Пунктуациясы

 
5 
 
морфологиялық-
фонематикалық принцип 
фонетикалық 
принцип
 
тарихи-дәстүрлік принцип
 
 
 
 
 
Төмен сырғанақтаған бөшкені бүктетіле тіреп, сілеусін көзі ызғар 
шаша қарап қалғаны  Танабайдың  көз алдынан кетпей  қойды. 
(Ш.А.)
 
Бейшара  несіне  жетіседі,  мұның  халінде  бетегеден  биік,  жусаннан 
аласа тірліктен басқа  не бар... 
(Ш.А.)
  Биыл  Қарауыл  суы  мол  тасып, 
Жидебай,  Мұсақұл  үстіндегі  кең  қорық  көк  жайқын  қалың  шалғын 
боп  келе  жатыр  еді. 
(М.Ә.)
  Дәл  бүгін  осы  қонысқа  жеткенше  бұл 
ауылдар  өзге  Шыңғыс  бөктерінен  көшкен  Бөкенші,  Жігітекті  қуып 
жете алмаған. 
(М.Ә.)
 Сүйтіп, қазаннан жаңа түскен ет бір қолдан бір 
қолға  лып-лып  етіп,  салқындамай,  тоңазымай  лезде  жетіп  тұрды. 
(М.Ә.)
  Бердіқожаның  көнген  хабарын  алысымен  Құнанбай  қалың 
малды, жыртысты бір-ақ жібертті. 
(М.Ә.) 
 
3-жаттығу. 
Төмендегі  үзіндіден  морфологиялық-фонематикалық  және 
фонетикалық  принциптер  бойынша  жазылған  сөздерді  тауып,  ережесін 
түсіндіріңіздер. 
 
морфологиялық-фонематикалық 
принцип 
фонетикалық принцип
 
 
Ерліктің негізі – сүйіспеншілік. Кісі сүйгенінің құлы да, құрбаны 
да  болады.  Отанын  сүйген  солдат  ол  үшін  отқа  да,  суға  да  түседі. 
Сөйтіп, саналы түрде ерлік жасайды. Ол ерлікті қай күні, қай сағатта 
жасайтынын солдаттың өзі білмейді. Сәт сағаты жетіп, жан толқыны 
тулап, шиыршық атып аспанға шапшығанда, солдаттың жұдырықтай 
жүрегінен ерліктің жалыны бұрқ ете лаулап атылады. Дүниені дүлей 
тасқын  кернейді.  Жер  сілкініп,  тау  төңкеріледі.  Күн  күркіреп, 
найзағай  жарқылдайды.  Солдат  ерлік  жасағанда  осындай  болады! 
Бірақ  солдат  оны  ерлік  жасадым  деп  есептемейді.  Азаматтық 
міндетімді атқардым, Отан алдындағы перзенттік борышымды өтедім 
деп  қана  біледі.  Ерлік  жасаған  сәтте  солдаттың  басындағы  ой  осы 
ғана болады. Өзінің ерлік жасағанын өлген солдат білмей кетеді, тірі 
қалған  артынан  ұғады.  Онда  да  алғашында  ол  ондай  ерлік  жасаған 
емес,  басқа  біреу  болар  деп  ойлайды.  Мінеки,  ерліктің  ешқандай 
есепке көнбейтіні де сондықтан!
 
(Ә.Нұршайықов «Ақиқат пен аңыз»)
 

жүктеу 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: