Құрастырушы: аға оқытушы Токжигитова Н.К.
Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы
«Автоматтандырылған кітапхана – ақпараттық жүйелер» пәні бойынша
050418 «Кітапханатану және библиография» мамандықтарының студенттеріне арналған
жұмыс бағдарламасы
Жұмыс бағдарламасы 050418 «Кітапханатану және библиография» мамандықтарының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес (3.08.300-2006) және 050418 «Кітапханатану және библиография» мамандығының типтік оқу бағдарламалары БҒМ ҚР - 2006 22.06.06 жылы бекіткен, хаттама № 289 негізінде әзірленген.
Кафедраның отырысында қарастырылған «__»_______________________2009ж. №_____ хаттама
Кафедра меңгерушісі _____________________________Ж.К.Нұрбекова (қолы) Факультеттің әдістемелік кеңесінде құпталған ______________________________________ «___»___________2009__ж. №______ хаттама
ӘК төрағасы _____________________________А.Т.Кишубаева
КЕЛІСІЛДІ ФМжәнеАТ факультет деканы __________С.К.Тлеукенов “______” __________200__ж.
ОӘБ бастығы _______________________ А.А.Варакута “______” ___________200__ж.
1. Курстың мақсаты және міндеті, оның оқу үрдісіндегі орны:
1.1 Пән мақсаты: Желілік ақпараттық – кітапханалық құрылымдардың даму тенденциясын зерттеу, кітапханалық процесстерді автоматтандыру мүмкіндіктерін кеңейту, еліміздегі және шетелдердегі АКАЖ-бен танысу.
1.2 Пәнді оқу нәтижесінде студенттер:
- жаңа ақпараттық технологиялар және коммуникациялар көмегімен ақпаратты үлестіру, іздеу, сақтау, өңдеу, жинау, негізгі ақпараттық процесстерді;
- автоматтандырылған кітапханалық – ақпараттық жүйелерді және желілердің дамуын;
- ақпарттық іздеу әдісін және ақпараттық процесстердің негізгі түрлерін білу керек.
1.3 Пререквизиттер:
Информатика.
Компьютерлік практикум.
Құжаттану.
Кітапханатану.
Кітапханалық фондтар.
Деректер базасын құру және ғылыми өңдеу.
2. Тақырыптық жоспар
2.1 Жалпы орта білім негізінде күндізгі оқу бөліміндегі студенттерге арналған пәннің тақырыптық жоспары
№
|
Тақырыптар
|
Сағат саны
|
Лекц
|
Практ
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе
|
1
|
|
8
|
2
|
Ақпараттық және кітапханалық қызмет етуді автоматтандыру
|
1
|
|
8
|
3
|
АКАЖ құрамы және құрылымы
|
1
|
|
8
|
4
|
АКАЖ лингвистикалық қамсыздандырудың технологиялық жүйесі.
|
1
|
|
8
|
5
|
АКАЖ-дың ұйымдастырылған-технологиялық қамсыздандырылуы.
|
1
|
|
8
|
6
|
АКАЖ бағдарламалық қамсыздандырылуы.
|
1
|
|
8
|
7
|
Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары.
|
2
|
10
|
8
|
8
|
ЭЕМ-да ақпаратты өңдеу процесстерін алгоритмдеу.
|
1
|
1
|
8
|
9
|
Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру.
|
1
|
1
|
8
|
10
|
Құжаттық ақпараттық жүйелердің түрлері.
|
1
|
1,5
|
8
|
11
|
Автоматтандырылған ақпараттық – іздеу жүйелері (ААІЖ).
|
2
|
8
|
5
|
12
|
Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.
|
2
|
1
|
5
|
|
Барлығы
|
15
|
22,5
|
90
|
2.2 Жалпы орта білім, кәсіптік білім және жоғары білім негізінде сырттай оқу бөлімі
№
|
Тақырыптар
|
Сағат саны
|
Лекц
|
Тәжір
|
Зерт
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе. Ақпараттық және кітапханалық қызмет етуді автоматтандыру. АКАЖ құрамы және құрылымы
|
1
|
-
|
-
|
20
|
2
|
АКАЖ лингвистикалық қамсыздандырудың технологиялық жүйесі. АКАЖ-дың ұйымдастырылған-технологиялық қамсыздандырылуы.
|
1
|
-
|
-
|
20
|
3
|
АКАЖ бағдарламалық қамсыздандырылуы. Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары.
|
1
|
2
|
1
|
20
|
4
|
ЭЕМ-да ақпаратты өңдеу процесстерін алгоритмдеу. Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру.
|
1
|
2
|
1
|
20
|
5
|
Құжаттық ақпараттық жүйелердің түрлері. Автоматтандырылған ақпараттық – іздеу жүйелері (ААІЖ).
|
1
|
2
|
2
|
20
|
6
|
Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.
|
1
|
3
|
2
|
17
|
|
Барлығы
|
6
|
9
|
3 (6)
|
117
|
3. Курс мазмұны
3.1 Дәрістер мазмұны
Тақырып 1. Кіріспе. Ақпараттық және кітапханалық қызмет етуді автоматтандыру. АКАЖ құрамы және құрылымы.
«АКАЖ» курсының есептері және мазмұны. «АКАЖ» басқа пәндермен байланысы. Курс құрылымы. Бағдарламалық құралдардың даму жолдары. Электронды кітапханалар. Кітапханалық технологиялардың негізгі даму жолдары. Кітапхана қызметін автоматтандырудың негізгі ұғымдары. АКАЖ жобалаудың негізгі принциптері, кезеңдері. Автоматтандыру объектілерін жоба алдында зерттеу. Кітапхананың формалды ұсынылуы. АКАЖ жасау үшін техникалық тапсырманы құру. АКАЖ функционалды ішкі жүйелері. Олардың мінездемесі, есептері және оларға қойылатын талаптар. АКАЖ ақпараттық қамсыздандырылу ішкі жүйесін жобалау. АКАЖ МҚ-ның логикалық құрылымын жасау. Ақпаратты өңдеу технологиясы. АКАЖ ұйымдастырушылық құрылымы. Мәліметтер құрылымы, мәліметтер форматы, МҚ логикалық құрылымы, ақпараттық ағын.
Тақырып 2. АКАЖ лингвистикалық қамсыздандырудың технологиялық жүйесі. АКАЖ-дың ұйымдастырылған-технологиялық қамсыздандырылуы.
АКАЖ лингвистикалық қамсыздандырылудың қызметі және құралдары. АКАЖ ЛҚ ішкі жүйесінің ұйымдастырылуын және технологиясын жобалау. Ұйымдастырылған-технологиялық документация. Ұйымдастырылған-технологиялық сұлбалар. Технологиялық сұлбалар және инструкциялар.
Тақырып 3. АКАЖ бағдарламалық қамсыздандырылуы. Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары
БҚ таңдау бойынша ұсыныстар. Коммуникативті қасиеттері. Адаптивтілік. Эксплуатационды мінездемелері. АКАЖ-дағы мәліметтер құрылымы. Интеллектуалды қызметінің АЖО құрамы және құрылымы. АЖО-ның АКАЖ-дағы орны және қызметі. Кітапхана қызметкерінің АЖО: комплектатор, каталогизатор, библиограф, кітап беруші, оқушы, администратор және т.б..
Тақырып 4. ЭЕМ-да ақпаратты өңдеу процесстерін алгоритмдеу. Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру.
Алгоритм түсінігі. Алгоритмді сипаттау тәсілдері және оларды құру принциптері. Қарапайым және күрделі командалар. Таңдау және шарттық оператор. Кітапханалық жұмыста кең таралған есептердің алгоритмдерін алгоритмдік тілде жазу мысалдары. Бағдарламалау тілдерінің ұғымы, жалпы мінездемесі. Кітапханалық және ақпараттық процесстерді орындау үшін бағдарламалау тілін таңдау. Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру мәселелері, мүмкіндіктері және негізгі бағыттары. Аннотациялауды және рефераттануды автоматтандыру.
Тақырып 5. Құжаттық ақпараттық жүйелердің түрлері. Автоматтандырылған ақпараттық – іздеу жүйелері (ААІЖ).
Құжаттық ақпараттық жүйелер: ұғымы, түрлері. Мінездемесі. Іздеу элементтері. Ұйымдастыру режимдері және автоматтандырылған іздеудің әдістері. Ақпараттық – іздеу жүйелері ақпараттық іздеуді жүзеге асыру құралы ретінде. АІЖ негізгі компоненттері және олардың анықтамалары. АІЖ жіктемесі. Автоматтандырылған іздеуді ұйымдастыру режимдері.
Тақырып 6. Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.
Ақпаратты өңдеу жүйесінде ақпараттық тілдер табиғаты. Табиғи тіл мен жасанды тілдердің айырмашылықтары. ЭЕМ –де түрлендірілетін ақпараттың түрлері. Ақпараттық іздеу тілдері. Ұғымы және анықтамасы. Қойылатын талаптар. АІТ түрлері. Дескрипторлық тілдер. Негізгі түрлері, қолдану облысы, артықшылықтары және кемшіліктері. Лингвистикалық және ақпараттық – іздеу тезаурустары. Оларды құру және пайдалану принциптері.
3.2 Тәжірибелік жұмыстардың мазмұны
Тақырып 3. Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары..
Тәжірибелік жұмыс № 1. комплектатор АЖО.
Тәжірибелік жұмыс № 2. Библиограф АЖО.
Тәжірибелік жұмыс № 3. Каталогизатор АЖО.
Тәжірибелік жұмыс № 4. Администратор»: жазбаларды сақтау АЖО.
Тақырып 4. ЭЕМ-да ақпаратты өңдеу процесстерін алгоритмдеу.
Тәжірибелік жұмыс № 5. ЭЕМ көмегімен кітапханалық және библиографиялық есептерді құру.
Тақырып 5. Құжаттық ақпараттық жүйелердің түрлері.
Тәжірибелік жұмыс № 6. Жаңа құжаттарды құру.
Тәжірибелік жұмыс № 7. Құжаттармен жұмыс істеу принциптері
Тәжірибелік жұмыс № 8. Интернеттегі кітапханалар сайттары. Бейсембаев атындағы ПМУ кітапханасының сайты.
Тақырып 6 Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.
Тәжірибелік жұмыс № 9. Тезаурустарды құру және пайдалану әдістері.
3.3 Зертханалық жұмыстардың мазмұны
Тақырып 3. Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары..
Зертханалық жұмыс№ 1 Кодты өзгерту. Мәліметтерді жүктеу. Инвентарлы кітапты жасау. Қосынды кітапты жасау. Жаңа кітаптардың бюллетенін жасау.
Тақырып 4 Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру.
Зертханалық жұмыс№2. Семантикалық ақпаратты өңдеу.
Тақырып 5. Автоматтандырылған ақпараттық – іздеу жүйелері (ААІЖ).
Зертханалық № 3. Автоматтандырылған іздеу тәсілдері. ААІЖ функционалды мүмкіндіктері.
Зертханалық жұмыс№ 4. ААІЖ: маркер, анықтамалар, мәліметтер өрістер.
Зертханалық жұмыс№ 5. Интернет ААІЖ: Яндекс, Google және т.б.
Тақырып 6 Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.
Зертханалық жұмыс№ 6. Тезаурустарды құру және пайдалану әдістері.
3.4. СӨЖ мазмұны
№
|
СӨЖ түрлері
|
Бақылау түрлері
|
Көлемі (сағат)
|
1
|
Дәрістік сабақтарға қатысу.
|
Бақылау жұмысы.
|
10
|
2
|
Практикалық сабақтарға қатысу
|
Үй жұмысын жасау.
|
30
|
3
|
Дәрістерге енбеген материалды дайындау
|
Сұрақтарға жауап беру
|
30
|
4
|
Бақылау шараларына дайындық
|
АБ1, АБ2,
|
20
|
|
Барлығы
|
90
|
СӨЖ сабақтарының мазмұны сырттай бөлім
№
|
СОӨЖ түрлері
|
Бақылау түрі
|
Сағат саны
|
1
|
Дәрістерге және қосымша тақырыптарғы дайындық.
|
Ауызша сұрау.
|
27
|
2
|
Тәжірибелік сабақтарға дайындық, үй тапсырмаларын орындау.
|
Үй тапсырмасын тексеру.
|
30
|
3
|
Бақылау шараларына дайындық.
|
МБ1
|
30
|
4
|
Бақылау жұмысын орындау.
|
Бақылау жұмысы.
|
30
|
|
Всего
|
117
|
Выписка из рабочего
учебного плана
|
|
Форма
Ф СО ПГУ 7.18.1/10
|
4 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Достарыңызбен бөлісу: |