С. Ш.Құмарғалиева коллоидтық химия

жүктеу 5,89 Mb.

бет	43/105
Дата	25.10.2023
өлшемі	5,89 Mb.
	#44020

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 105

treatise128700

π, дин/см
Келесі гомологтар үшін фазалық ауысуға (Т<Т_кр) тән горизонтал бөліктер пайда болады. Тізбектің ұзаруымен екі өлшемді будың қысымы π=0,30 (С₁₃ үшін) шамасынан π=0,004 (С₁₆үшін) мәніне дейін азаяды. Бұл шамалар үлкен емес, бірақ қабыршықтың қысымы көлденең қима ауданының аз шамасына әсер ететінін ескеру керек. Үш өлшемді қысыммен салыстыру үшін 1 см³-дегі π-ді қатыстырайық. Мысалы, С₁₃ үшін қабыршықтың қалыңдығы δ=5^.10^-8 см болғанда (тізбектер бетте горизонтал күйде орналасқанда), Р_{үш өлш.}= 0,30/5^. 10^-8 = 6^.10^-6дин/см² = 0,6 МПа = 6 атм. Мұндай шамалар аз емес және дәрежесі бойынша қалыпты критикалық қысымдарға жақын.
Яғни тізбектің қысқаруымен қысым артады және С₁₂-де критикалық жағдайға жетіп, молекулалардың жылулық қозғалысы тартылуынан басым болады.
Одан да қысқа молекулалар үшін молекулалардың бір бөлігі басқа фазаларға шығып, ұшқыштық пен ерігіштік қасиеттері пайда болады. Мұндай қабыршықтардың π және А шамаларын өлшеу үшін қарастырылған әдістер қолайсыз, сондықтан бұл шамаларды анықтау үшін суда еритін БАЗ-дардың беттік қабаттарына сәйкес тәсілдерді (σ(с) изотермаларын) қолдануға болады.
Осы екі бір-біріне тәуелсіз әдістер бойынша, гомологтық қатарлардың әртүрлі мүшелері үшін π – А қисықтары алынды.
Электрлік потенциалды өлшеуге негізделген әдістердің нәтижелерінен газ тәрізді қабыршықтан тегіс қабыршыққа ауысқанда молекулалардың беттегі орналасуы да өзгереді. ∆φ–γ қисықтары 17-суретте келтірілген, мұндағы γ – қабыршықтағы молекулалар саны. γ аз болғанда, ∆φ сызықты күйде (І) өседі. Одан кейін күрт өзгеріп, қисық екінші сызықтық учаскіге (ІІ) ауысады. Екі учаскінің еңкіш бұрыштар тангенстерінің қатынасы ≈ 0,15-ке тең. Бұл нәтиже газ тәрізді қабыршықтағы молекула-лар бетпен ≈ 10^o құрайды, яғни олар бетте горизонтал күйде орналасады деуге болады.

жүктеу 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 105