Өнімнің (қызметтің, жумыстың) сипаттамасы.
Бұл бөлімде эзірленген (ұсынылған) жоба шеңберінде өн-
дірілетін өнімнің немесе қызметтің толық сипаттамасы кел-
тіріледі, оны бәсекелестердің өнімдерімен салыстырады жэне
өндірісті дамыту жоспарларына талдау жасалады. Мұнда өнімге
қатысты келесі мэселелер қарастырылады: өнімнің атауы, өнімнің
функционалдық тағайындалуы, қысқаша сипаттамасы мен не-
28
Кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру
гізгі касиеттері, өнімнің бәсеке қабілеттілігі (қандай параметр-
лер! бойынша бәскелестерден басымдыққа ие болады жэне жол
береді), қабылданған стандарттарға сәйкестігі, өнім шығаруға
лицензияның болуы немесе лицензиялау қажеттілігі, дайындық
дәрежесі, яғни өнімнің қазіргі кезде қай сатыда тұрғандығы
(идея, жұмысшы жоба, тәжірбиелік үлгі, сериялық өндіріс т.б.),
сапаны бақылауға қойылатын талаптар, өнімді ары қарай да-
мыту үшін мүмкіншіліктердің болуы, патенттік-лицензиялық
қорғау және т.б.
Өнімнің сипаттамасын қарастырғанда бәсекелестердің өнім-
деріне де талдау жасалуы тиіс. Яғни, бәсекелес өнімдердің функ-
ционалдық жэне түтынушылық қасиеттерін сипаттау, не се-
бепті бәсекелестердің өнімдері белгілі бір сүрнысқа ие болып
отырғандығын зерттеу, бэсекелестердің баға белгілеу қағидаларын
ескеру, бэсекелестердің пайдаланып отырған өткізуді ынталанды-
ру тәсілдерін анықтау.
Нарықты талдау.
Нарық пен маркетинг барлық кәсіпорындар үшін ше-
шуші фактор болып табылады. Егер өндірілген өнім нарықта
сұранысқа ие болмаса оның өміршеңдігіне жоғары технологи-
яны қолдану, қосымша капитал салу т.б. ешқандай көмектесе
алмайды. Сондықтан кәсіпкер өз өнімін берілген нарықта сата
алатындығына және нарықты белгілі бір тауашасын (нишасын) пе
лену мүмкіндігі бар екендігіне инвесторлар мен кредиторлардың
көзін жеткізуге тырысу қажет. Өйткені, бизнесте жақсы жетістікке
жетуге мақсатты нарықты дүрыс анықтау ғана емес, сондай-ақ сол
нарықтағы өте тар аймақты (тауашаны немесе нишаны) иелену де
айтарлықтай ықпал етеді.
Бұл бөлім нарыкты зерттеуге арналған. Мұнда үсынылып
отырған бизнес-жоба нарыққа жэне ондағы қалыптасқан жағдайға
қалай эсер ететіндігі, нарықтағы әлеуетті тауашасының мөлшері
жэне т.б. қарастырылады. Ең алдымен нарықтың мүмкіндіктері
мен сұраныс анықталады. Яғни, кәсіпорын әрекет ететін жэне
өнімдерін өткізетін нарық нақты әрі толыққанды зерттеледі. Соны-
мен бірге осы нарықтың негізгі сегменттері, мэні мен сипаттама-
|