С т а н р е с п у б л и ка г к г м Х л у л а т и э н е ъ1лы м м ™ с т р л п бұзаубақова К. Ж. Ойлайық та ойнайық Тараз 2003

жүктеу 9,25 Mb.

Pdf просмотр

бет	12/181
Дата	14.04.2022
өлшемі	9,25 Mb.
	#38132

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 181

Buzaubakova(oilaiik oinaiik)

"ртасьшда
болсын.
З.ОйЫН  басталу  түрі.  Біріншх  ойнаушылар  таяқты  көвде
түры п
лақтырады.  «Қазық қаладан»  әуелгі пішінді бірінші рет
турып  шығарғаннан  кейін-ақ  қалғаны  ортадағы  жарты  көнге
келіп
түрады.  «Жабық  қат»  шшімін  кері  шегініп  көнге  келіп
үрады.  Бүл жерде  әуелі «марксін»  бөлек үрып,  қалғаньш  одан
кейін
үрып шығарады. Егер де таяқты жібергенде орнынан ғана
қозғагі
койса,  не  бір  таяқ  бірнешеуін  тисе,  онда  бүрынғы
қалпынш а
қайтадан қояды.
4.«Қазык қаланы» үрып шыгарған деп есептеу тәртібі.
Қаланың  ішіне  қалап  қойған  қазықтарды  үрғанда
толыгыкан  сызыктыц  бір  шетінен  шығып  кеткен  болса,
онда
үрылған
больш еспетеледі.  Егерде  «қала»  сызығыныд  ішіндегі
казы қтар
таяқ тигенде маңдай сызықтан өтіп,  «қала табанына»
түссе,  оида  айып  сызығына  түскен  болытт  есентеледі.  Айып
сызығының  ішіне  түскен  қазықтарды  қала  табанының  ішіне
тастау  керек.  Бүл  жерде  көнде  түрып  үрылған  болса  қазық
айып  сызығынан  40  сантиметр  (екі  қазықтың  үзындыгындай)
жерге  қойылады,  жарты  көнмен  үрылған  болса  20  сантиметр
жерге  қойылады.  Бүл  екі  жағдайда  да  шартты  сызықтардан
шыға  алмаған  қазықтар  «қала  табанының»  мандай  сызығына
сол жатқан түрінше жатқызады. Қаланың ішінен ілгері не кейін
толық өткізілген қазықтар үрып шығарылған болып есептеледі.
5.0йын үзақтығы.  Ойнаушылар  екі  рет  ойнап болғаннан
кейін бес  минуттік демалыс жасалады.  Егерде  бір одақ екі рет
қатарына барлық түрінде үрып шығарған болса жеңген болады.
Егер де екі ойнағанда 2 жақтың үтысы тең болса,  оңда үшінші
рет еоңғы ойынын ойнайды.
6.Үру  саны.  Әр  ойыншыда  екіден  кеспелтек  таяқ  болып
бір  ретте  сол  екеуін  жібереді.  Таяқтарын  не  кезегін  басқаға
беруге үлықсат етілмейді.
7.Бүрыс үру. Бүрыс үрылған деп мыналарды есеіггейді:
а) егерде кеспелтек таяқ айып сызығына жеткенше жерге
тисе, не айып сызығына тисе дүрыс үрылмаған болады.
в)  егерде  ойнаушы  таяқ  лақтырарда  көннен  не  жарты
көннен шығып кетсе, онда да ойын дүрыс болмайды.
25

Бұл  жағдайларда  «қаладан»  үрып  шығарған  қазыктарын
қайтадан  әкеліп  бүрыңғы  қалпына  қойып,  бүрыс  үрған  бала
кезегін жойған болып есептеледі.
8-Ойын нәтижесі.
І.Ойнаушы  бір  одақтың  қолдарында  бір  ғана  таяғы
қалып, сол таяғымен «қазық қаладағы» тігілген ен соңғы ойын
іүрін үрып шығарғанмен де ол үтқанға есеп оолмаиды.
2.Барлық  таяғын  лақтырып  болғаннан  кейін  «қазық
қалада» тағы пішін қалдырған одақ үтылған болады.
3.Таяқты  аз  жіберіп  «Қазық  қаладағы»  ең  соңғы  пішівді
шығарғаннан  кейін  тағы  да  үратын  кезегі  (таяғы)  қалса,  онда
ол одақ үтқан болады.
9.
Содиа.  Бүл  ойынды  екі  жақтың  сотсиалдық  жарысы
дүрыс өткізілуі содиа болғаны жөн.  Оған жәрдем үшін ойында
жазып отыратын  хатшы  белгіленеді  және  «көнді»  байқап түру
үшін 2 содиа белгеленеді.
Ойын
техникасы.
Кеспелтек
даяқты
лақтырудың
тәсілдері  көп.  Мынадай  госілдерді  үсынуға  болады:  таяқты
бастан асырып не жантайта лақтырады.  Бұндай ретте таяқ жер
бегінде көлденең кетеді. Және үйреніп жүрген кезде қатарынан
ауыр таяқты  көп лақтыруға жарамайды,  өйткені  шынтақ сіңірі
созылып  кетуі  мүмкін.  Балалардың  таяғы  жеділ  болуы  керек.
Алғашқы  ойнағанда  «қала табаны»  айып  сызықтарын  сызбай-
ақ  ойнап,  оларды  әбден  үйренгеннен  кейін  ғана  қолдануға
болады.

жүктеу 9,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 181