды  атом 
ядроларын ашқан ғалым.
5.Көрнекті  физик,  әрі  химик  радиоактивтілік  туралы 
ілімді  жасауда  аса  бағалы  үлес  қосқан.  Екі  рет  Нобель 
сыйлығын алған түңғыш профессор ғалым.
6.Молекула-кинетикалық  теорияның  дамуына 
үлес 
қосқан үлы орыс ғалымы.
2
-тур.
Орта Азия мен Қазақстанның үлы ғалымдарының аттары 
жазылған тақтайшалар нөмірленін қойылған.
222

1
.  Ибн Сина
2.  Үлықбек
3.  Бируни
4.  Фараби
5.  Хорезми
Ойынға қатысушыларға қойьілатын сүрактар:
І.Орта  Азияда  алғаш  рет  астрономиялық  обсерватория 
салғызуға  үлес  қосқан  және  тригонометриялық  таблицалар 
жасаған ғалым.
(Жауабы 2)
2-Аристотельден кейінгі «екінші үстаз» атанған ғалым. 
(Жауабы 4)
З.Орта  Азиянын  даңқты  перзенті  «ғалымдар  атасы» 
аталған атақты оқымысты, дәрігер ғалым.
(Жауабы 1)
4.Гелиоцентризм ілімін жактаған ғалымның аты:
(Жауабы 3)
5.Алгебраның атасы -  Орта Азияның үлы ғалымы. 
(Жауабы 5)
3-тур.
Үстел  үстіне  физикалық  күралдар  койылған,  төменгі 
жағында 
қүралдың 
аттары 
мен 
нөмірлері 
жазылған 
тақтайшалар орналасқан.
1.  Термометр
2.  Гальванометр
3.  Электрометр
4.  Психометр
5.  Ваттметр
6
.  Омметр
Ойынға қатысушыларға қойылатын сүрақтар.
1 .Потенциялдар  айырмасын  өлшеу  үпіін  қолданатын 
Қүрал (Жауабы 3).
2
.Электрлік  активті  кедергіні  тікелей  өлшеуге  арналған 
Қүрал (Жауабы 
6
).
3.Мардымсыз  аз  шамалы  тоқ  не  кернеуді  сезе  алатын 
электр өлшеуіш қүрал (Жауабы 2).
4,Температураны өлшеуге арналған қүрал (Жауабы  1).
223

5.Электр  қуатын  ватт  өлшемімен  влшейтін  қүрал 
(Жауабы 5).
б.Ауа ылғалдылығын өлшейтін қүрал (Жауабы 4).
4-тур.
Демонстрацияльтқ  үстел  үстіне  тақтайшалары  қойылған. 
Онда  нөмірі  бойынша  өлшем  бірліктер  жазылған.  10  секунд 
уақыт  ішінде  «тізбек»  ретімен  дүрыс  шығатындай  етіп 
бірліктердлі орналастыру керек.
Тақтайшадағы  жазу  мынадай.  1.  І.Вт.  2.1кВт.  3.1 ГВт. 
4.1МВт. (Жауабы:  3 пен 4-тің орнын ауыстыру керек).
5-тур.
Үстелдің  екі  жағына  финалға  шыққан  екі  ойыншы 
отырады.  Физикалық  шама  не  физикалық  қүралдың  атынан 
түратын сөз  алынады.  Мысалы  «температура»,  1  минут  уақыт 
ішінде  кім  температура  сөзінен  көп  сөз  қүраса  сол  жеңеді. 
Кімде жүлдызша аз, ойынды сол бастайды.
224

жүктеу 9,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: