С. Ш.Құмарғалиева коллоидтық химия



жүктеу 5,89 Mb.
бет96/105
Дата25.10.2023
өлшемі5,89 Mb.
#44020
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   105
treatise128700

P = Ра + η* ,

мұндағы η* – иілгіш тұтқырлық.


P < Pа жағдайында деформация жылдамдығы нольге тең болып, тек P > Pа жеткенде ғана кернеудің артуымен өседі. Pa = 0 жағдайында Бингам теңдеуі Ньютон теңдеуіне айналады. Р кернеуі екі құрамшыға бөлінеді деуге болады: құрылымның бұзылуына қажет Ра кернеуі және ағуды қамтитін Р – Ра кернеуі.
Ньютондық тұтқырлыққа қарағанда иілгіш тұтқырлықтың физикалық мәні өзгеше. Иілгіш тұтқырлықты деформация жылдамдығының кернеуге тәуелділік графигінен табуға болады: ол Р = Ра нүктесінен шығатын түзудің еңкіш бұрыш котангенсіне тең. Ньютондық пен иілгіш тұтқырлықтың арасындағы қатынас


η = (Pa + η* )/ = η* + Pa/

ньютондық тұтқырлық дене ағуына қатысты кедергілердің барлық түрін ескеретінін көрсетеді. Ал иілгіш тұтқырлық ньютондық тұтқырлықтың бір бөлігі болып, Ра шамасымен сипатталатын құрылым беріктігін ескермейді, бірақ құрылымның бұзылу жылдамдығын бейнелейді.


Өздерінің реологиялық сипаты бойынша дисперсті жүйелер сұйық тәрізді (Ра =0) және қатты тәрізді (Ра > 0) деп бөлінеді. Сұйық тәрізді жүйелердің өзін ньютондық және ньютондық емес деп жіктейді. Ньютондық жүйелердің тұтқырлығы кернеудің шамасына тәуелсіз. Кеңістіктегі құрылымдар пайда болған жағдайда дисперсті жүйелердің ағуы ньютондықтан ауытқиды, олардың тұтқырлығы берілген жүктемінің шамасына тәуелді болып, тиімді (эффективті) деп аталады.
Ньютондық дисперсті жүйелер. Дисперстік фазаның аз концентрациясында және құрылымдар түзілмеген жағдайда көптеген дисперсті жүйелердің сипаты ньютондық сұйықтықтарға сәйкес болады. Мұндай жүйелерде тұтқырлықтың (бөлшектердің бір-бірімен әрекеттеспеу шартында) дисперстік фаза концентрациясына тәуелділігі Эйнштейн теңдеуі арқылы бейнеленеді:


немесе ,

мұндағы η0, η, ηмен – дисперсиялық ортаның, дисперсті жүйенің және меншікті тұтқырлықтар; φ – көлемдік үлес арқылы алынған дисперстік фазаның концентрациясы; α – бөлшектер формасының коэффициенті.


Бұл коэффициенттің ең кіші мәніне (α = 2,5) сфералық бөлшектер ие. Бұрыс пішіндегі бөлшектер үшін α > 2,5. Сұйықтықтың ағысындағы бөлшектер айналып, бұрыс формадағы бөлшектердің гидродинамикалық көлемі өздерінің нақты көлемінен үлкен болып шығады. Эйнштейн теңдеуі дисперстік фазаның тек аз концентрациясында ғана тәжірибелік нәтижелерді жақсы бейнелейді. Тұтқырлықтың есептелген шамаларының тәжірибеден анықталған шамалардан айырмашылығы жүйедегі бөлшектердің әрекеттесуін көрсетеді. Сонымен қатар, Эйнштейн теңдеуінен ауытқуы фазааралық беттерде қалыңдығы δ бөлшектердің өлшемдеріне жақын, жақсы дамыған беттік қабаттардың (қос электрлік, адсорбциялық, сольваттық) болуына байланысты. Осындай жағдайда Эйнштейн теңдеуі келесі түрде жазылады:


, (17.15)

мұндағы φэф – дисперстік фазаның тиімді концентрациясы.


Егер бөлшектер сфералық болып, олардың диаметрі d мен концентрациясы φ белгілі болса, жүйенің тұтқырлығын анықтап, беттік қабаттардың қалыңдығын бағалауға болады. Ол үшін Эйнштейн теңдеуі бойынша φэф, одан кейін δ мәнін табуға болады:


.


Ньютондық емес дисперсті жүйелер. Ньютондық емес дисперсті жүйелердің реологиялық сипаты ондағы түзілетін құрылымдарға байланысты. Мұндай құрылымдар бөлшектер арасындағы беттік күштердің тепе-теңдігімен, яғни потенциалды қисықтардың түрімен анықталады.
Осылай, дисперсті жүйелердің құрылым-механикалық қасиеттерін зерттей отырып, түзілетін құрылымдардың түрі мен бөлшектер арасындағы байланыстардың параметрлерін (беріктігін) анықтауға болады.

жүктеу 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   105




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау